Autobronceadores

O principio activo dos autobronceadores é una molécula chamada dihidroxiacetona (DHA). Cando esta molécula entra en contacto coa capa córnea da pel iníciase un proceso químico que fai que dita capa cambie de cor. A DHA reacciona cos aminoácidos da epidermis e a través dun proceso de oxidación as células externas adquiren un ton marronáceo, lixeiramente alaranxado, similar ao de certos tons de bronceado. Isto débese á formación de melanoidinas marróns que escurecen as células.

Ao producirse esta oxidación exclusivamente nas capas externas da pel, a duración da coloración obtida será moi breve: durará o que tarde a capa máis externa en desprenderse e ser substituída por células máis novas.

As células da pel fórmanse na capa basal, a máis profunda da epidermis. Aos poucos, estas células van sendo empuxadas cara ao exterior por outras células máis novas, ata que terminan desprendéndose do corpo. “O que tingue a dihidroxiacetona é exclusivamente a capa córnea e lixeiramente a capa granulosa, que son células que están xa próximas a eliminarse; polo que esa pigmentación só dura entre catro e sete días”, explica José Luís Díaz Pérez, presidente da Academia de Dermatoloxía e Venereología. Cando as células tinguidas son substituídas por outras máis novas, a pel recupera a súa cor orixinal.

Trátase, por tanto, dun proceso de coloración moi diferente ao dun bronceado solar e que permite sortear os efectos nocivos deste, obtendo un resultado estético similar. Os compoñentes destes cosméticos son inocuos paira a saúde. “Son sustancias relativamente pouco nocivas se se compara sobre todo cos efectos coñecidos da luz ultravioleta necesaria paira conseguir os mesmos efectos”, resume José Luís Díaz Pérez.

A dihidroxiacetona empeza a facer efecto a partir das tres ou catro horas da aplicación e consegue o seu máximo efecto ás 24 horas. Canto máis tempo permaneza o produto sobre a pel, máis intenso será o efecto bronceador. Por iso, recoméndase aplicalo antes de deitarse.

A coloración que se consegue con estes cosméticos dependerá do tipo de pel, da composición do produto e da frecuencia de aplicación. Será máis ou menos intensa segundo a cantidade de aminoácidos da epidermis e da súa PH. As peles secas, ademais, se autobroncean mellor que as graxas.

O ton tamén depende da cantidade de DHA que incorpore o produto e do número de veces que se aplique. “Cun 3% de DHA conséguese un bronceado máis suave, mentres que cun 5% conséguese un bronceado máis tostado”, aclara Miguel Cánovas, do departamento de I+D do laboratorio farmacéutico Dermofarm, creador de produtos cosméticos. “Se o ton logrado tras unha primeira aplicación parécenos moi claro, pode realizarse una segunda aplicación ao cabo de oito horas paira obter a cor desexada”, matiza. Con todo, a partir das primeiras tres horas xa se pode observar o ton que vai quedar o a pel.

Paira realizar un uso adecuado dos autobronceadores é necesario ter en conta que non ofrecen una protección contra a luz ultravioleta e que a similitude entre a pigmentación que se consegue con estes produtos e o moreno que proporcionan a exposición ao sol ou os baños de raios UVA é meramente estética. Os autobronceadores actúan exclusivamente na capa máis externa da pel, pigmentándola. O proceso non ten nada que ver co do verdadeiro bronceado, xerado pola exposición ao sol, que se produce en capas máis profundas.

Cando se toma o sol, os raios ultravioleta atravesan a capa superficial da pel e estimulan a produción de melanina, un pigmento que se produce na dermis, una capa celular profunda da pel. De alí, esténdese á epidermis, a capa inmediatamente superior. A melanina fai que a pel se escureza e adquira una coloración máis morena. Ademais, aumenta a protección da pel fronte ás radiacións solares.

Os autobronceadores, en cambio, non melloran a protección fronte ao sol, tal e como explica Rosa María Regueiro, de Sun Discount Web Com, firma dedicada ao equipamento de centros de bronceados: “cun autobronceador non consegues ningún tipo de protección solar; estas simplemente oxidando a capa máis externa, pero non activas a melanina de ningunha maneira: un bronceador é puramente cosmético”.

A pigmentación que se consegue cos autobronceadores é, ademais, menos duradeira que a que ofrece a exposición ao sol. Pola contra, conta coa vantaxe de esquivar os efectos nocivos que produce a luz ultravioleta, que van desde o envellecemento prematuro da pel até o cancro de pel. Miguel Cánovas incide neste aspecto: “tendo en conta que a cantidade de radiación solar que chega á pel supera con frecuencia a capacidade defensiva da mesma, as vantaxes que ofrecen os autobronceadores sobre os baños de sol é que permiten una coloración similar ao bronceado pero sen o risco que leva a exposición solar.”

Esta característica fixo que os autobronceadores deixen de estar orientados a quen desexan conseguir de forma rápida un ton de pel bronceado e preséntense como una opción interesante paira un sector da poboación con dificultades paira porse moreno por outros medios: persoas cun tipo de pel que non se broncea, con medo aos efectos nocivos do sol ou que non poidan recorrer ás cabinas de raios UVA por padecer claustrofobia, por exemplo.

A aplicación de autobronceadores non require tomar precaucións especiais desde o punto de vista sanitario. Como sucede con calquera outro cosmético, os usuarios deben vixiar a posibilidade de que aparezan na pel reacciones alérxicas a algún dos compoñentes do produto

elixido e, nese caso, cambialo por outro que non lle xere ese problema.

José Luís Díaz Pérez explica que a posibilidade de que aparezan alerxias nalgunhas persoas depende da marca e da composición; dos conservantes que utilicen e de si ten algunha sustancia corroborante ou estabilizante. “Hai cremas que incorporan conservantes que teñen porcentualmente máis posibilidades de producir alerxias que outros”, explica.

A dihidroxiacetona pode producir alerxias a persoas que se sensibilicen a esta sustancia, aínda que, en calquera caso, a posibilidade de que apareza algunha reacción alérxica non é maior que a que expón calquera outro produto cosmético.

. No entanto, as persoas coa pel moi seca ou moi irritable poden non tolerar ben estas cremas, xa que a DHA reseca a pel. A dihidroxiacetona é una acetona e, como tal, disolve e elimina a graxa, resecando a pel. Por iso, é conveniente elixir una crema que conteña sustancias hidratantes ou combinar a acción do autobronceador con algún produto hidratante. Neste aspecto incide José Luís Díaz Pérez: “os usuarios persistentes de autobronceadores teñen que recorrer a cremas hidratantes apropiadas paira suplir este efecto”.

A dihidroxiacetona non é o único compoñente dos autobronceadores. A DHA ten un cheiro moi característico que, unido ao ton anarajando que deixaban na pel os primeiros autobronceadores, propiciou que tivesen un escaso éxito comercial nos inicios deste produto. Na actualidade, os fabricantes engaden á fórmula un perfume adecuado que elimina o inconveniente do cheiro. Algúns fabricantes incorporan tamén sustancias colorantes co fin de acelerar o efecto “bronceador” da crema. Estas tinguiduras serven tamén paira ofrecer aos usuarios una ampla gama de tons de bronceado que van desde as coloraciones máis claras ás máis escuras.

Ademais da dihidroxiacetona, os perfumes e, no seu caso, das tinguiduras, os autobronceadores incorporan outras sustancias que varían duns fabricantes a outros. As máis comúns son as sustancias hidratantes, que se utilizan paira contrarrestar a sequedad que producen estes produtos, ou as vitaminas A, D e E, paira mellorar o aspecto da pel. As cremas autobronceadoras seguiron a tendencia mantida nos últimos anos polos fabricantes de cosméticos de combinar nun só varios produtos cosméticos. Así, existen no mercado cremas autobronceadoras que poden usarse, ademais, como reafirmantes, anticelulíticos e, mesmo, con efecto de atrasar o crecemento do vello corporal

, e que manteñen a mesma capacidade de coloración que un autobronceador normal. “Chegaron a facer una combinación de produtos tal que calquera produto de tratamento corporal que utilices pódelo comprar con antibronceante”, asegura Rosa María Regueiro.

Coa popularización destes produtos, multiplicáronse tamén as súas formas de aplicación. Ademais das tradicionais cremas, pódese atopar autobronceador en forma de spray, de xeles, de espumas ou de toallitas, que pretenden mellorar o uso destes produtos. Algúns centros de beleza incorporaron tratamentos de aplicación destes cosméticos por medio de aerógrafos, que posibilitan unha repartición máis homoxénea do autobronceador por todo o corpo, ou por medio de duchas, que ademais permiten reducir o proceso a tan só seis segundos.