As bronquiectasias son unha enfermidade respiratoria crónica causada por unha dilatación anormal e irreversible de partes da árbore bronquial. Ocupa o terceiro posto dentro das enfermidades respiratorias crónicas (cando non a orixina a fibrosis quística) e pode ter diferentes causas e mesmo producirse sen coñecerse o porqué. Quen a sofren teñen máis risco de padecer infeccións respiratorias que desencadean unha rápida progresión da enfermidade. Por isto é moi importante coñecer que estratexias terapéuticas permítennos manexala de maneira efectiva e implementalas con moita brevidade.
Síntomas das bronquiectasias
Polo xeral, aparecen de forma gradual, pero a tose crónica con expulsión de moco fétido (maloliente) é o síntoma principal. Existen outros signos menos comúns como tose con sangue, fatiga, dificultade para respirar e perda de peso.
Son graves?
O prognóstico das bronquiectasias depende de distintas variables, como as seguintes:
- A enfermidade de base ou a súa causa.
- O estendido que está o dano na árbore bronquial.
- O impacto que ten na función respiratoria.
- A gravidade das agudizacións (síntomas que se agravan).
Por iso, recoméndase realizar controis cada 1-6 meses, dependendo da gravidade e a progresión da enfermidade. Para avaliar o grao de severidade téñense en conta diferentes indicadores:
- O número e gravidade de agudizacións.
- A cor e a cantidade do moco expulsado.
- Como é a sensación de falta de aire (disnea).
- Os síntomas e signos de hiperreactividad bronquial (esta é unha resposta esaxerada da mucosa bronquial que, polo xeral, produce o peche dos bronquios).
- A frecuencia e intensidade de hemoptisis (tose con sangue).
- A afectación sistémica (que haxa afectación doutros órganos) e da función cardiorrespiratoria.
Como tratar as bronquiectasias
O obxectivo ao exporse o tratamento médico é conseguir a estabilidade dos síntomas ou a súa melloría e sobre todo previr a súa progresión (tendo o menor número de agudizacións posibles). É dicir, estabilizar a enfermidade o máximo posible.
Cando hai unha infección por bacterias, o médico prescribirá os antibióticos específicos. En cambio, se estamos ante unha inflamación bronquial, será tratada con corticoides orais ou inhalados, indicados nos pacientes que xeran moita secreción.
Un dos aspectos máis importantes é o tratamento da hiperreactividad bronquial, onde, ademais de utilizar medicación, resulta fundamental a fisioterapia respiratoria. Este tratamento baseado en evidencia científica permite, entre outras cousas:
- Mellorar a tolerancia ao exercicio.
- Mellorar a calidade de vida.
- Diminuír o número de agudizacións.
É importante as persoas que desenvolvan este tipo de terapia sexan persoal especializado no campo da fisioterapia respiratoria e que estean en contacto co equipo médico do paciente para poder tratalo desde un punto multidisciplinar.
As técnicas de fisioterapia respiratoria máis usadas son as denominadas de drenaxe bronquial, que serven para “limpar” as vías respiratorias dos pacientes con cantidades de moco moi elevadas ou que teñen dificultade para eliminalo. Polo xeral, levan a cabo despois de realizar o tratamento broncodilatador e mucolítico pautado polo médico e antes de tomar antibióticos inhalados (se estivesen indicados). Para iso pódense usar diferentes dispositivos, como Flutter, Acapella ou Aerobika, entre outros, que provocan unha vibración no interior dos pulmóns que atrasa o peche dos bronquios e a liberación das secreciones.
Cando o paciente estea máis débil, empregaranse dispositivos que simulan o esforzo da tose sen que a persoa faga apenas esforzo. En ocasións, tamén será necesario implementar outro tipo de técnicas que axuden a facer un maior enchido do pulmón, así como técnicas de relaxación para momentos nos que a sensación de falta de aire sexa moi intensa.
A opinión da persoa afectada é clave en calquera área de tratamento, se se atopa cómoda con el será máis fácil que o cumpra e, por tanto, que mellore a súa saúde.
Exercicio físico
Unha parte importante do tratamento é realizar exercicio físico que tamén poderá ser guiado polo fisioterapeuta, enfocado a mellorar a disnea e eliminación das secreciones. Segundo as guías, está indicado practicar exercicio aeróbico de moderado a intenso durante 30 minutos ao día, de tres a catro veces por semana, ou actividade física moderada a diario. Esta recomendación ten que ser individualizada en función da avaliación que se faga de cada paciente.
Para coñecer máis sobre a práctica de exercicio físico cando se teñen problemas respiratorios, podes consultar o noso artigo do mes pasado.
