Tras sufrir un infarto de miocardio, pasada a fase aguda na que o afectado sente en perigo de morte, son moitas as persoas que de forma progresiva abandonan a medicación prescrita polo cardiólogo. Nestes casos, os resultados son nefastos para a súa saúde, pois incrementan a taxa de mortalidade. Tanto é así que, en datas recentes, expertos da Fundación Española do Corazón insistiron na importancia de continuar co tratamento prescrito para mellorar o prognóstico da enfermidade. Neste artigo explícase por que é tan importante seguir o tratamento despois de sobrevivir a un infarto e que pautas fan mellorar a adherencia terapéutica.
O incumprimento terapéutico é, aínda hoxe en día, un desafío para os profesionais da saúde. Incumprir o tratamento prescrito e as pautas hixiénico-dietéticas ou abandonalos por completo supón un grave risco para a saúde. Os datos dispoñibles sinalan que só entre o 45% e o 78% das persoas con algunha doenza crónica cumpre co prescrito. E parece ser que o tipo de enfermidade que se sufra é o de menos, xa que teñen dificultades para seguir o tratamento tanto as persoas con diabetes ou con hipertensión como quen tiveron un infarto de miocardio.
O tratamento despois dun infarto
Cando se cumpren o tres anos de sufrir un infarto, o 50% dos pacientes abandonou por completo a medicaciónPara tentar concienciar á poboación sobre os efectos que ten non continuar a machada coa medicación e as recomendacións pautadas o especialista, a Fundación Española do Corazón organizou hai pouco a sesión informativa “Tras o infarto, comprométeche coa túa saúde cardiovascular”, co fin de facer fincapé na responsabilidade que debe asumir cada paciente despois de sufrir un infarto de miocardio.
Presentado polo Dr. Leandro Praza e moderado polo Dr. José Luís Palma, no acto recalcouse a importancia da medicación despois dun evento cardíaco. Así, Esteban López de Sá foi o encargado de explicar o cumprimento farmacolóxico que fan os españois despois de sufrir un infarto. E os resultados non son nada alentadores.
Este experto da Unidade de Coidados Intensivos Cardiológicos do Hospital Universitario A Paz, de Madrid, puxo de relevo que, aínda que a mortalidade na fase aguda do infarto nas últimas décadas reduciuse do 20% ao 4% actual, non sucedía o mesmo coa fase crónica da enfermidade coronaria. E é que, nesta última, o 70% das mortes débese ao abandono da medicación.
A medicación habitual despois dun infarto adoita incluír dous ou tres fármacos para mellorar o prognóstico do paciente, pero non só na fase aguda, insistiu o especialista, senón tamén despois do primeiro ano posterior ao evento. Con todo, a pesar de ser vital, a maioría das persoas, aos poucos, deixan as pautas médicas… E cando se cumpren o tres anos, moitos só toman a metade dos medicamentos prescritos e, mesmo, o 50% deles abandonounos por completo.
Abandonar o tratamento: perigo de morte
O abandono do tratamento na fase crónica da enfermidade coronaria é común en todo o mundoDeixar o tratamento supón un grave risco para a saúde, posto que provoca un aumento na taxa de mortalidade. Os datos achegados por este especialista mostran que os pacientes que abandonan todo o tratamento prescrito durante o primeiro ano teñen unha mortalidade do 30%. E esta situación é común en todo o mundo.
López de Sá apunta algúns factores que provocan o abandono: os efectos secundarios dalgúns fármacos ou a complexidade do tratamento; despois da fase aguda desaparecen os síntomas durante algún tempo e a persoa ten a falsa sensación de estar curada; factores relacionados con outras enfermidades asociadas ás que se dá maior importancia por producir maior malestar; os fármacos custan diñeiro e supoñen unha carga económica engadida a algunhas paupérrimas pensións; ou hai médicos pouco involucrados nos tratamentos.
Con todo, o experto é tallante: “Se os pacientes non abandonasen a medicación, conseguiríanse máis beneficios no prognóstico da enfermidade que se se fixesen novos descubrimentos”.
Expertos de distintas especialidades recalcan algúns aspectos que axudan a mellorar o cumprimento:
- Unha boa relación profesional sanitario-paciente é básica. Hai que preguntar sempre ao médico ou á enfermeira todas as dúbidas que se teñan, por pequenas que sexan, sobre a enfermidade e os medicamentos.
- É fundamental que a persoa coñeza moi ben a súa enfermidade e os medicamentos que ten que tomar. É importante preguntar cales son, para que serven, cando hai que tomalos, de que maneira e ata cando. É esencial que con axuda do médico ou da enfermeira adáptese a toma do fármaco ás rutinas da vida cotiá da persoa, e involucralo no seu plan terapéutico.
- Facilita que se tomen os fármacos cando o tratamento é simple e se recetan o mínimo número posible.
- É importante recibir a información por escrito, incluso a prescrición médica.
- Pode axudar acompañarse por alguén de confianza.
- Involucrar á familia.
- Se a persoa é maior, vive soa e debe tomar moitos medicamentos, pódese pedir un sistema personalizado de dosificación na farmacia que axude ás tomas.
- Utilizar elementos de recordatorios para as tomas.
