O 90% da poboación mundial padece ou padecerá dor de costas algunha vez ao longo da súa vida, de maior ou menor intensidade e máis ou menos duradeiro. A miúdo, no sistema sanitario, esta dor trata de resolverse desde un punto mecánico e aplícanse tratamentos para alivialo ou, cando isto non é posible, para tentar reducilo. Con todo, a dor debe interpretarse como un aliado do organismo, que avisa de que algo anda mal e que pode axudar a atopar a verdadeira orixe do problema. Pola contra, se non se detecta a verdadeira causa, calquera solución terapéutica que se aplique para aliviar a dor será temporal e leste reaparecerá. Este artigo conta que emocións están tras a dor costas e que conexión hai entre o sistema musculoesquelético e determinadas doenzas.
Case toda a poboación experimenta algún tipo de dor de costas. Os pensamentos e emocións poden estar na orixe do problema, aínda que non se sexa consciente diso. Por iso, para resolvelo dunha forma definitiva, non basta con aplicar un tratamento mecanicista que, ás veces, só serve de remiendo, senón que se debe buscar a súa verdadeira orixe, preguntar ao paciente sobre como marcha a súa vida e convidarlle a dar un “golpe de temón” a determinados hábitos cando sexa necesario, segundo exponse no libro “A dor de costas e as emocións. Coñecerse para curarse”, de David Ponce.
Este formador de especialistas e colaborador do Centro de Alto Rendemento Deportivo de Sant Cugat (Barcelona) defende a necesidade de abordar as doenzas desde unha visión holística do individuo e con medicamento integral. Os expertos que se dedican a iso deberían realizar un interrogatorio en profundidade (anamnesis) e exploración a fondo do paciente para atopar a auténtica orixe da dor, que en ocasións pode estar noutra parte do corpo afastada da columna ou, mesmo, ser de tipo emocional.
As emocións poden ser a causa da dor de costas
A dor física pode estar causado pola tensión e a ansiedade, que aumentan a intensidade da dor
A orixe da dor de costas adoita ser multifactorial, é dicir, motivado por varios factores desencadenamentos, pero isto non significa que non poida haber unha emoción soterrada, que sexa a causa principal do problema ou que contribuíse a agravalo. “Se separamos a dor de orixe traumática, os accidentes, a dor por problemas congénitos da columna ou o que se asocia a patoloxías graves, no resto de casos, se se investiga un pouco, é posible chegar a atopar a participación activa das emocións na orixe e a perpetuación da dor. Mesmo, ás veces, as emocións modifican a maneira en que algunhas persoas viven a dor de costas, mesmo cando está producido por unha lesión traumática ou desviación congénita”, explica Ponce.
Pode haber somatizacións, de forma que a dor física pode estar causado pola tensión e a ansiedade, co aumento da intensidade da dor. Hai que ter en conta que a tensión e a ansiedade producen unha liberación de adrenalina que pode provocar unha maior contractura muscular e ese podería ser a orixe da dor. Isto explica que, aínda que non haxa ningún problema estrutural, como a artrose, unha hernia discal ou escoliosis, exista unha tensión muscular elevada que provoque a dor. Por iso, a posibilidade de que as emocións sexan a fonte do malestar lumbar implica que a persoa debe chegar ata o fondo das súas emocións e pescudar que lle pasa para poder curarse.
A estreita conexión entre estruturas e emocións
O esqueleto está formado por máis de 200 ósos articulados entre si que, á súa vez, están conectados a 650 músculos e estes a os nervios, as fascias ou finas capas que envolven a un grupo de músculos e as vísceras ás que protexen, entre outros elementos. Esta descrición anatómica lembra que todas as estruturas do organismo están estreitamente conectadas e imbricadas. A interconexión na columna vertebral -integrada polas vértebras cervicais, dorsais e lumbares- e o sistema nervioso é tal, que basta lembrar que se encarga de aloxar e protexer a medula espinal.
A postura dunha persoa pode dar a pista de como pensa e que emocións experimenta
O sistema esquelético realiza varias funcións como a de sostén , que axuda a vencer a gravidade e ao movemento; a de contención ou protección dos nosos órganos e vísceras; e a de mantemento da postura. Só a postura dunha persoa pode dar pistas de como pensa e que emocións experimenta.
“No cerebro albérgase unha zona onde se percibe o esquema corporal e a situación espacial que interactúa coas emocións e pensamentos. As persoas con pensamento depresivo, adoitan ter unha retracción de ombreiros e columna dorsal; as persoas agresivas manteñen unha postura inclinada cara a adiante co pescozo cara atrás, e as que están aflixidas se encorvan e baixan a cabeza”, segundo informa Ponce.
Emoción versus músculo
Os síntomas na rexión lumbar asócianse a problemas económicos, á incapacidade para seguir adiante e a trastornos sexuais
As alteracións dos músculos tamén se asocian a determinados pensamentos ou emocións. Cando a musculatura cervical resulta afectada, é probable que haxa un problema na esfera intelectual ou temperamental. Son persoas que pasan moitas horas lendo ou escribindo, que soportan moita tensión, esixentes e difíciles de contentar. A dor na zona dos ombreiros e a parte superior da columna asóciase, sobre todo, cunha sobrecarga, un exceso de responsabilidade, imposibilidade de levar a cabo as obrigacións”.
E aínda hai máis. As alteracións en brazos e mans asócianse á falta de liberdade e imposibilidade de compartir, as da zona das vértebras dorsais relaciónanse coas emocións e unha sensación de malestar no centro frénico (localizado no diafragma que separa a cavidade torácica da abdominal), de forma que cando unha persoa recibe unha mala noticia, fáltalle a respiración e sente malestar nos pulmóns e o corazón e, mesmo, é habitual levar a man ao peito. Os síntomas na rexión lumbar asociáronse a problemas económicos, á incapacidade para seguir adiante e a trastornos sexuais.
Pero, por que sucede todo isto? Debido a esa citada interconexión dos sistemas motor e nervioso. “O sistema nervioso, mediante as neuronas, os neurotransmisores e os impulsos eléctricos, permite que o pensamento chegue ata o tecido muscular en forma dunha acción e, quizais, dunha contracción (voluntaria ou non). As emocións provocan de igual maneira respostas que se traducen en pensamentos conscientes ou inconscientes que, a través do sistema nervioso, chegan ata os músculos, os órganos, os vasos ou a pel”.
A interconexión dos sistemas corporais é tan estreita, que para abordar a dor de costas non basta con sacar unha resonancia magnética (RM) en busca dunha lesión. De feito, segundo os radiólogos, se se realizase unha RM da columna vertebral a un gran número de persoas, a moitas delas detectaríaselles unha psicólogo ou psicoterapeuta. En calquera caso, o papel das emocións na dor de costas non debe banalizarse, senón que hai que telo en conta e facer ao paciente partícipe da súa curación.
