Volver á autoescola

Tras varios anos sen conducir, algunhas persoas atopan no verán o mellor momento paira facelo. As posibilidades de realizar un desprazamento en coche increméntanse e, en xeral, disponse de máis tempo libre paira practicar. José Antonio Amador, presidente da Federación de Autoescolas de Barcelona, asegura que entre un 10 e un 12% das persoas que acoden a unha autoescola atópanse nesta situación. Xa sexa por medo, por preguiza ou por non dispor de vehículo propio, en ocasións, pode ocorrer que o permiso quede abandonado nun caixón e pasen varios anos ata que volva sacarse. “Xeralmente, hai un maior índice de mulleres con carné que non conducen porque prefiren deixarse levar polas súas parellas. Elas son as que máis acoden ás clases de reciclaxe”, explica Amador.

Desde a Fundación José Pons, que defende a formación e a educación continua en seguridade viaria, a súa directora, María Jesús Magro, considera que aínda son poucos os condutores e condutoras que aproveitan o verán paira porse ao día nas deficiencias que teñen á hora de conducir, aínda que aplaude a quen o fai. Recoñecer que non se teñen as habilidades suficientes paira conducir, aínda que se teña carné, é un paso importante. Os códigos e normas de circulación están expostos a cambios que hai que coñecer antes de saír á estrada. É posible que se non se conduciu en varios anos, estes varíen. Ademais, a falta de práctica pode levar a esquecer aspectos mecánicos ou de seguridade, que tamén hai que refrescar. O máis acertado paira liquidar estas cuestións é acudir de novo a unha autoescola. “É totalmente necesario e até de sentido común”, sinala o secretario da Asociación Provincial de Autoescolas de Madrid, Ricardo Cano.

Durante as clases de reciclaxe, a persoa volve adaptarse ao manexo dos mandos do coche, a integrarse na circulación e a coñecer modificacións que, probablemente, producíronse desde que obtivo o permiso de conducir. “O regulamento de circulación é una materia moi viva e hai cambios normativos constantes”, insiste Cano. As probabilidades de que estes cambios se producisen aumentan cando transcorreron entre tres e catro anos desde que se aprobou o carné. Mesmo é posible que algúns puntos sexan totalmente novos, é dicir, que nin sequera se aprenderon durante o proceso de preparación.

O número de clases que é necesario paira actualizar os coñecementos depende de cada persoa. Este número pode variar en función do tempo que leve sen practicar, a idade ou a actitude. Non é o mesmo una persoa sen medo a manexar un volante que outra con medo, ben porque non conduciu desde que obtivo o permiso ou porque se viu implicada nun accidente de tráfico. Se se ten experiencia ou non pasou moito tempo desde a última vez que se conduciu, o proceso de adquisición de conceptos será máis rápido.

Doutra banda, tamén é recomendable contratar varias clases de “refresco” cando a condución convértese nunha serie de prácticas que se realizan por rutina, “sen valorar si é correcto ou non”. “Unha reciclaxe é bo, polo menos, no aspecto teórico”, recomenda Amador. No caso das persoas maiores, estas clases veñen ben paira refrescar os coñecementos, “porque os reflexos non llos podemos devolver”, engade Cano. Mesmo aínda que non se perda o hábito de conducir, hai certa carencia de reflexos que, en ocasións, pódese compensar con experiencia. Se a perda de reflexos responde a unha perda auditiva ou visual, será moi difícil de recuperar e haberá que valorar até que punto vaise a comprometer a seguridade propia e allea na estrada.

Un aspecto que pode pesar á hora de decidirse a dar clases de reciclaxe é o prezo. Amador explica que estas son entre tres e catro euros máis caras que as clases de aprendizaxe, “xa que estes alumnos non pagan o prezo da matrícula, só o custo das clases”. O prezo é libre e decídeo cada autoescola, que pode ter en conta varios factores, como a competencia das autoescolas de ao redor. No entanto, María Jesús Magro insiste en que o verán é un bo momento paira buscar solucións ás carencias que nos acompañan á hora de conducir, porque a nosa vida pode depender deses coñecementos.

Ao seu xuízo, esta época pódese aproveitar paira reeducar aos condutores e condutoras que perdan habilidades, sendo conscientes de que “reeducar implica que previamente se educou”. Neste sentido, considera que o sistema actual de formación de condutores céntrase na memorización de coñecementos e a adquisición de habilidades, “deixando de lado o tema de adquirir actitudes e valores”, e apela aos profesores de autoescola para que non só transmitan os coñecementos técnicos, senón tamén os perigos que a falta de valores ante o volante poden supor, tanto paira o propio condutor, como paira o resto da sociedade.

Paira Magro, na obtención do permiso de conducir xeralmente, búscase a superación dun exame en lugar do dominio do vehículo ou a comprensión dos perigos que se afrontan nas vías públicas. Por iso, aposta por fomentar a educación viaria dos condutores e condutoras, e confía nos profesores das autoescolas como “os profesionais que poden desenvolver este papel coa dignidade necesaria”.

Perder o medo a conducir

Cando una persoa deixa de conducir pode facelo por varios motivos. Neste sentido, cando a principal motivación paira non sentar ao volante é o medo, hai que ter un tacto especial. Presenciar un accidente de tráfico ou estar implicado nel directamente son dous episodios que poden resultar traumáticos e obrigan ao copiloto a actuar como elemento de confianza. Por esta razón, non sempre é bo botar man doutra persoa adulta (amiga ou familiar) que saiba conducir paira acompañar nos primeiros traxectos. En todo caso, se se fai, o acompañante debe ser moi paciente e non pór nerviosa á persoa que conduce. “Saber conducir non significa saber formar”, explica Ricardo Cano.

Algunhas persoas poden ser moi boas condutoras pero, con todo, non saben transmitir os coñecementos. Outras poidan “malformar”, segundo Cano, á persoa que os recibe. Aínda que viaxar acompañado dun familiar ou dun amigo pode reportar una seguridade inicial, quen están verdadeiramente capacitados paira formar son os profesores de autoescola. “Aínda a risco de parecer un consello interesado”, precisa Cano. “O que necesita esa persoa que estivo varios anos sen coller un vehículo é confianza e iso dállo a autoescola”, apunta Amador. O medo a conducir inflúe no estado anímico até o punto de que a persoa pode vivir con sufrimento o momento de porse ao volante. Por iso o máis importante é infundirle tranquilidade e confianza, conseguir que senta cómoda no asento e que coñeza o vehículo.

En canto ás clases, as primeiras tomas de contacto deberían realizarse por lugares nos que a circulación sexa mínima ou o percorrido resulte familiar a quen conduce. Cando se domine a condución por estas zonas, poderase pasar a circular por outras de maior dificultade. O ideal son os percorridos e itinerarios que una persoa coñece e realiza habitualmente, aínda que sexa como peón. Desta maneira, conseguirase que colla confianza no manexo do vehículo e que, ao coñecer a zona, saiba onde ten que virar ou a localización das interseccións de maior dificultade. “O que non se poden facer son percorridos de investigación”, sinala Amador.

Respecto ao feito de que se aproveite o verán paira realizar estas clases de refresco, Ricardo Cano aconsella que se adianten aos meses de abril ou maio. No verán o número de matriculados aumenta nas autoescolas e, por tanto, resulta máis complicado atopar un oco paira dar clase. No entanto, cre “comprensible” que as persoas interesadas opten por dar as clases na data máis próxima a cando realmente van necesitar a formación, isto é, “en vésperas da campaña de verán, nos días máis próximos á saída”.