O máis seguro é que o amor sexa a emoción máis desexada polas persoas. De feito, está no punto de mira de investigadores, que xa identificaron sustancias químicas, como as hormonas e outros neurotransmisores implicados na paixón e o desexo sexual, e puideron clasificar cales interveñen nas distintas fases do amor e das relacións. En calquera caso, o amor é un sentimento universal e a maioría das persoas desexan compartir a súa vida con alguén, ás veces a pesar de moitos contratempos. Pero, nunha relación de parella todo é o amor? Este artigo describe que se entende por unha relación de parella sa, que factores son necesarios para construíla e como recoñecela.
Os especialistas no comportamento humano afirman que unha relación de parella debe estar baseada no amor, no pracer de intercambiar co outro o que uno é e o que sente, de maneira completa e libre. E para iso é imprescindible un elemento: o respecto. Anna Ferre Giménez, psicóloga e terapeuta Gestalt e de constelacións, afírmao de maneira contundente: “Respecto ante todo, tanto a un mesmo como cara ao outro membro da parella. A pesar de que nunha relación sa caben as diferenzas e as discusións, como certo grao de conflito pasaxeiro, non hai lugar para a falta de respecto”. En poucas palabras: sen respecto, non hai amor.
Outro elemento crave é a liberdade, para un mesmo como para o outro, ademais de igualdade , desexo xenuíno de compartir aspectos importantes da vida e un grao de compromiso baseado no querer coidarse uno mesmo e tamén ao outro a nivel afectivo.
Construír unha relación de parella sa: por onde empezar
Cada un debe definir as súas necesidades e ocuparse delas, e valorar se está en disposición de convivir coas necesidades do outro
Para unha relación de parella sa é necesario, en primeiro lugar, “comprender que unha relación de parella constrúese ao longo do tempo, vai cambiando e pasando por diferentes fases. Cada momento da relación ten distintas necesidades e os membros da parella deben ir adaptándose a elas”, expón Ferre. Non é o mesmo a relación da parella nas súas etapas iniciais, cando se convive baixo o mesmo teito, cando chegan os fillos, mesmo é distinta cando estes son pequenos ou xa son adolescentes, pero tamén no momento que hai que facerse cargo dos pais ou ante calquera tipo de circunstancia vital. “Calquera cambio de etapa adoita ser un momento crítico xa que, por unha banda, están as necesidades de cada unha das partes e, por outro, as necesidades da parella como conxunto”, puntualiza a experta.
A primeira fase dunha relación de parella constitúea o namoramento. Este período caracterízase por unha idealización do outro, do que só ven as virtudes. É un período feliz na que o outro é marabilloso. Con todo, “co tempo, a realidade amplíase e empézanse a ver aspectos que non gustan, por iso moitas relacións non superan esta fase”, comenta Ferre. Pero, coidado! Se se segue coa esperanza de facer cambiar co tempo aquilo que desgusta, “só estase sementando a semente dunha relación insatisfactoria, na que, a longo prazo, aparecerán a desilusión, a desconfianza ou os reproches, por unha banda, e a falta de compromiso ou o abafo, polo outro”, avisa a especialista.
Pasada a fase de namoramento, hai que atender á realidade do que sucede dentro da relación e como afecta a cada un. Unha relación sa só conséguese cando os dous membros están emocionalmente sans, e isto tamén require tempo. “Moitas parellas poden ser estables sen ser sas, como sucede nas que un domina e o outro se deixa someter, nas relacións de dependencia emocional ou cando un adopta o papel de “mamá ou papá” e o outro se infantiliza. Estas relacións poden ter estabilidade, pero non axudan aos membros a crecer xuntos e desenvolverse persoalmente nin tampouco a avanzar nas distintas etapas vitais”, detalla a experta.
Estar san emocionalmente pasa por recoñecer o que un necesita e o que quere ou non quere. Unha vez recoñecido o que se espera da relación, é fundamental responsabilizarse das decisións propias que todo isto implica na vida cotiá, sen esixir ao outro membro que achegue todo o que un desexa ou que cambie para que se adapte ao 100%. É aí onde empeza a negociación no si da parella. Cada un debe definir as súas necesidades -con diferente grao de prioridade- e ver se pode ocuparse delas, ao mesmo tempo que valora se está en disposición de convivir coas necesidades do outro. “Sería algo así como eu uso os meus brazos para as miñas ‘cousas’, ti usas os teus para as túas e, de cando en vez, pomos o catro brazos para sosternos xuntos cando sós non podemos”, pon como exemplo Ferre.
Como saber se é unha relación de parella sa?
Non hai que esixir ao outro membro que achegue todo o que un desexa ou que cambie para que se adapte ao 100%
Se se está a gusto coa vida de parella, en xeral, é unha relación sa. Con todo, ás veces aparece sensación de apatía, abafo, aburrimento ou de control e non se fai nada con iso, á parte de queixarse. A psicóloga explica que estas sensacións poden deberse a unha mala relación na parella, á dependencia ou á desconexión emocional, e que non deben pasarse por alto: hai que buscar de onde xorden estas impresións e se están relacionadas coa relación ou cun mesmo, con temas persoais sen solucionar e que se proxecta na parella. Exemplo diso é culpar ao outro do abafo que sente cando, en realidade, son as responsabilidades de ser proxenitor ou das circunstancias vitais o que a un lle incomoda ou desespera.
A modo de resumo, unha relación de parella é sa cando:
- sente amor e respecto polo outro, e un sente amado e respectado polo outro membro.
- A parella comunícase a través do diálogo, non hai violencia, discusións continuas ou reproches.
- Gózase de pasar tempo xuntos, a soas, e tamén en compañía doutros, do mesmo xeito que cada un goza de facer actividades individualmente ou con outras persoas sen a parella.
- Exprésase e recíbese afecto mutuo a través de contacto corporal agradable e sexualidade compartida pracenteira.
- Afróntanse os problemas e dificultades da relación con responsabilidade persoal e compartida.
- sente que a liberdade persoal e o compromiso cara ao outro están equilibrados.
- Pódese apoiar á parella e viceversa cando a situación o require.
En definitiva, “unha persoa ten unha relación de parella sa cando está con outra persoa porque quere estar e goza con iso, e non porque a necesite para sentirse segura, valiosa ou completa”, resume a experta.
Cando unha relación de parella, no canto de basearse no amor, baséase no apego patolóxico, fálase de relación de dependencia emocional. Para evitar caer nunha, o apropiado é ser consciente das propias feridas, é dicir, das experiencias difíciles da infancia que non se integraron. Situacións que como nenos vivíronse con temor, impotencia ou desesperación condicionan de maneira negativa o presente en forma de medos, bloqueos, resentimento, sentimentos de desvalorización, impotencia ou abandono. Se se é máis consciente de todo iso, pódense afrontar as situacións relacionais de novo con recursos de adulto, sen proxectar nas parellas antigos patróns baseados nas carencias.
“Se comprendemos a nosa necesidade emocional e coidámonos dela nós mesmos, se somos capaces de decidir, sen depender da aprobación doutro e á vez asumimos a responsabilidade das nosas decisións e sentimentos, poderemos construír relacións sas, libres de dependencia. En realidade, máis que previr, trátase de facer un proceso de maduración persoal, o que en psicoloxía se coñece como o proceso de individuación”, remarca Anna Ferre.
