O herpes xenital é una enfermidade de transmisión sexual cuxa incidencia está estimada nunha de cada 1.000 persoas. Aínda que non hai datos fehacientes en España, os especialistas sosteñen que un 15% da poboación sufrirá algún episodio desta infección durante a súa vida. A nivel físico o herpes xenital non supón demasiado risco, pero en certas persoas a súa aparición pode afectar emocionalmente de forma considerable. As mulleres adultas son as vítimas máis frecuentes, aínda que o virus tamén ataca aos homes. Esta enfermidade non se cura nunca.
O virus pode reaparecer
A familia dos herpes é moi numerosa. Existen distintos tipos de virus, uns máis coñecidos que outros (como o herpes soster, a varicela, o herpes labial) paira os que antes non existía ningunha técnica de diferenciación. No caso do herpes xenital os estudos sinalan que se produce por dous tipos de virus. O herpes simple tipo 1 (HSV- 1) e o herpes simple tipo 2 (HSV- 2). “Aínda que o virus transmítese frecuentemente a través da vía sexual, o contacto con material infectado, como comprimidas ou outros materiais, pode facilitar a súa transmisión”, explica o doutor José Antonio Clavero, Xefe do Departamento de Ginecología e Obstetricia do Hospital Gregorio Marañón, de Madrid.
Una vez adquiriuse o virus, este adoita aparecer entre 3 e 14 días despois de manter relacións cunha parella sexual que presenta lesións activas, asegura a doutora Emilia de Deus, especialista do Hospital de Móstoles. Nos homes o herpes xenital pódese manifestar no glande, o prepucio, a base do pene ou a uretra e nas mulleres, tanto na vulva como na vagina
Nos homes o herpes xenital pódese manifestar no glande, o prepucio, a base do pene ou a uretra e nas mulleres, tanto na vulva como na vagina
Os episodios van acompañados de dores na zona afectada (vulvar, nas mulleres) e da aparición dunhas vesículas parecidas ás que se producen co herpes labial. Esta molesta e desagradable presenza pode durar varias semanas, mesmo meses, segundo o doutor Clavero. Ademais, una vez que se adquiriu é bastante probable que se volva a repetir.
A razón, segundo explica Juan Ballesteros, especialista do Centro Sanitario Sandoval, é que desde a relación sexual na que a persoa é infectada polo virus Herpes Simple, este permanece no corpo de forma silente, é dicir, sen producir lesións. Distintos factores desencadean a súa aparición cada certo tempo. “Igual que no caso do herpes labial, o virus instálase nos ganglios raquídeos e desde aí viaxa cara á vulva. Pero ás veces poden pasar até 20 anos e a pesar de ser portadores hai persoas que non o chegan a desenvolver”, engade o doutor Clavero.
“Con todo, canto máis tempo pasa desde que a persoa é contaxiada, o sistema inmune, as defensas, vanse capacitando mellor paira controlar o virus, distanciándose cada vez máis a aparición de lesións ata que deixan de aparecer episodios de herpes xenital. De feito, calculamos en aproximadamente un 20% as persoas que aínda estando infectadas polo VHS na rexión anogenital non chegan a ter nunca un episodio. A infección pode pasar absolutamente inadvertida”, sinala o médico Ballesteros.
Fármacos e terapia de supresión
Non existe ningún tratamento paira desterrar o herpes xenital. Polo xeral esta enfermidade, segundo o doutor Ballesteros, trátase mediante fármacos “antiherpéticos” a través de dúas estratexias. Una delas consiste en afrontar cada episodio da enfermidade en canto aparezan os síntomas e as lesións, a outra en aplicar una terapia de supresión, “o que supón a inxesta diaria de antiherpéticos co fin de impedir ou polo menos diminuír a aparición de novos brotes”.
O herpes xenital, segundo o doutor Clavero, perdeu incidencia e tende a desaparecer. “Nós vémolo poquísimo”, afirma este especialista, que asegura que fai uns 15 ó 20 anos este virus era un auténtico azoute paira as mulleres porque moitas veces estaba asociado á menstruación e porque ademais de ser doloroso e recorrente non existía tratamento. Con todo, un estudo da Unidade de Infeccións de Transmisión sexual de Barcelona (UITS), daba conta do resurgimiento o ano pasado de certas enfermidades de transmisión sexual, entre elas o herpes. Na mostraxe indicábase que nun 8% dos casos tratábase de herpes xenital.
As complicacións máis serias do herpes xenital, sinala a doutora Emilia de Deus, teñen que ver co momento do parto, pois se pode producir un herpes neonatal como consecuencia da exposición do bebé ás secreciones vaginales infectadas da nai. O recomendable é que en caso de embarazo a muller informe ao seu médico si estiveron expostos ao virus ou se o padeceron.
Escaso risco
Desde o punto de vista físico o risco do herpes xenital é “escaso”. En opinión do doutor Ballesteros, só no caso dos pacientes que sofren varios episodios ao ano e en quen tentan establecer una nova relación de parella pode haber algunha lesión psíquica considerable.
En canto ás relacións de parella, o doutor Clavero sinala que esta enfermidade pode supor “un serio problema”. Se se ten sexo durante un longo prazo ambos os membros adoitan estar infectados. Neses casos, explica o doutor Ballesteros, “xa non afecta en absoluto”, pois a aparición de novos brotes pasa a depender unicamente da capacidade inmune do individuo paira frear o virus e non da frecuencia coa que manteña relacións sexuais. O máis común adoita ser que o paciente se deprima porque non pode ter sexo mentres o virus non desapareza e que estea latente sempre a posibilidade de que se repitan os episodios.
A prevención fronte ao virus do herpes xenital é difícil. É moi importante saber que a infección polo virus Herpes Simple permite o contaxio aínda que non haxa lesións visibles. “Pero o uso do preservativo sempre diminúe as posibilidades de transmisión sexual deste virus, aínda que hai zonas que se expoñen durante a relación sexual e que o condón non cobre”, sinala Juan Ballesteros. De feito, di, están a darse casos atribuíbles á práctica de sexo oral sen protección.
