A chegada do mal tempo, as choivas e os atascos nas cidades propician un gran número de accidentes na calzada. Por iso é polo que nun dos transportes públicos máis utilizados, o autobús, débanse extremar as medidas de seguridade. Previr ou evitar os accidentes e as lesións asociadas ás caídas dos cidadáns que viaxan de pé no autobús, así como os atropelos producidos nas zonas de subida e baixada dos usuarios debe ser unha das prioridades da política e educación viaria. No seguinte artigo detállanse algunhas melloras que deben contar os autobuses para aumentar a seguridade, ademais de dúas instalacións obrigatorias: os cintos de seguridade e os sistemas de iluminación diúrna.
Novas normas de seguridade nos autobuses
Para desprazarse pola cidade, o medio máis seguro é o transporte público. No ano 2010 rexistráronse tan só dous falecidos en autobuses urbanos, o que representa un 0,4% do total de persoas mortas en accidente en zonas urbanas. E ademais, segundo os datos da DXT (Dirección Xeral de Tráfico), houbo 1.235 persoas lesionadas neste medio de transporte, o que supón un 2% do total de feridos en zonas urbanas. Aínda así, debe ser aínda máis seguro para evitar accidentes, caídas e lesións dos viaxeiros.
A cantidade total de viaxeiros que utiliza a rede de autobuses urbanos a diario foi determinante á hora de elaborar un estudo co que mellorar os sistemas de seguridade nos vehículos. Desde outubro de 2007, pola Directiva 2005/40/CE do Parlamento Europeo relativa aos cintos de seguridade e os sistemas de retención dos vehículos de motor, é obrigatoria a instalación de cintos de seguridade para todas as categorías de vehículos novos.
Conducir con iluminación diúrna reduce ata nun 5% os accidentes na estrada e nun 8% os choques en cidade
Na Directiva europea recoñécese que a aplicación destes sistemas reduce de maneira significativa o número de mortes e a gravidade das feridas, mesmo cando se produce o envorco do vehículo. Hai que ter en conta que a non utilización do cinto de seguridade é a segunda causa de morte en accidente, por detrás do incumprimento dos límites de velocidade.
Nas cidades, os accidentes que predominan son os fronto-laterais entre dous vehículos, os atropelos e os alcances, mentres que nas zonas interurbanas destacan os accidentes fronto-laterais, os alcances e os frontais. Con todo, o tipo de accidente con consecuencias máis graves é o envorco. De aí, a importancia do cinto de seguridade. Con el abrochado, os viaxeiros do autobús quedan agarrados aos seus asentos e, aínda que sufran lesións graves, mantéñense dentro do habitáculo do vehículo, evitan a proxección ao exterior e reducen o impacto en peito, abdome e pernas, segundo as investigacións do Instituto Universitario de Investigación do Automóbil (INSIA). De feito, máis do 80% das feridas que sofre o pasaxeiro dun autobús accidentado orixínanse ao saír despedido. Neste sentido, os autobuses deben ir provistos, como mínimo, dun cinto subabdominal ou de dous puntos para cada asento, excepto nas prazas máis expostas, nas que o cinto ha de ser de tres puntos.
Así mesmo, desde o pasado mes de agosto de 2012 os novos modelos de autobuses e camións que se comercialicen na UE teñen que incluír sistemas de iluminación diúrna para cumprir coa normativa que xa entrou en vigor para os turismos en 2011.
As paradas do autobús teñen que estar correctamente sinalizadas e han de estar situadas en zonas de beirarrúa
Desta maneira, todas as categorías de vehículos novos, incluídos os autobuses urbanos, deberán estar equipados con luces diúrnas (DRL, daytime running lamp) que se accionen de forma automática ao acender o motor, para garantir unha maior visibilidade. Segundo HELLA, provedor global da industria do automóbil, conducir con este tipo de luz específica de día pode reducir ata nun 5% os accidentes na estrada e nun 8% os choques en cidade.
Melloras nos autobuses para aumentar a seguridade
O 10% das caídas que sofren os anciáns prodúcense nos transportes públicos
Ademais das solucións de seguridade dirixidas aos usuarios que viaxan sentados nos autobuses, elabóranse novas medidas para os viaxeiros que van de pé, posto que son os usuarios máis vulnerables. É fundamental ter en conta o problema das caídas no autobús, sobre todo cando se trata de persoas maiores. En concreto, o 10% das caídas que sofren os anciáns prodúcense no transporte público.
Por iso, co fin de detectar os momentos de maior risco ao longo dun traxecto en autobús, definíronse melloras necesarias no interior dos autobuses para que sexan máis seguros.
Cando se sobe ao autobús:
- Os usuarios teñen que estar organizados nunha soa cola á hora de pagar o billete.
Débese instalar un gran número varras de suxeición para favorecer o acceso ao autobús.
O acceso ao autobús ten que poder facerse por varias portas.
O peche de portas ha de anunciarse a través de avisos sonoros ou luminosos.
Ao situarse no autobús os usuarios que viaxan de pé:
- Ten que haber un bo número de barras verticais e horizontais a distintas alturas ao longo do habitáculo do autobús.
Estas barras de suxeición deben ter cores facilmente identificables.
A zona de xanelas tamén ten que estar provista de barras ou asideros.
Ao situarse os usuarios que viaxan sentados:
- Os asentos de primeira fila deben contar cun biombo de protección.
Os asentos han de estar adecuados aos distintos tipos de viaxeiros (anciáns, embarazadas, persoas con mobilidade reducida, con dificultade para sentar ou levantarse deles, etc.). A miúdo, os usuarios quéixanse de que os asentos son moi altos.
Os asentos individuais deben estar provistos de reposabrazos para evitar caídas laterais. Ademais, o material dos asentos non debe ser deslizante.
Ten que reducirse a altura dos chanzos sobre os que están colocados os asentos.
Os asentos enfrontados son incómodos para sentar, porque os usuarios non teñen onde agarrarse. Así mesmo, hai que ampliar o espazo entre asentos.
Movementos dentro do autobús:
- Débese incluír un maior número de timbres de solicitude de parada, que sexan accesibles desde calquera asento.
Os autobuses teñen que incorporar plataformas para persoas de mobilidade reducida e zonas de ancoraxe para cadeiras de rodas e cochecitos de bebé.
O corredor central do autobús debe estar despexado de vultos para poder atravesalo con comodidade. Neste sentido, hai que engadir zonas habilitadas para poder deixar equipaxes, mochilas, un carro da compra, etc.
A falta de información no interior do autobús sobre itinerarios e paradas durante o traxecto fai que os viaxeiros teñan que achegarse a preguntar ao condutor. Estes movementos poden ocasionar caídas dos usuarios e distraccións do condutor, co consecuente perigo.
Cando se baixa do autobús:
- A zona de saída debe atoparse despexada de viaxeiros.
O condutor ten que desacelerar de modo progresivo ao chegar á parada solicitada, para evitar as freadas bruscas.
A seguinte parada do autobús debe anunciarse a través dun sinal acústico ou luminoso.
Algunhas medidas que poden facilitar a circulación e a puntualidade dos autobuses do transporte público e, en consecuencia, diminuír a frecuencia de accidentes, son:
- Os carrís-bus deben ter unha apertura de semáforo adiantada con respecto ao resto de carrís destinados a turismos.
- As paradas do autobús teñen que estar ben sinalizadas (nunha marquesiña, por exemplo) e han de estar situadas en zonas de beirarrúa.
