Caída do cabelo

A perda de cabelo é un proceso natural no ser humano. Coa idade, tantos homes como mulleres perden densidade no pelo. Agora ben, cando esta perda prodúcese de forma rápida, intensa ou a unha idade temperá aparece o que se coñece como calvicie e que en terminología médica denomínase alopecia.

As razóns máis comúns polas que cae o pelo céntranse na idade e a herdanza xenética. Ademais, a alopecia pódese presentar polas seguintes razóns:

• Problemas hormonais: Niveis elevados de hormonas masculinas (testosterona sobre todo), funcionamento alterado das tiroides (hiper ou hipotiroidismo), menopausa, etc.

• Estados da alteración psicolóxica: Cadros de ansiedade, tensión, depresión, parto e postparto, etc.

• Efectos secundarios: Tras a aplicación dunha determinada terapia médica. Desde a aplicación de radioterapia a pacientes oncolóxicos até reaccións adversas a medicación común.

• Infeccións e estados febrís prolongados: Infeccións bucodentais, febres de malta, etc.

• Problemas alimentarios: Anorexia, falta de vitaminas (avitaminosis), anemias, problemas de absorción de nutrientes, etc.

Existen varios tipos de alopecia:

• Alopecia androgénica: É a máis coñecida e afecta á práctica totalidade dos homes en maior ou menor medida. Caracterízase polo retroceso da liña de nacemento do pelo e/ou a perda de cabelo na parte superior da cabeza. É un proceso no que xogan un importante papel tanto os factores hormonais (andrógenos ou hormonas masculinas) como os hereditarios (xenética).

  A muller tamén pode ser vítima, aínda que en menor proporción e aféctalle de maneira diferente que ao home. Polo xeral presenta una redución máis uniforme da densidade do cabelo.

• Alopecia cicatricial: Ten a súa orixe nunha enfermidade da pel: inflamación, infeccións queimaduras, cicatrices, etc. O coiro cabeludo é danado e os folículos (condutos) quedan destruídos, polo que a perda do cabelo é irreversible.

• Alopecia areata: Desenvólvese en forma circular nunha ou varias zonas da cabeza e adoita presentarse como un síntoma dunha alteración ou enfermidade no noso organismo. As causas son a tendencia xenética, as reaccións inmunes e autoinmunes e factores como a tensión emocional. A alopecia areata é impredicible. Ás veces o pelo volve crecer mentres que noutros casos a enfermidade progresa e prodúcese una perda total do pelo.

• Alopecia difusa: Ten como resultado o aclaramiento difuso e uniforme do cabelo no coiro cabeludo. Afecta sobre todo a mulleres. Descoñécese a súa causa pero é común que se inicie tras un suceso estresante, un parto difícil, por exemplo. Estados febrís, traumatismos, dietas, postparto ou tensión psiquiátrica grave. Xeralmente remite una vez que foron eliminadas as causas que a produciron.

A importancia dun bo diagnóstico

O primeiro paso ante os primeiros síntomas de caída do pelo é acudir ao dermatólogo. En ningún caso a automedicación e o medicamento alternativo son recomendables. “Ás nosas consultas chegan moitos casos que foron tratados de forma autónoma ou en centros estéticos, moitas veces de forma incorrecta. Desta maneira, os casos son máis difíciles de solucionar”, explica o doutor Peyrí. O médico diagnosticará si é alopecia o que padecemos, de que tipo e en que grao maniféstase, así como as medidas a adoptar.

Polo momento, os expertos aseguran que non existen elementos que permitan predicir canto cabelo perderán os homes con alopecia androgénica. “Moitos centros de estética xogan coas necesidades dos clientes xerándolles ansiedade e provocando a procura de solucións fáciles ou remedios imposibles”, explica o doutor.

Una interminable secuencia histórica de falsos remedios permitiu o desenvolvemento de moitos negocios ao redor da calvicie baseados na ignorancia, a desinformación e a aparición cíclica de “produtos milagre” que non fan senón enganar e defraudar aos consumidores.O medicamento tradicional só avala tres tratamentos contra a calvicie:

• O minoxidil e o finasteride: Son medicamentos que só se poden adquirir con receita médica en farmacias. Están avalados polo Ministerio de Sanidade, encargado de comprobar a efectividade destes produtos así como os seus efectos secundarios.
  • Minoxidil: É un potente vaso dilatador que se aplica localmente en forma de loción dúas veces ao día sobre o coiro cabeludo. Comercialízase no noso país baixo distintas marcas que conteñen diferentes concentracións do principio activo, entre un 2% e un 5%. O prezo mensual varía entre os 15 e os 20 euros, segundo sexa a concentración do produto e a marca comercial do preparado.
    • Ao seu favor: A súa efectividade oscila entre un 20% e un 50% en función da concentración do produto. O efecto é un aumento do pelo na zona de aplicación e son necesarios entre 4 e 6 meses de tratamento paira ver os seus efectos. Iso si, se se suspende o tratamento todo o pelo conseguido até ese momento cae en poucos meses.

    • Na súa contra: Os seus detractores estiman que o pelo que brota tras a aplicación é máis fino e lixeiro, e que ao tratarse dun produto que debe aplicarse dúas veces ao día resta comodidade ao usuario. Como efectos secundarios describíronse cadros de descamación do coiro cabeludo, decoloración do pelo e crecemento do vello en todo o corpo (mans, dedos, pés, costas…), ademais de alteracións no ritmo cardíaco. O produto é máis efectivo canto máis novo sexa o usuario, canto menor sexa a área afectada pola calvicie e menor tempo pase desde o inicio da mesma.

  • Finasteride: O mecanismo de acción do produto logra una redución nos niveis da hormona dihidrotestosterona (DHT) por medio da inxestión dun comprimido diario.
    • Ao seu favor: O prezo dos comprimidos paira un mes rolda os 60 euros. A súa efectividade é variable alcanzando como máximo ao 66% dos casos. O resultado é mellor se o tratamento séguese en alopecias leves e moderadas. Entre as súas vantaxes destaca a comodidade paira a súa administración en forma de pílula.

    • Na súa contra: O seu uso está indicado de maneira exclusiva paira homes e os seus resultados son apreciables a longo prazo. Os efectos deste fármaco maniféstanse tras seis meses de tratamento continuado. Se se deixa de tomar pérdese o pelo gañado. Ao ser un produto con mecanismo de acción hormonal os principais efectos secundarios son de tipo sexual: dor testicular, menor tamaño de erección ou diminución do apetito sexual.

• O transplante de cabelo: Este tipo de transplantes consisten en implantar pelo nunha zona do coiro cabeludo que presente calvicie mediante microinjertos e miniinjertos procedentes dunha zona doante do mesmo individuo (zona da caluga ou laterais).

  Aspectos positivos:

  • Trátase dunha técnica efectiva. Consiste en injertar unidades foliculares e grupos de entre 3 e 8 folículos. Os folículos son minúsculas estruturas en forma de saco que albergan no seu interior cada pelo sendo os responsables do seu crecemento.

  • O coiro cabeludo conta cun máximo de 150.000 destes folículos que en caso de quedar atrofiados non xeran pelo. Por esta razón xorde a necesidade de transplantar o folículo dunha zona a outra. O pelo que nace do folículo injertado non cae.

  O doutor Llorens, secretario da Sociedade Española de Cirurxiáns de Transplante de Cabelo (SECTP), ten moi claro cal é o perfil dos seus pacientes. “Homes de entre 35 e 50 anos que anteriormente probaron outros tratamentos médicos (finasteride e/ou minoxidil) en balde. Una vez superado o medo cirúrxico o transplante perfílase como a solución final coa que recuperar en certa maneira a súa autoestima perdida”En España realízanse anualmente unhas 3.000 intervencións de transplante capilar e as cifras aumentan ano a ano. Preto de 60 cirurxiáns encárganse de realizalas en clínicas privadas.

  Aspectos negativos:

  • O elevado prezo: entre 3.000 e 15.000 euros hai que pagar por unha operación destas características. O prezo depende do grao de alopecia.

  • Outra desvantaxe é a derivada da propia operación: dor, infeccións, problemas de cicatrización etc.

  Resultado final

  • Aínda que a sensación tras un implante sexa a de ver poboada toda a cabeza de novo, o paciente non sempre ten claro que nunca se conseguen as densidades dun pelo natural ou o que é igual, entre 300 e 400 folículos ou pelos por centímetro cadrado. A cantidade de pelos a implantar non poderá exceder nunca o 50% do total dos da zona doante. “É fundamental dispor dun bo banco de cabelo e distribuír con intelixencia ese capital da zona doante” afirma Llorens.

A Organización de Consumidores e Usuarios realizou o pasado ano una enquisa sobre a calvicie en varios países da Unión Europea a 13.500 homes. A conclusión que se obtivo é que na actualidade non existe una solución definitiva paira evitar a caída do cabelo e que iso non impide a proliferación de todo tipo de produtos e sistemas que suscitan expectativas que non poden cumprir.

Tendo claro que non existe o produto milagroso, indoloro e gratuíto fronte á caida do cabelo, aqueles que sufran de alopecia deben ter en conta una serie de consellos ante produtos e procesos que se vanglorian de ser os máis efectivos. Estes consellos explican o seu uso concreto:

• Dietas e suplementos vitamínicos: Seguir una dieta que cumpra coas necesidades e carencias do noso corpo é una condición indispensable para que o organismo obteña os nutrientes necesarios. Se se teñen carencias de aminoácidos, sales minerais ou vitaminas porque non leva una dieta adecuada, o folículo reséntese e o ciclo de crecemento do cabelo vese afectado. Este feito predispone á caída. Por iso recoméndase levar una dieta sa, consumir froitas e verduras, legumes, carnes vermellas, ovos, etc.

• Champús: Polo xeral son recetados polo dermatólogo. A súa función no tratamento da alopecia é a hixiene capilar. Actúa como un eficaz coadyuvante pero por si só non constitúe un tratamento eficaz paira loitar contra a calvicie.

• Remedios caseiros: Cocimientos, tisanas e lociones son remedios naturais ou caseiros produtos da sabedoría popular. Nunca se comprobou a eficacia destes preparados.

• Tratamentos cosméticos: Amparándose na denominación “anticaída” existen no mercado multitude de presentacións: desde bochas a lociones cosméticas. Presumen en moitos casos da súa efectividade contra a caída do cabelo, con todo a súa eficacia de ningún xeito esta comprobada clinicamente. Non se debe confiar neles.

• Centros estéticos: Nos últimos anos a obsesiva preocupación pola imaxe provocou que este tipo de instalacións multiplicáronse.

Médicos e especialistas na materia coinciden en desaconsellar estes centros. Enumeran os seguintes argumentos:

• Enmascaran como tratamentos médicos aplicacións de carácter estético, xeran ansiedade no paciente convidándolle a empezar de inmediato un tratamento determinado, esperanzado en obter resultados. Paira iso en numerosas ocasións preséntanlle folletos nos que se mostran fotos do antes e despois. Convén non fiarse da publicidade porque en moitos casos é enganosa.
• Non devolven o diñeiro
• Prolongan os seus servizos no tempo. Isto tradúcese en maior cantidade de diñeiro que o usuario desembolsará.

O principal problema ao que se enfronta o consumidor cando sente estafado con algún destes produtos é como e contra quen efectuar a denuncia.

Estas reclamacións non se poden canalizar pola vía médica porque os centros non son médicos senón estéticos. Aqueles afectados non deben dubidar en denunciar aos fabricantes e clínicas se non cumpren coas expectativas esperadas.