A diabetes causa en España unhas 25.000 mortes ao ano derivadas, na súa maioría, de complicacións da propia patoloxía. Pero que complicacións implica a diabetes? Entre as máis importantes están a enfermidade cardiovascular, o fallo renal, as amputacións de extremidades inferiores ou a cegueira. E, precisamente, neste artigo destácase esta última porque, baixo a lema “Ollo coa diabetes”, o próximo 14 de novembro celébrase o Día Mundial da Diabetes.
Visión e diabetes
Máis dunha terceira parte das persoas con diabetes desenvolverá perdas de visión, segundo datos da Federación Internacional de Diabetes (IDF). Todas as persoas con diabetes están en risco de sufrir perdas de visión, pero é unha complicación á que se lle pode facer fronte se leva un control adecuado da patoloxía, é dicir, vixiar a glicosa en sangue, a presión arterial, levando de maneira correcta o tratamento prescrito polo especialista sanitario e revisando de forma periódica a vista. Segundo sinala a Fundación Retinaplus+, máis de 1.600.000 pacientes con diabetes teñen algún tipo de problema de visión e, entre os máis habituais, están a retinopatía diabética e a Edema Macular Diabético (EMD) que, se non se detectan a tempo, poden provocar cegueira.
É a sociedade, en xeral, e o paciente con diabetes consciente desta complicación tan habitual entre as persoas con esta patoloxía? En maio deste ano publicouse a primeira enquisa realizada en España á poboación sobre EMD, iniciativa promovida por Bayer e avalada pola Sociedade Española de Retina e Vítreo (SERV), a Rede de Grupos de Estudo da Diabetes en Atención Primaria da Saúde (RedGDPS) e a Federación Española de Diabetes (FEDE). Os resultados puxeron sobre a mesa que non existe suficiente concienciación social sobre o impacto desta doenza na saúde das persoas e, en concreto, do paciente con diabetes.
A complicación máis común da diabetes, a retinopatía diabética é a primeira causa de cegueira en adultos menores de 50 anos, un dato que descoñecen 7 de cada 10 españois. Segundo este estudo, a cantidade de persoas que coñecen tanto a retinopatía diabética como que o EMD é a súa principal complicación é dun 21%. Son os maiores de 50 anos os que mellor coñecen esta relación, cun 27% de respostas correctas. Pero ademais, o EMD pode afectar tanto os pacientes con diabetes tipo 1 como aos de tipo 2, un risco e unha información que só saben 1 de cada 5 persoas.
É imprescindible un diagnóstico precoz
Un diagnóstico precoz é fundamental para evitar a perda irreversible da visión. Máis de 93 millóns de adultos, ou o que é o mesmo 1 de cada 3 que hoxe en día viven con diabetes, teñen retinopatía diabética.
O tratamento da diabetes e as súas complicacións iníciase na atención primaria e isto debe incluír o cribado desta posible complicación. A prevención pasa, indiscutiblemente, por un bo control metabólico do paciente con diabetes. A detección temperá e o tratamento oportuno desta doenza visual poden previr a perda de visión e reducir o impacto da diabetes, en primeiro lugar, nos propios pacientes, pero tamén á súa contorna. O manexo coidadoso da diabetes e a detección dos problemas que pode ocasionar nos ollos contribúe a axudar a previr a discapacidade visual e cegueira.
A retinopatía diabética é a terceira causa de cegueira irreversible no mundo, pero a primeira en persoas en idade laboral activa. A día de hoxe, pódese previr, cunha detección precoz, en máis do 80% dos pacientes. Esta doenza caracterízase pola aparición no fondo de ollo de polo menos un microaneurisma e supón o comezo da lesión da parede vascular. Durante esta fase, o paciente permanece asintomático, de aí a necesidade de realizar revisións periódicas do fondo de ollo para poder detectala a tempo. Calcúlase que preto do 26% das persoas con diabetes tipo 1 e o 36% con tipo 2 non foron sometidas a unha exploración de fondo de ollo, e isto sucede sobre todo en pacientes maiores, con baixo nivel sociocultural, procedentes da área rural e de diagnóstico recente. Na actualidade, están a realizarse ensaios clínicos e estudos, pero non existe ningún tratamento como tal para frear a progresión desta doenza que pasa por un bo control da diabetes e por realizar revisións da vista de forma periódica.
A Federación Española de Diabetes celebra todos os anos, con motivo do Día Mundial da Diabetes (DMD), unha rolda de prensa co obxectivo de actualizar os datos de prevalencia da patoloxía no noso país que, por desgraza, non deixan de aumentar e que xa se sitúan en máis de seis millóns de persoas. Ademais, este ano profundarase nunha das complicacións máis habituais e bastante descoñecida como son os problemas de visión, que poden levar un mal control da diabetes e a falta de revisións oftalmológicas. Para iso, será o propio presidente da Sociedade Española de Retina e Vítreo, o Dr. José María Ruiz Moreno, quen as abordará desde a perspectiva médica. Este evento pretende dar á diabetes a importancia e notoriedade que se merece, debido ao enorme problema de saúde pública que é a nivel mundial.
