Cada ano en España diagnostícanse preto de 200.000 novos casos de enfermidade oncolóxica. Pero, grazas aos novos avances no cribado, o diagnóstico precoz e nos tratamentos, cada vez un maior número de pacientes sobrevive. Pero, que ocorre despois? Un recente estudo asegura que a dor e a discapacidade funcional tras superar un cancro de colon fan madeixa na calidade de vida do afectado. Esta afirmación sustenta o que desde distintas sociedades médicas piden para os pacientes sobreviventes, e que se reflicte neste artigo: a necesidade de deseñar e implementar programas de rehabilitación completa que teñan en conta os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais dos afectados.
Sobrevivir ao cancro con calidade de vida
Segundo datos da Asociación Española Contra o Cancro (AECC), en España hai máis dun millón e medio de pacientes con enfermidade oncolóxica e, cada ano, diagnostícanse preto de 200.000 novos casos. De feito, prognostícase que un de cada tres homes e unha de cada catro mulleres sufrirán cancro ao longo da súa vida.
Con todo, os novos avances no cribado, o diagnóstico precoz e nos tratamentos aumentaron o número de persoas que sobreviven a esta patoloxía. Grazas a todos estes desenvolvementos tecnolóxicos, no noso país hai preto dun millón e medio de persoas que superaron esta enfermidade e prevén que esta cifra se incrementará un 50% para o ano 2020, segundo informa a Sociedade Española de Oncoloxía Médica. Aínda que, neste momento, segundo datos da mesma sociedade, o 66% dos sobreviventes pasa os 60 anos, a tendencia é que aumente o número en poboación nova e de media idade.
Á supervivencia do cancro de colon acompáñalle unha deterioración funcional que pode alcanzar o 60%
Pero, a procura só da supervivencia non basta e os especialistas afirman que as necesidades das persoas que superaron a enfermidade aínda non se teñen suficientemente en conta.A materia pendente é mellorar a calidade de vida dos pacientes e a súa contorna próxima. Despois da dura tarefa de loitar contra a enfermidade, hai que aprender a investir o tempo e a enerxía en afrontar a nova realidade e a como recuperar o pasado, a exporse novos obxectivos a longo prazo ou a superar o medo ás recidivas, entre outros. Para logralo, os especialistas insisten en que é necesario implantar programas que axuden aos afectados a unha rehabilitación completa, tendo en conta aspectos físicos, psicolóxicos e sociais, e a unha mellor xestión dos efectos secundarios que sofren a longo prazo.
Máis dor despois de superar un cancro de colon
As persoas que sobreviven a un cancro de colon son máis propensas a sufrir dor nas costas e na zona baixa do abdome, se se comparan con persoas do mesmo sexo e idade. Estas son as conclusións ás que chegou un grupo de investigadores do departamento de fisioterapia da Universidade de Granada. Pero, cal é a razón? Segundo explican os investigadores en dous artigos publicados en Pain Medicine e European Journal of Cancer Care, os afectados por este tipo de cancro sofren alteracións na parede abdominal secundaria ao tratamento cirúrxico ao que se someteron e tamén diferenzas no procesamiento da dor crónica que provoca que perciban con maior sensibilidade calquera sensación dolorosa.
Segundo o principal autor do estudo, Manuel Arroio, o cancro de colon é o terceiro tipo con máis incidencia en todo o mundo, pero os avances no diagnóstico e o tratamento fixeron aumentar a porcentaxe de sobreviventes no cinco últimos anos. Na actualidade, as posibilidades de curación do cancro de colon roldan entre un 44% e un 65%. No entanto, o tratamento ao que deben someterse os pacientes é duro, a nivel físico, e traumático, a nivel psicolóxico.
Á supervivencia acompáñalle unha deterioración funcional que pode alcanzar un 60% respecto de persoas sas do mesmo xénero e idade. Esta diminución é a consecuencia do longo período de repouso, que pode ser de varios meses de duración, que hai que seguir durante o tratamento e a convalecencia. Os resultados desta falta de actividade son perda de forza muscular ou da capacidade respiratoria. A iso súmaselle que sofren, tamén, a fatiga por mor da propia doenza. Segundo Arroio, estas alteracións físicas impactan e devalúan a calidade de vida ao redor dun 40% respecto dunha persoa sa.
Un recente estudo publicado en Oncology Nursing Forum asegura que os sobreviventes de cancro españois superan con fartura as recomendacións de actividade física da Organización Mundial da Saúde, que establece un mínimo de 150 minutos de exercicio moderado, de 75 de exercicio intenso ou unha combinación de ambos á semana.
Os investigadores, da Universidade Nacional de Educación a Distancia (UNED) xunto con outras institucións, compararon a actividade de 180 persoas que superaran a enfermidade (sen metástasis) con 105 persoas que nunca tiveran cancro. Estes últimos participantes captáronos en dous centros de saúde e, aínda que o 62% considerábase con bo estado de saúde, a metade padecía enfermidades crónicas, a 36% dor crónico e un 17% sufrira unha enfermidade cardiovascular. Os resultados mostran que o 94% dos sobreviventes e o 96% dos participantes sans cumpriron as recomendacións e, mesmo, dobraban o tempo aconsellado.
A pesar de que estes resultados son positivos, non o foron tanto os das probas cardiológicas e de análises de sangue, que mostraron unha porcentaxe de obesidade ao redor do 30% e unha mala resposta cardiorrespiratoria fronte ao exercicio aeróbico. Por iso, Ana Ruiz-Casado, oncóloga do Hospital Universitario Porta de Hierro (Madrid) e autora principal do estudo, insiste na importancia de realizar o exercicio suficiente que lle permita a cada un chegar a un índice de masa corporal adecuado e a unha boa condición física.
