Falar cos fillos, clave para o seu desenvolvemento social

Coas habilidades sociais expresamos sentimentos, actitudes, desexos e dereitos. Cun bo desenvolvemento das mesmas levamos a cabo estas expresións de maneira adecuada, de modo que nos permiten resolver con éxito os problemas cos demais. O seu dominio axuda tamén a conseguir satisfaccións en todos os ámbitos, o familiar, o das amizades, o laboral e, mesmo, o das relacións amorosas.

A habilidade social baséase en dous tipos de linguaxe. En primeiro lugar atópase a linguaxe non verbal: xestos, posturas, o sorriso ou a mirada. Doutra banda, a linguaxe da palabra que inclúe, ademais, a entonación, o volume da voz e o equilibrio entre falar pouco ou demasiado. Escoitar aos demais, saber agradecer, aprender a iniciar unha conversación ou a formular preguntas, pedir permiso, compartir, axudar aos demais e saber chegar a acordos. Son todas habilidades básicas que nos integran de forma adecuada na sociedade.

O proceso de socialización desenvólvese lentamente a través dun complexo proceso de interaccións persoais, ambientais e culturais. A familia, sobre todo os pais, é o grupo social elemental onde se producen os primeiros intercambios de condutas sociais e afectivas, valores e crenzas. Son os que no futuro terán máis influencia no neno.

Desde a infancia

A intervención temperá da familia, con accións sinxelas pero moi importantes, é unha ferramenta crave para mellorar e aumentar todas estas habilidades sociais descritas. Un novo estudo da Universidade de Sussex (Reino Unido) mostrou que a forma en que as nais falan cos seus fillos cando son pequenos ten un efecto beneficioso e duradeiro nas súas habilidades sociais. Os resultados mostraron que cando as nais falan aos seus fillos de sentimentos, crenzas, desexos e intencións doutras persoas, estes desenvolven unha mellor comprensión social que a que teñen os nenos que non reciben mensaxes sobre estados de ánimo.

Os pequenos desenvolven unha mellor comprensión social se as nais fálanlles de sentimentos

Os investigadores mediron a comprensión social en nenos de entre 3 e 12 anos. Observaron a forma en que cada nai falaba cos seus fillos de tres anos mentres miraban xuntos unha serie de imaxes. Acharon que os nenos cuxas nais describiran o estado de ánimo dalgunhas das persoas das imaxes fixeron os exercicios de comprensión social mellor que os que non recibiron esta información. A influencia das conversacións coa nai diminuíu no mesmo experimento con nenos de 8 a 12 anos.

Os investigadores atribúeno a que os nenos maiores teñen máis tendencia a verse influenciados polos seus compañeiros e outros adultos. Os resultados remarcan a necesidade de profundar na importancia do desenvolvemento social dos nenos nos seus primeiros anos de vida.

Cos nenos de 8 a 12 anos fíxose outro experimento. Mostráronlles un personaxe habitual da televisión británica, exemplo típico de persoa insensible e que fai lecturas moi incorrectas das situacións sociais. Do mesmo xeito que os maiores cando ven o programa televisivo, os nenos do estudo mostraron os seus primeiros sentimentos de vergoña allea. Mesmo consideraron as meteduras de pata do personaxe máis embarazosas que os demais e mostraron unha boa comprensión do que estaba a facer mal.

Ao final do estudo, os nenos mostraron a mesma comprensión social que as súas nais, o que demostra que aos 12 anos os nenos poden ser tan complexos socialmente como os adultos.

Pequenas accións, grandes logros

Os investigadores aseguran que estes resultados mostran que facilitar o desenvolvemento social do neno non debe ser unha tarefa complicada, xa que as charlas sobre o estado de ánimo non son difíciles. Non require unhas habilidades lingüísticas destacadas nin unha comprensión social complexa. Pola contra, estas parecen ser do todo didácticas. Son moitas as publicacións baseadas noutras recomendacións aos pais para guiarlles no correcto desenvolvemento social e emocional dos seus fillos.

Os consellos viran ao redor de responder o fillo co nivel apropiado ao seu desenvolvemento mental, falar sobre accións ou obxectos que lle interesan ou usar a palabra para responder os seus xestos. Tamén se recomenda aos proxenitores que esperen respostas gestuales a certas palabras crave naqueles nenos que aínda non falan, explicarlles de forma detallada accións que se van a levar a cabo antes de facelas e esperar uns segundos antes de inicialas, motivarlles a explorar o espazo, felicitarlles ante o éxito e organizar encontros entre nenos pequenos e recentemente nados para que inicien as súas relacións sociais.

A idade de tres anos é fundamental no inicio no desenvolvemento das habilidades sociais nos nenos. Un estudo de 2007 elaborado na Universidade de Michigan (EE.UU.), presentado no encontro anual da Society for Research in Child Development, apuntaba a esta idade como predictora das futuras habilidades tanto sociais como académicas dos nenos.

Este estudo engadía resultados sobre os efectos beneficiosos que pode ter nos nenos a intervención paterna no ámbito do desenvolvemento social, que os nenos con tensións tiñan máis probabilidades de mostrar menos habilidades sociais e que, da mesma maneira, unha nutrición infantil pouco adecuada era un factor de risco importante.