A enfermidade cardiovascular continúa sendo a primeira causa de morte entre os españois, segundo os últimos datos do Instituto Nacional de Estatística (INE). En total, 122.466 persoas faleceron en España en 2017 debido a enfermidades do sistema circulatorio. Para poder combatelas, a clave está en previlas e, no caso de que xa fixesen aparición, tentar controlalas e saber actuar rápido ante os seus síntomas. Coa axuda da cardióloga Petra Sanz Mayodormo, membro do Consello de Expertos da Fundación Española do Corazón (FEC), respondemos a cinco preguntas frecuentes acerca de cando debemos consultar co especialista.
Imaxe: ????? ??????
Atención a estes síntomas
Cales son os principais sinais que poden avisarnos de que debemos pedir cita co cardiólogo?
Os principais signos e síntomas polos que se recomenda consultar co cardiólogo son os seguintes:
- Dor no peito, sobre todo con esforzos.
- Sensación de fatiga cos esforzos.
- Palpitaciones.
- Mareos ou síncope (perda de coñecemento).
- Retención de líquidos (por exemplo, hinchazón das pernas).
- Disfunción eréctil.
Tamén convén consultar co cardiólogo, se nun electrocardiograma realizado de forma rutineira obsérvase algunha alteración. Outro motivo frecuente para remitir ao especialista é cando un médico escoita un sopro cardíaco ao auscultar a un paciente por outros motivos, por exemplo, durante unha revisión rutineira ou un catarro.
A idade importa
A partir de que idade convén revisar factores de risco cardiovascular como a hipertensión ou a diabetes?
Con respecto á hipertensión arterial recoméndase a detección precoz mediante unha estratexia oportunista; é dicir, deberíase tomar a tensión arterial cando un paciente acuda ao médico por calquera motivo, aínda que aparentemente non teña relación coa hipertensión. Ademais, aconséllase tomala polo menos unha vez antes dos 14 anos; cada catro ou cinco anos desde os 14 ata os 40 anos de idade; e cada dous anos a partir dos 40 anos. Non hai un límite de idade para interromper o cribado. E en canto a quen debe realizar estes controis, o persoal de enfermaría é o profesional máis indicado para facelo. Se se detecta hipertensión arterial, o que se corresponde con cifras por encima de 130/80, o médico de atención primaria indicará as pautas e as revisións futuras.
En canto á diabetes, recoméndanse análise de sangue cada tres anos en todas as persoas maiores de 45 anos (a partir desta idade a prevalencia de diabetes aumenta). Habería que investigar se existe diabetes antes dos 45 anos en pacientes con outros factores de risco cardiovascular como sobrepeso, hipertensión, colesterol elevado, antecedentes familiares de diabetes ou antecedentes de diabetes no embarazo.
Electrocardiograma si ou si?

Imaxe: 123rf
Debemos someternos a probas específicas como o electrocardiograma a partir de certa idade?
Non hai unha idade a partir da cal se aconselle realizar un electrocardiograma. Estaría indicado se o paciente ten síntomas ou signos que suxiran algunha patoloxía cardíaca ou ben se ten alto risco cardiovascular pola presenza de factores como diabetes, hipertensión arterial, tabaquismo, niveis altos de colesterol ou obesidade.
En calquera caso, é importante facer análise de sangue e tomar a tensión arterial para vixiar se aparece algún factor de risco cardiovascular “silencioso” como a hipertensión, a diabetes ou a hipercolesterolemia.
A familia tamén importa
Debemos informar o médico de cabeceira se un familiar masculino de primeiro grao (pai ou irmán) sufriu un infarto antes dos 55 anos ou un familiar feminino de primeiro grao (nai ou irmá) tivo un infarto antes dos 65 anos?
Existe máis risco de padecer unha enfermidade cardiovascular, se algún familiar de primeiro grao tivo unha enfermidade cardiovascular a unha idade precoz (homes por baixo dos 55 anos ou mulleres con menos de 65 anos). Ademais, considérase un factor de risco cardiovascular non modificable, polo que é moi importante comentar estes antecedentes familiares ao médico de cabeceira e ao cardiólogo para que poidan pór máis atención no resto de factores de risco cardiovascular que si son modificables.
Como manter novo o corazón
Que podemos facer para atrasar todo o posible o envellecemento do noso corazón?
Para poder atrasar o envellecemento do noso corazón hai que adoptar un estilo de vida saudable co fin de previr a aparición de hipertensión arterial, diabetes ou colesterol elevado (factores de risco “silenciosos”) e, ademais, evitar o tabaquismo. Todos estes factores de risco aceleran o envellecemento do corazón. Por iso recoméndase non fumar nunca, facer exercicio físico a diario de forma moderada e coidar a alimentación -a dieta mediterránea é a mellor opción posto que demostrou diminuír a mortalidade cardiovascular-.