“O voo até Buenos Aires resultou longo e pesado. Non era a primeira vez que María viaxaba desde Barcelona e sabía que debía tomar certas precaucións paira evitar os coágulos nas pernas e minimizar o jet lag. Durante a aterraxe preocupoulle unha dor de cabeza relativamente intenso, distinto aos que tivera noutras ocasións. Padecía hemicrania, pero este malestar era distinto”. Historias como esta axudaron aos científicos a establecer nun estudo recente una nova entidade diferenciada dentro das dores de cabeza: a cefalea do avión. Neste artigo explícase que é esta cefalea asociada ás viaxes en avión e quen son máis propensos a sufrila, ademais de dar consellos paira evitar a síndrome do turista, outra enfermidade relacionada cos traxectos longos.
Dor de cabeza asociado á viaxe en avión
Nun estudo recente efectuado nun hospital de Venecia (Italia), os autores analizaron 75 casos de persoas que sufriran unha dor de cabeza relacionado coas viaxes en avión. A recollida dos casos fíxose dunha forma curiosa, xa que os investigadores fixeron un chamamento a través de Internet para que persoas que padeceran cadros sospeitosos de cefalea do avión puxésense en contacto con eles. Recibiron mensaxes procedentes de todo o mundo e, grazas a esta colaboración, puideron perfilar esta afección.
Entre os datos recolleitos, corroboraron a curta duración das cefaleas (menos de 30 minutos no 95% dos casos), así como a súa clara asociación coa manobra de aterraxe. A dor produciuse nun dos lados da cabeza, non se acompañou doutros síntomas e a maioría dos afectados foron homes. Esta é a maior serie publicada acerca desta nova clase de cefalea, cada vez mellor descrita.
Na cefalea do avión, a dor xorde por variacións de presión nos seos nasais sobre todo durante o despegamento e a aterraxe
Esta dor localízase de forma habitual nun lado da cabeza, preto dos ollos. Adoita ser moderadamente intenso aínda que breve, xa que, na maioría dos casos, non dura máis de media hora. A dor pode estar producido por variacións de presión nos seos nasais, provocados á súa vez polos cambios de presión que teñen lugar nos voos e que son máis bruscos durante o despegamento e a aterraxe. Os seos son unhas cavidades dos ósos do cranio e a cara que se atopan distribuídos ao redor do nariz. Están cubertos por unha delgada mucosa e, a través dun orificio, desembocan na cavidade nasal. Ademais de alixeirar o peso do cranio, humedecen e quentan o aire que respiramos e serven de caixa de resonancia. Teñen a capacidade de secretar moco ante un catarro e poden obstruirse e provocar sinusitis.
Desta maneira, os pasaxeiros que están acatarrados ou que teñen sinusitis teñen una maior predisposición a sufrir este tipo de dor de cabeza. Paira previla se se está acatarrado, pode resultar útil utilizar algún tipo de vasoconstrictor nasal antes da aterraxe e una boa hidratación. Así mesmo, as persoas que padecen de maneira frecuente algún tipo de cefalea tamén son máis propensos.
Asentos de corredor paira evitar a síndrome da clase turista
Outro dos problemas asociados aos voos é a denominada síndrome da clase turista. Ao contrario da cefalea do avión, hai tempo que está descrito, polo que a maioría das persoas que viaxan coñéceno e, no posible, aplican medidas paira evitalo. Con todo, non todo o mundo sabe que, nos traxectos en avión, o lugar onde un sente inflúe no risco de padecer a síndrome: parece que quen se sitúan nos portelos teñen o dobre de posibilidades de desenvolver o problema. Estas son as conclusións dun estudo realizado en EE.UU. no que se analizan os riscos das viaxes a longa distancia.
Quen se sitúan nos portelos teñen o dobre de posibilidades de desenvolver a síndrome da clase turista
Estes resultados non resultan sorprendentes, se se ten en conta que o problema está relacionado coa inmobilidade das pernas. Así, as persoas que sentan xunto ao portelo teñen una menor mobilidade que quen o fan no corredor. A causa é obvia, xa que resulta incómodo molestar ao veciño paira levantarse. Por este motivo, quizais o termo de síndrome da clase turista, aínda que elocuente, non se aten do todo á realidade, xa que o problema, máis que as estreitezas no asento, ten que ver coas horas que se permanece sentado. Desta maneira, a síndrome non só xorde nas viaxes en avión, senón en calquera situación na que se permaneza moitas horas sentado, con pouca mobilidade, como o autocar ou coche.
A síndrome da clase turista é a formación de coágulos de sangue (trombos) nas veas profundas das pernas. Durante as viaxes, a escasa mobilidade, provocada polos espazos reducidos e polo feito de permanecer sentados durante horas, dificulta o fluxo venoso e aumenta o risco de formación de coágulos e pode orixinar una trombosis venosa profunda. O maior perigo é que os trombos despréndanse e desprácense cara aos pulmóns, taponen algunha das súas veas e ocasionen un embolismo pulmonar. Ante esta situación, os síntomas que manifesta o afectado dependerán do tamaño do trombo: si é pequeno, pode pasar desapercibido ou sentir dor no peito e dificultade paira respirar; si é de maior envergadura, pode provocar un embolismo masivo que mesmo pode producir morte súbita.
Paira previr o desenvolvemento da síndrome da clase turista, os especialistas recomendan:
- Escoller asentos situados no corredor, sobre todo se a viaxe é de longa duración, o que facilita poder realizar paseos curtos pola cabina cada una ou dúas horas.
- Facer exercicios de contracción e estiramento da musculatura da pantorrilla (elevando os dedos do pé, como paira andar con talóns e, ao revés, subindo os talóns como paira andar no bico dos pés).
- Non colocar equipaxe debaixo do asento dianteiro, xa que limita o espazo e a capacidade de movemento das pernas.
- Non sentar coas pernas cruzadas si deséxase durmir; facelo coas pernas estiradas e relaxadas.
- Se se padecen varices ou problemas de retorno venoso, utilizar medias ou calcetíns de compresión durante o voo paira axudar a que as veas dilatadas recuperen a súa forma orixinal.
