Radares nas estradas

O mercado actual conta con coches máis potentes cada día e, con todo, a normativa de tráfico é máis estrita en canto á velocidade dos automóbiles. E é que a cilindrada dun vehículo non debe estar rifada coa seguridade, tanto do propio condutor como do que viaxa no coche contrario. Móbiles ou fixos, os radares están deseñados paira descubrir a aqueles condutores cuxa velocidade ao volante supera a establecida pola lei. E aínda que tamén caben fallos no seu funcionamento, os novos radares de tecnoloxía láser son, ademais de máis baratos (cun custo de 24.000 euros fronte aos 60.000 dun equipo de microondas), máis eficientes.

En xeral, o funcionamento dos radares baséase nun proceso no que interactúan diversos factores e que ten como base a emisión de distintas frecuencias. Así, o radar envía primeiro una sinal ao vehículo en circulación e recibe, á súa vez, outro sinal rebotada que, segundo a diferenza de frecuencia con respecto á emitida, determina a velocidade á que circula o automóbil. “Posteriormente -explican desde a Dirección Xeral de Tráfico-, o equipo instalado obtén una fotografía á que se engaden os datos sobre a estrada, punto quilométrico, datos identificativos do radar, velocidade á que circulaba, data e hora”. Una completa información coa que se configura un ficheiro informático que é enviado telemáticamente ao Centro de Xestión de Tráfico correspondente, onde, tamén por un sistema informático, consúltase a base de datos de propietarios de vehículos e obtense a identidade do titular do mesmo, o que dá comezo ao procedemento sancionador.

No entanto, cando se localizan varios vehículos na estrada e dentro do ángulo de captación do radar, este adoita ter problemas paira diferenciar cal é o automóbil que viaxa a unha maior velocidade, polo que é habitual que anule automaticamente a fotografía sancionadora, aínda que o condutor deberá ser consciente desta posibilidade cando reciba na súa casa a multa, xunto coa fotografía e demais datos, xa que, en realidade, o vehículo sancionado podería non ser o seu. Así mesmo, o titular do coche multado deberá aclarar si era el mesmo ou outro quen conducía o automóbil no momento de exceder os límites de velocidade establecidos. Será entón cando, una vez identificado o infractor, este recibirá a notificación da denuncia e poderá optar por abonar o importar da sanción ou formular as alegacións que estime oportunas.

En calquera caso, o mellor é respectar os límites de velocidade marcados e lembrar que os radares adoitan estar colocados nas estruturas existentes nas estradas, como os pórticos de sinalización, ou nas marxes das vías, en cabinas blindadas, aínda que tamén existen radares móbiles colocados en vehículos policiais e sen unha localización fixa. “Os puntos nos que se colocaron os radares foron elixidos polas autoridades competentes co criterio que se considera máis adecuado”, indica a Directora Técnica da Asociación Española da Estrada, Elena da Pena.

Á hora de recorrer una sanción imposta por exceso de velocidade, o infractor conta co mesmo prazo que paira o resto de denuncias, é dicir, dispón de quince días hábiles paira demostrar a súa inocencia. Neste tempo, pode solicitar por escrito á Xefatura Provincial de Tráfico a revisión do expediente e, no caso de que aparezan dous vehículos ou máis na fotografía, pedir que se comprobe que o coche que circulaba a maior velocidade é o seu. Tamén se pode solicitar una copia dos resultados de revisión do radar, que debe ser anual, paira confirmar o seu bo funcionamento, e ter en conta a marxe de erro aplicado polo fabricante ao equipo instalado na estrada, “aínda que na denuncia xa adoita estar aplicado esta marxe de erro”, afirma o coordinador de Seguridade Viaria do Real Automóbil Club de España (RACE), Antonio Lucas.

De todos os xeitos, se finalmente non queda claro que vehículo era o que circulaba máis rápido, nin se pode determinar o correcto funcionamento do radar por estar a revisión fóra de data, a medición do radar podería considerarse non válida, aínda que estes extremos deben ser debidamente confirmados e demostrados.

No caso contrario, demostrada a culpabilidade, a nova Lei de Seguridade Viaria recolle a tipificación das correspondentes infraccións e pasa a considerar “moi grave” o exceso de velocidade (antes era una infracción “grave”) Así, son infraccións graves as condutas nas que non se respecten os límites de velocidade, aínda que cando esta supere en máis dun 50% a velocidade máxima autorizada nesa vía, é dicir, cando se circule polos menos a 30 quilómetros por hora máis do límite, a infracción será cualificada de moi grave.

En canto ás sancións, recollidas no artigo 67 da citada Lei, contémplanse:

• Multas de entre 92 e 301 euros paira as infraccións graves, ademais da posible suspensión do permiso ou licenza de condución por un tempo de até tres meses.
• Multas de entre 302 e 602 euros paira as infraccións moi graves, ademais da suspensión do permiso ou licenza de condución por un período máximo de tres meses.

“Doutra banda, cando se combina exceso de velocidade e alcoholemia, a velocidade pode supor un delito penal, segundo o artigo 3.8.1.do Código Penal”, lembra desde o RACE Antonio Lucas.

Ao longo deste mes, a Dirección Xeral de Tráfico puxo en marcha o Plan de Instalación de Radares Fixos, que prevé a colocación nas estradas de 500 equipos entre os anos 2005 e 2007. Os puntos de localización dos novos radares serán os elixidos polas Xefaturas Provinciais de Tráfico e os subsectores da Agrupación de Tráfico da Garda Civil, pero o obxectivo é o mesmo: reducir “drasticamente” os excesos de velocidade, así como a velocidade media de circulación na estrada, reducir nun 10% o número de vítimas mortais e destinar a un bo número de axentes que agora se dedican ao control da velocidade, á vixilancia doutros servizos.

A intención, recoñece un portavoz da DXT, non é recadadora. “Se tata de que a través da advertencia prevéñanse os accidentes”. Por iso, a Dirección Xeral de Tráfico dará aos condutores a información necesaria para que coñezan de antemán a localización dos radares, coa sinalización anticipada da existencia de equipos de control e a publicación do mapa de situación dos radares fixos. “Desta maneira evítase que o condutor se atope indefenso, xa que ademais de tratarse dunha medida de control do cumprimento das normas, o propio usuario ten información acerca da localización dos radares”, sinala Elena da Pena. “A sinalización da localización dos radares é vital -agrega Lucas-. Non se trata de ter un radar camuflado, senón de que este sirva paira reducir os accidentes. Non se colocan os radares por afán recadatorio, só por sancionar. Se se sinalizan está a introducirse un fin educativo”.

En total, e tendo en conta que as diferentes vías contan xa cuns 300 radares móbiles, os vehículos estarán controlados a finais de 2007 por preto de 800 radares

, en clara competición cos países europeos, onde se rexistran os 1.000 equipos instalados en Reino Unido, 350 en Países Baixos e outros 700 en Francia, grazas aos cales o país galo ha reducido nun 25% o número de vítimas mortais e nun 10% a velocidade media de circulación. “Con todo, -advirte Lucas- hai una situación que parece non haberse previsto, e é que o volume de sancións vai ser elevadísimo ao aumentar o número de radares, polo que vai haber máis papelorio administrativo. É dicir, a partir de agora haberá que evitar o colapso administrativo ademais de conseguir una redución dos accidentes por exceso de velocidade”. Pola súa banda, Da Pena considera positiva esta medide a posto que, segundo recoñece, na actualidade “o nivel de presión que se exerce en España neste sentido é inferior ao da maior parte dos países europeos, é dicir, ponse menos multas por incumprimento da normativa de tráfico”.

Segundo o estudo SARTRE, realizado en 27 países europeos, a maioría dos condutores admite que non respecta os límites de velocidade, sobre todo, cando circula por estrada. Ademais, o informe fixa nun 18% a media de condutores sancionados por exceso de velocidade, una cifra que en España se sitúa no 16%, mentres que o 72% dos condutores españois cre que son os outros condutores os que pasan os límites de velocidade. Neste sentido, Antonio Lucas considera que “o radar é un elemento moi útil naqueles lugares onde se demostrou que hai una sinistralidade superior á media”, aínda que alerta de que “o 60% das vítimas mortais prodúcese nas estradas convencionais e aínda aí non se puxo en marcha ese proceso de aumento do número de radares”. “Até o momento só se interesaron por aumentar o número de radares en autovías e autoestradas. Ademais, débese reforzar máis o proceso de identificación do condutor, pararlle ou deci rle que foi sancionado, xa que pola contra pódenselle pór vinte multas no mesmo tramo”, critica.

Paira Lucas, é vital que se poña freo a esta situación, recollida tamén nun informe elaborado polo RACE a comezos deste ano e segundo o cal no 54,16% dos tramos de estrada con nivel de risco medio-alto ou alto, os condutores exceden a velocidade por encima do establecido. Os datos máis alarmantes danse nas autoestradas, onde a media alcanza os 152,3 quilómetros por hora.