A vitamina D é fundamental para o organismo. As súas funcións van desde a contribución ao desenvolvemento e mantemento do sistema musculoesquelético, ata a prevención de enfermidades, como as cardiovasculares, algúns cancros e infeccións. Obtense mediante o consumo de determinados alimentos e sintetízase coa exposición solar. A pesar da súa importancia, expertos internacionais alertaron de que a poboación infantil, de maneira xeneralizada, ten un déficit deste micronutriente. Por iso insisten na importancia de proporcionar un suplemento durante o primeiro ano de vida. A continuación detállase o papel da vitamina D na saúde e que consecuencias leva a súa carencia. Ademais, sinálase que alimentos son fonte de vitamina D.
Nenos en risco de falta de vitamina D
Segundo información do Comité de Nutrición (CON) da ESPGHAN (European Society for Paediatric Gastroenterology Hepatology and Nutrition), a poboación infantil ten baixos niveis de vitamina D. Este comité intégrano 10 membros de distintos países europeos, entre eles España, que está representada pola profesora do departamento de Pediatría da Universidade de Granada, Cristina Campoy.
Tras a revisión sistemática ‘Vitamin D in Healthy European Paediatric Population’, os expertos do CON achegan unha serie de consellos para previr a falta desta vitamina. Para iso, ven necesario, durante o primeiro ano de vida, tomar un suplemento oral de 400 unidades internacionais (UI) de vitamina D e animan aos profesionais de saúde ao coidado desta franxa de poboación a asegurarse de que esta medida leva a cabo.
A exposición solar necesaria para sintetizar a vitamina D é duns 15 a 30 minutos ao día
A revisión, publicada no Journal of Pediatric, Gastroenterology and Nutrition, tamén sinala que entre os europeos de 2 a 18 anos os niveis de vitamina D son menores do que cabería esperar, pero aínda non se demostrou a necesidade de administrarlles suplementos de forma xeneralizada. En cambio, reclaman ás autoridades pertinentes que adopten estratexias para mellorar o estado nutricional deste micronutriente segundo as condicións da zona.
Como xa apuntaba Anxo Gil, presidente da Sociedade Española de Nutrición, en declaracións a EROSKI CONSUMER, “a hipovitaminosis D ten unha alta prevalencia mundial: 1.000 millóns de persoas posúen unha concentración baixa do metabolito activo”. A exposición solar necesaria para sintetizar esta vitamina é duns 15 a 30 minutos ao día; con todo, este experto asegura que o problema nun país como o noso, con tantas horas de sol, son o excesivo uso de cremas solares, porque levan filtros de raios ultravioletas que son xusto as que inflúen na súa síntese.
Por iso, a poboación en risco de presentar carencia, segundo os especialistas da CON de a ESPGHAN, son: nenos e adolescentes con exposición solar escasa (por emprego excesivo de cremas con fotoprotector alto, con pouca exposición solar ou porque vivan en países nórdicos), menores obesos e os lactantes que non reciben o suplemento oral de vitamina D recomendado.
O papel da vitamina D en saúde
A vitamina D é un micronutriente esencial para a vida. Entre as súas accións figura a de regular o metabolismo do calcio e do fósforo, polo que contribúe á mineralización ósea. Por iso, un déficit nas etapas de desenvolvemento pode provocar raquitismo e osteomalacia. Tamén, a súa carencia na idade adulta pode favorecer a osteoporose, debilidade muscular e fracturas.
No sistema cardiovascular tamén ten un papel fundamental. As últimas investigacións respecto diso, realizadas no Intermountain Medical Center de Murray, en Utah (EE.UU.), sinalan que unha mínima deficiencia nos niveis de vitamina D xa desencadea diferenzas na casuística de infartos , ictus, insuficiencia cardíaca ou morte; é dicir, a súa carencia relaciónase de maneira directa con eventos cardiovasculares e falecemento.
Da mesma maneira, púidose demostrar que actúa como mecanismo de defensa: ter niveis adecuados axuda en procesos infecciosos, como a gripe, e aos fumadores, a ser menos propensos a sufrir enfermidades pulmonares crónicas. Pola contra, quen teñen deficiencia de vitamina D padecen infeccións repetidas das vías respiratorias.
Tamén as investigacións sustentan que ter niveis apropiados de vitamina D contribúe á cicatrización das feridas e prevén o desenvolvemento dalgúns tipos de cancro, como o de colon, de próstata e mama, o cancro que máis afecta as mulleres.
A vitamina D é unha das máis difíciles de incorporar na dieta, xa que hai poucos alimentos que a conteñan de maneira natural. Entre os que son fonte neste micronutriente están a graxa dos produtos lácteos (queixo, manteiga, crema de leite), o peixe graso (como o atún, a caballa ou o salmón) e as recoiro. En consecuencia, moitos alimentos enriquécense con D2 (ergocalciferol) e D3 (colecalciferol), como cereais para o almorzo, margarinas e algunha bebida vexetal, como o leite de soia .
Se se consomen de lácteos desnatados ou semidesnatados para diminuír o achegue de enerxía, redúcese a inxesta desta vitamina, e habería que considerar outra entrada, como alimentos suplementados ou manteigas enriquecidas e peixe, sobre todo azul, nunha cantidade importante para conseguir os niveis adecuados.
Os requirimentos diarios son entre 400 e 600 UI de vitamina D, aínda que as embarazadas necesitan ata 500 UI e os nenos prematuros, ata 1.000 UI ao día.
Con todo, non hai que esquecer que esta vitamina se almacena nos tecidos grasos e precisa da acción dos raios do sol para incorporarse á circulación sanguínea.
