Desde 1998, cada 31 de maio a Organización Mundial da Saúde (OMS) promove o Día Mundial Sen Tabaco, coa finalidade de chamar a atención sobre o problema que representa o consumo de tabaco para a saúde pública. Para este 2015, o organismo escolleu a lema “Alto ao comercio ilícito de produtos de tabaco”. Neste artigo descríbese en que se centra a campaña deste ano, por que o tabaquismo é un hábito mortal e cales son as estratexias para a prevención do tabaquismo activo e pasivo en nenos e novos.
Contra o tráfico ilegal de tabaco
Cada ano, á celebración do Día Mundial Sen Tabaco súmanse os esforzos de máis concellos, asociacións, entidades e axentes sociais preocupados por este hábito tóxico que afecta a toda a sociedade. Esta unión fai que sexa máis fácil a consolidación de estratexias para a prevención e o control do tabaquismo. O obxectivo primordial desta conmemoración é protexer ás xeracións presentes e futuras non só dos efectos catastróficos que ten o tabaco para a súa saúde, senón das consecuencias sociais, ambientais e económicas que tamén supón o seu consumo e a exposición ao seu fume.
Baixo a lema “Alto ao comercio ilícito de produtos de tabaco”, a carcinógenos, a acetona, radicais libres, o arsénico ou o cianuro, entre outros.
Os datos do Ministerio de Sanidade, Servizos Sociais e Igualdade sinalan ao tabaco como culpable número uno de enfermidades prevenibles, de discapacidade e morte. En España morren, cada ano, de maneira prematura, máis de 60.000 persoas debido ao consumo de cigarros; e destes, 1.500 fano por ser fumadores pasivos.
As enfermidades que provoca o tabaco son moitas e moi diversas. Ocasiona diferentes formas de cancro, como o de pulmón, laringe e vejiga. É o principal culpable do desenvolvemento de bronquite crónica, EPOC, enfermidade cardiovascular e coronariopatía.
Nos fillos de fumadores, o efecto do fume non é nada despreciable. Estes nenos teñen un 21% máis de risco de ter a tensión máis alta que quen viven nun ambiente libre de fume. Tamén a OMS advirte de que o 15% dos casos de asma dos pequenos de seis e sete anos son unha consecuencia directa do tabaquismo dos seus proxenitores.
Respirar sen tabaco desde moi novos
A tenor dos datos que apuntan que a proporción de fumadoras é superior á de homes, sobre todo entre as novas e de menor nivel educativo, un punto crave na loita contra o tabaquismo é abordar o inicio do consumo.
Fundamental é a estratexiaque propón o Comité Nacional para a Prevención do Tabaquismo en España, a denominada “plain-packing” (empaquetado xenérico) que se puxo en marcha en varios países (en Australia aplícase desde 2012) con resultados alentadores.“Consiste nun empaquetado sinxelo e neutro dos cigarros que non incorpora logotipos nin distintivos do fabricante, á parte das advertencias sanitarias. O tipo e tamaño de letra son preestablecidos. A aplicación desta estratexia está de plena actualidade en Europa e foi aprobado en Irlanda, Reino Unido, Francia, Noruega e Finlandia. Presenta a vantaxe de facer menos glamuroso o consumo de tabaco, sobre todo, entre mulleres e novas, reduce as falsas crenzas de que hai uns cigarros menos perigosos e alenta aos fumadores a deixar de fumar e a que presten maior atención ás advertencias sanitarias”, describe Isabel Moneo Hernández, pediatra e membro do Grupo de Vías Respiratorias da Asociación Española de Pediatría de Atención Primaria (AEPap).
A tamén profesora asociada da Facultade de Medicina da Universidade de Zaragoza expón que, en canto a minimizar os efectos do tabaquismo pasivo nos nenos, a lexislación actual ha permitido diminuír a exposición dos pequenos nos espazos públicos e “quizais sexa o ámbito familiar onde sexa máis necesaria a intervención”, advirte.
“Unha das medidas que se mostrou máis eficaz e custo-efectiva é o consello breve e continuo antitabaco por parte dos sanitarios, dunha maneira reiterada e oportunista, aproveitando consultas por enfermidades respiratorias, entre outras, que poden motivar o abandono do hábito tabáquico” e, por suposto, “mediante programas de apoio e para a deshabituación”, detalla esta especialista.
