Reciclamos suficiente vidro?

O envase de vidro é 100% reciclable, o que lle diferencia do resto: Por cada un que se deposita nun colector paira o reciclado – os famosos “iglúes” – obtense outro de idénticas características sen ter que extraer materias primas. Así, pode ser reciclado infinitas veces de maneira sinxela mantendo o 100% das súas calidades e aproveitando integralmente a materia.

Por iso, ao depositar os envases nos colectores, os consumidores aseguran un proceso de fabricación de novos envases que aforra enerxía, materias primas e evita emisións de CO2 á atmosfera, como recalca Javier Puig da Bellacasa, director xeral de Ecovidrio, asociación sen ánimo de lucro que xestiona a reciclaxe dos residuos de envases de vidro en España.

Por exemplo, una tonelada de vidro reciclado aforra 1.200 quilos de materias primas, 130 quilos de fuel, diminúe en 1.000 quilos o volume de lixos, e evita a emisión de 92 quilos de gases de efecto invernadoiro. Juan Martín Cano, secretario xeral da Asociación Nacional de Empresas de Fabricación Automática de Envases de Vidro (Anfevi), afirma que, grazas á reciclaxe integral, produciuse en 2006 un aforro superior aos 900 millóns de quilos de materias primas que non tiveron que ser extraídas paira fabricar novas botellas e tarros de vidro, e evitouse utilizar preto de 120.000 toneladas de equivalentes de petróleo.

En calquera caso, a reciclaxe non é a única opción na xestión dos residuos de vidro, como lembran o famosas tres erres. O mellor residuo é o que non se produce, e por tanto, reducir a xeración de residuos de vidro debería ser una das medidas a tomar.

Así mesmo, a reutilización dos envases tería que entrar tamén nos plans ambientais de calquera núcleo urbano. Una fórmula sería a implantación de sistemas de devolución e retorno dos envases baleiros polos que o consumidor recuperaría parte do prezo que pagou polo artigo, así como a posta en marcha de plantas de lavado de recipientes de vidro. Así, a lei de envases e residuos de envases expón a conveniencia deste sistema, que na actualidade quedou reducido ás canles HORECA (Hoteis, restaurantes e cafetarías).

Con todo, estes sistemas xa funcionan con éxito nalgúns países europeos, como Suecia, mellorando os que se utilizaron en España hai non moitos anos. Desta maneira, a reciclaxe quedaría limitado a envases rotos e outros que non puidesen ser reutilizados.

Segundo Ecovidrio, os consumidores depositaron nos colectores o ano pasado 576.968 toneladas de vidro, 63.666 toneladas máis que en 2005. Neste sentido, cada consumidor reciclou en 2006 de media 12,9 quilos de vidro, preto dun quilo e medio máis que no ano anterior.

Ademais do vidro depositado nos colectores, recuperáronse 263.163 toneladas de residuos de envases de vidro procedentes doutras fontes (plantas de envasado, de selección, etc.), reciclándose un total de 840.131 toneladas en 2006.

No entanto, a pesar do aumento ano tras ano das cifras de reciclaxe de vidro, aínda son necesarios maiores esforzos por parte de todos os axentes implicados, tanto consumidores como a administración e a industria. Neste sentido, a Directiva de Envases en España marca que en 2008 a taxa de reciclaxe terá que alcanzar un 60%. Segundo Anfevi, a taxa de reciclaxe en 2006 foi do 51%, lonxe de cotas como as de países como Bélxica ou Suíza, que reciclan máis do 90% do vidro que consumen.

As causas de por que non se conseguen mellores cifras son diversas, segundo os expertos. En opinión de Julián Uriarte, presidente da Asociación Técnica paira a Xestión de Residuos e Medio Ambiente (Ategrus), a pesar das numerosas campañas, segue habendo un desinterese por parte de xente á que resulta máis cómodo ignorar estes aspectos que incorporar novos hábitos na súa vida diaria. Paira Carlos Vallecillo, responsable de comunicación de WWF/Adena, falta máis concienciación, facilidades paira o depósito do vidro e estímulos paira facelo.

O proceso de reciclaxe de vidro mellorou sensiblemente desde a súa implantación, do mesmo xeito que as técnicas paira fabricar vidro. Na actualidade, o proceso está practicamente informatizado, monitorizado e supervisado por especialistas no seu tratamento. Pola súa banda, a maquinaria das plantas de reciclaxe é hoxe día capaz de procesar miles de toneladas de residuos diariamente, separando o vidro doutros materiais.

Segundo Anfevi, nos últimos 20 anos duplicouse a fabricación de envases de vidro, o que levou aumentar o uso de materias primas e enerxía. Neste sentido, ademais da necesidade de potenciar a reciclaxe, a investigación dos materiais de envases de vidro tamén pode contribuír a coidar a natureza. Así, está a avanzarse en novos produtos de mellor calidade e en envases cada vez máis finos, o que constitúe un efecto positivo paira o medio ambiente. Así, grazas ás melloras tecnolóxicas, conseguiuse utilizar menos materia prima e enerxía na súa fabricación, mantendo a resistencia e as propiedades que o diferencian do resto de envases, como o hermetismo ou a hixiene.

Por exemplo, o responsable de Anfevi afirma que gran parte dos investimentos da súa asociación destínanse ao capítulo de I+D+I, o que permitiu entre outras cuestións alixeirar o peso dos envases un 8,5% nas últimas dúas décadas e una redución do 16% da intensidade enerxética utilizada paira fundir as materias primas que compoñen o vidro.

Pola súa banda, Puig da Bellacasa, director xeral de Ecovidrio, considera que a paradigma da evolución tecnolóxica e loxística da reciclaxe de vidro nestes anos son os colectores especiais que se instalan paira facilitar o envorcado dos residuos de envases de vidro aos hostaleiros. Neste sentido, o sector HORECA consome o 48% do vidro, polo que a súa concienciación é fundamental paira alcanzar o obxectivo do 60% de reciclaxe de vidro que marca a Directiva de Envases en España paira o ano que vén.

Así mesmo, paira Jesús Pérez Gómez, de Ecoloxistas en Acción, deberíase utilizar a maquinaria máis eficiente en canto a consumo enerxético, aplicando as Mellores Tecnoloxías Dispoñibles (MTD) na súa produción e distribución, xa que o transporte tamén é una fonte de consumo enerxético e emisión de contaminantes.

Os consumidores poden mellorar a reciclaxe de vidro seguindo uns fáciles consellos. En primeiro lugar, aínda que pareza obvio, os envases realizados con este material deben depositarse no seu colector correspondente, xa sexa nos “iglúes” urbanos de cor verde ou nos “puntos limpos“. Antes de desprenderse dos envases, hai que asegurarse de que se atopen baleiros, limpos, e de que non levan outros materiais que dificultarían os labores de reciclaxe, como poidan ser tapóns metálicos ou de plástico.

Doutra banda, é necesario estender a rede de colectores paira facilitar a recollida selectiva e levar a cabo máis campañas de información e concienciación que animen á reciclaxe do vidro. Neste sentido, o labor dos responsables institucionais e da industria, así como das asociacións ecoloxistas e sectoriais, contribúe decisivamente a que cada vez haxa máis colectores e estean mellor situados.

Así mesmo, a educación ambiental a calquera idade pode ser outro dos alicerces nos que se base a generalización da reciclaxe do vidro. Desta maneira, os consumidores poderán concienciarse de que o vidro, sempre que se asegure a súa reciclaxe, é o envase que presenta menos problemas ambientais.