O exercicio físico é imprescindible para coidar a saúde, a nivel xeral, e para o bo control da diabetes, a nivel particular. Por iso, o verán e as vacacións non poden ser unha escusa para deixalo de lado. Na Federación Española de Diabetes (FEDE) elaboraron unha serie de consellos para practicar exercicio de maneira segura, e así seguir en forma na época estival. Recollémolos no seguinte artigo.
O exercicio físico ten numerosos beneficios para a saúde, tanto a nivel psicolóxico como corporal. Polo que respecta ao primeiro, favorece o benestar, posto que a actividade física impulsa a liberación de endorfinas, que contribúen a diminuír a sensación de tensión ou ansiedade e facilitan o descanso. E a nivel físico, mellora a resistencia cardiorrespiratoria, o ton muscular e a saúde ósea.
Ademais, e en concreto para as persoas con diabetes, o exercicio contribúe ao bo control dos niveis de glicosa en sangue, xa que mellora a sensibilidade do organismo á insulina. Así mesmo, o aumento do gasto calórico axuda a lograr un peso adecuado, un reto para o 90 % das persoas con diabetes tipo 2, que padece obesidade ou sobrepeso. Isto fai que a práctica de exercicio de forma regular, xunto cunha alimentación saudable, sexa un dos grandes alicerces do tratamento da diabetes, que en moitas ocasións acompáñase de fármacos orais e insulina.
Por todo iso, desde FEDE, anímase ás persoas con diabetes a practicar e planificar o desenvolvemento de exercicio e actividade durante o verán e as vacacións, en coordinación co equipo médico, tendo en conta os seguintes consellos para que a actividade resulte segura:
1. Manter unha boa hidratación
Recoméndase beber 350 ml – 500 ml de auga nas horas previas ao exercicio e comprobar que a cor dos ouriños sexa pálido. Durante a actividade, debe manterse o equilibrio hídrico, bebendo 500 ml cada 30 – 60 minutos de exercicio, que se complementarán tras o mesmo. No caso de que a actividade física fose moi intensa, podería aconsellarse a inxesta dalgún tipo de bebida isotónica, contando co consello previo dun profesional sanitario.
2. Axustar a alimentación á actividade
O exercicio impulsa a absorción de glicosa por parte dos músculos e a sensibilidade á insulina tras o mesmo. Por esa razón, é necesario controlar os niveis de glicosa en sangue antes e despois do exercicio, ademais de axustar a inxesta de hidratos de carbono á intensidade do esforzo e as necesidades nutricionais de cada persoa, para evitar picos de azucre. Por se se producise unha hipoglucemia, é conveniente contar con algún achegue de hidratos de carbono de absorción rápida.
3. Vixiar as doses e zonas de inxección da insulina
En función da intensidade do exercicio, é posible que sexa necesario realizar algunha modificación nas doses de insulina, que se deben concretar co equipo médico de referencia. Ademais, na rotación das zonas de inxección, é apropiado evitar as partes que se queiran exercitar, por exemplo as pernas, no caso de que o exercicio supoña o movemento intenso destas extremidades, posto que pode afectar á absorción da insulina.
4. Protexerse do sol e da calor
É recomendable evitar o exercicio físico ao aire libre nas horas do día de maior calor e protexer a pel durante a exposición directa ao sol, utilizando cremas solares.
5. Coidar os pés
Será necesario usar un calzado adecuado, para evitar rozaduras, e calcetíns sen costuras e que permitan a correcta transpiración dos pés. Tras o exercicio e a hixiene, estes deberán hidratarse de modo correcto.
O verán é unha época adecuada para practicar exercicio ao aire libre, aproveitando as boas temperaturas, e probar novas actividades. E por iso, son moitas as asociacións e federacións de persoas con diabetes -membros de FEDE- que organizan iniciativas onde se promociona a realización de exercicio físico. Un exemplo disto son as xornadas “Camiña con ADEBI”, da Asociación de Diabéticos do Bierzo (ADEBI), co fin de fomentar o exercicio físico en contornas naturais para o control da diabetes. Tamén están os campamentos de verán para mozos con diabetes, como o da Asociación de Diabéticos de Zaragoza (ADE Zaragoza), que resultan de gran interese polo seu contido lúdico e formativo.
O exercicio para previr a diabetes tipo 2
Desde FEDE lembran tamén que a actividade física non só é beneficiosa para as persoas con diabetes. Neste sentido, diversos estudos apuntan que a práctica de exercicio físico, seguindo as recomendacións da Organización Mundial da Saúde (OMS), podería reducir ata nun 26 % o risco de padecer diabetes tipo 2, polo que é tamén unha actividade beneficiosa para previr a patoloxía.
Neste sentido, a OMS aconsella dedicar un mínimo de 150 minutos semanais á práctica de actividade física aeróbica, de intensidade moderada ou, ben, no caso de que a intensidade sexa superior, o tempo mínimo semanal recomendado é de 75 minutos. No entanto, moitas persoas non chegan a este obxectivo e o sedentarismo está a converterse nunha das grandes ameazas para a saúde, xunto coa obesidade, responsable de boa parte dos novos casos de diabetes tipo 2, en mozos e adultos.
