Este artículo ha sido traducido por un sistema de traducción automática. Más información, aquí.
Sobreviventes do cancro de mama
A mortalidade por cancro de mama diminuíu un 20% en dez anos e cada vez hai máis longos sobreviventes
- Autor: Por CLARA BASSI
- Data de publicación: Venres, 02 de Agosto de 2013
O cancro comprende máis de 200 enfermidades distintas e, mesmo, dentro dos diferentes tipos é posible diferenciar moitas clases de tumores con distintos “apelidos”. Así, o 25% de todos os tumores mamarios responden a tratamentos hormonais (son hormonosensibles), nos que se produciron importantes avances nos últimos anos. Grazas a eles, pódese falar de longos sobreviventes do cancro de mama, que é o tipo de tumor máis frecuente entre as mulleres de todo o mundo, onde cada ano se contabilizan máis dun millón de novos casos e 400.000 mortes, segundo datos de GLOBOCAN 2008. Neste artigo explícase como este novo panorama fixo aflorar novas necesidades médicas.
A supervivencia do cancro de mama cada vez dilátase máis. “É probable que, en pacientes diagnosticadas en estadios iniciais, hoxe en día a supervivencia estea por encima do 90%. En España, no últimos cinco anos, diagnosticouse a máis de 90.000 mulleres. Neste momento, a incidencia (aparición de novos casos) é de 22.000 casos ao ano, dos cales falecen 6.000 anualmente. Isto significa que cada vez hai máis mulleres que sobreviven; de feito, a mortalidade por cancro de mama descendeu nunha década a razón dun 2% anual, que corresponde a un 20% en dez anos”, explica José Enrique Alés, co-coordinador do grupo de epidemiología e quimioterapia do Grupo Español de Investigación en Cancro de Mama (GEICAM).
Supervivencia en cancro de mama: novos retos
Ao prolongarse a supervivencia, afloraron novas necesidades derivadas do seu tratamento, como o desenvolvemento de osteoporose, dores articulares, deterioración cognitiva, fatiga crónica, deterioración sexual, infertilidade e algunhas doenzas cardíacas que poden afectar á calidade de vida, segundo información do GEICAM, difundida con motivo da 6ª Revisión Anual de GEICAM/RAGMA 2013, e da Federación Española de Cancro de Mama (FECMA).
Ademais, moitas das sobreviventes están vivas grazas a que seguen co tratamento. Pero “conforme á situación actual do Sistema Nacional de Saúde (SNS), preocúpanos o financiamento presente e futuro e que os recortes do gasto vólvanse en contra dos servizos e prestacións sanitarias que necesitamos”, afirma Josefa Madrid, representante de FECMA. Témese que os avances farmacolóxicos para os tumores hormonodependientes (HER2+) tarden en incorporarse na carteira de prestacións sanitarias, así como a substitución de fármacos de marca por xenéricos (medicamentos bioequivalentes aos de marca, pero máis baratos) e que se demoren os intervalos entre revisións, o que podería levar a un atraso diagnóstico de segundos tumores ou metástasis, segundo información de Madrid.
Respecto diso, José Enrique Alés afirma que “en canto ao acceso ás medicacións novas, hai que recoñecer que a sanidade se atopa nunha situación de dificultade económica. Pero todos os axentes implicados deben facer un esforzo para que estas medicacións teñan prezos alcanzables e sexan accesibles. Na actualidade, o seu acceso varía segundo o hospital, a cidade e a comunidade autónoma. A disparidade de criterios de xestión e racionalización do gasto responde a que as competencias de sanidade están transferidas ás autonomías, o que conduce a que as pacientes de cancro de mama non teñan un acceso á medicación de forma homoxénea”.
Respecto dos medicamentos xenéricos, Alés comenta que “en oncoloxía xa están nun teito de uso. Non nos preocupa o uso de xenéricos, senón saber quen fabrica que. Non todos os medicamentos xenéricos son iguais, a súa calidade é distinta. As pacientes tráennos caixas nas que é imposible recoñecer ao fabricante ou se pasaron por un control de calidade adecuado. Por tanto, os xenéricos si se poden utilizar en oncoloxía, pero cunha inspección e selección dos fabricantes máis adecuados, que ofrezan fiabilidade e que teñan unha traxectoria”.
Outras necesidades das sobreviventes
Hoxe en día, a atención sanitaria ás sobreviventes dun cancro está centrada en detectar a recaída ou recurrencia da enfermidade de maneira precoz. Pero a preocupación das mulleres abarca máis aspectos, como os efectos adversos dos tratamentos, entre os cales figuran o linfedema e a infertilidade, polo que FECMA reclama que se tipifique a supervivencia como un ámbito de actuación máis na atención sanitaria. Estas necesidades tamén sido expresadas polas propias pacientes a través dun estudo cualitativo realizado por esta federación.
Segundo este informe, ademais de necesidades médicas, as sobreviventes dun cancro de mama a longo prazo teñen problemas emocionais e psicolóxicos, por alteracións da autoimagen, o medo e a ansiedade que lles causa unha maior percepción de risco de recaída fronte ás mulleres que nunca padeceron un cancro; necesidades de información e educación sanitaria, para soportar os efectos adversos dos tratamentos, así como coñecer as claves do autocuidado para gozar da máxima saúde posible; e problemas de discriminación socioeconómica e laboral, pois moitas non conseguen reintegrarse ao mundo laboral, onde deberían articularse fórmulas de flexibilización para facer posible o seu retorno. “Desde que unha paciente é diagnosticada, intervenlla, recibe e termina o seu tratamento, transcorre un ano. Esta enfermidade non as inhabilita para volver traballar. O 90% destas mulleres -salvo que padezan un linfedema ou outro problema moi acentuado- poderían volver ao seu posto laboral, pero para moitas resulta difícil, por non dicir imposible, e outras son vítimas de mobbing ou acoso laboral“, explica Josefa Madrid, de FECMA.
