Evitar o cancro de pulmón, as patoloxías cardiovasculares ou a temida EPOC (enfermidade pulmonar obstructiva crónica) non son os únicos motivos para non fumar. Este hábito nocivo tamén incrementa o risco de sufrir afeccións oculares, como as cataratas e a dexeneración macular asociada á idade. Ademais das consecuencias que levan estas dúas oftalmopatías, o peor, segundo os expertos, é o descoñecemento que teñen os fumadores desta asociación. Por este motivo, ademais de tentar superar a adicción, hai que estar alerta dos primeiros sinais de desenvolvemento destas dúas patoloxías oculares.
O tabaco é a causa directa de enfermidades cardiovasculares, respiratorias e cancro. Segundo a Organización Mundial da Saúde (OMS), este hábito insano é o culpable da morte dunha persoa cada 8 segundos. Empezar a fumar na adolescencia e manter este hábito durante os 20 anos seguintes, como sucede no 70% dos casos, resta 25 anos á esperanza de vida dunha persoa. Pero hai máis: un fumador pode experimentar unha perda da visión ata cinco anos antes que un paciente san.
A pesar desta cifra, o 86% da poboación adulta descoñece que fumar tamén está asociado a un incremento do risco de sufrir alteracións oculares. Esta é a conclusión dun estudo realizado en 367 pacientes de 56 anos. Presentado no 16º Congreso de Wonca Europa, celebrado en Málaga, este traballo pon ao descuberto o descoñecemento dos efectos prexudiciais do hábito tabáquico sobre a saúde visual.
Está demostrado que acelera o proceso de envellecemento celular e agrava as distintas enfermidades atribuíbles ao paso dos anos, sobre todo, as cataratas e a dexeneración macular asociada á idade (DMAE). Con todo, aínda que o 46% dos pacientes enquisados era fumador, os resultados pon en evidencia que ata un 78% descoñecía esta relación coas cataratas e un 62%, a súa relación coa DMAE.
Afeccións oculares
As sustancias tóxicas derivadas da inhalación do fume do tabaco acumúlanse en todo o corpo e, mediante o sistema circulatorio, chegan aos ollos. Da mesma maneira que afectan o sistema vascular do organismo, tamén alteran a rega sanguínea ocular.
As sustancias tóxicas derivadas da inhalación do fume acumúlanse en todo o corpo e, mediante o sistema circulatorio, chegan aos ollos
Considérase que o tabaco provoca e agrava as cataratas, unha opacidade do cristalino do ollo, da súa cápsula ou do humor vítreo (líquido gelatinoso e transparente que enche o espazo entre a superficie interna da retina e a cara posterior do cristalino), que impide o paso dos raios luminosos e conduce á cegueira. Esta enfermidade é un 40% máis frecuente na poboación de fumadores. Isto débese a dous mecanismos: a acción directa das sustancias tóxicas do fume nos ollos e a liberación nos pulmóns de elementos químicos que, a través do torrente sanguíneo, chegan ao globo ocular e afectan á súa irrigación. A perda de visión está relacionada coa diminución de nutrientes e antioxidantes que xera o fume, responsables de manter a transparencia do cristalino que, tras a oxidación, tende a deteriorarse.
A dexeneración macular é a primeira causa de cegueira entre a poboación maior de 50 anos nos países desenvolvidos. A Sociedade Española de Oftalmoloxía estima que ao redor de 800.000 persoas están afectadas por DMAE no noso país. É unha enfermidade dexenerativa e progresiva da mácula (parte central da retina) que provoca a perda da visión central e obriga aos afectados a mirar de lado e a utilizar a visión periférica. Segundo a Sociedade Española de Retina e Vítreo, o 29% da poboación maior de 55 anos (máis de tres millóns de españois) está en risco de padecer esta oftalmopatía.
Ademais, a OMS estima que a prevalencia se triplicará en anos vindeiros, xa que está moi ligada ao proceso de envellecemento. Pero os expertos insisten en que non só obedece ao paso dos anos e á xenética, senón a outros factores de risco modificables e, por iso, prevenibles, como o consumo de tabaco, os hábitos de alimentación pobres en antioxidantes naturais, a exposición prolongada á luz solar ou a hipertensión.
Dada a súa importancia, os oftalmólogos defenden a prevención e a detección precoz e lembran que, ante os primeiros sinais, débese acudir ao médico. Entre os síntomas de alerta figuran: visión borrosa, ver as liñas rectas coma se estivesen torcidas, distorsionadas, inclinadas ou que desaparecen nalgún punto, un aumento da sensibilidade á luz ou observar luces que non hai, sufrir unha alteración na estimación das distancias e as alturas, con dificultade de baixar escaleiras ou recoñecer ás persoas, e, en procesos máis avanzados, notar unha mancha negra na parte central da visión.
Na actualidade, están en transcurso distintas investigacións e o deseño de novos tratamentos para combater esta dexeneración macular. Hoxe en día, os especialistas dispoñen de fármacos eficaces para porlle freo.
A impotencia sexual, tamén coñecida como disfunción erectil, é a incapacidade de conseguir ou manter unha erección suficiente para ter unha actividade sexual satisfactoria. Múltiples estudos apuntan que entre as causas máis habituais deste transtorno figuran a diabetes, depresión, ansiedade, algúns fármacos e, tamén, o tabaco. Os datos revelan que fumar 20 cigarros diarios son suficientes para aumentar ata un 60% o risco de padecer impotencia sexual, unha cifra que se incrementa se se unen a inxesta de alcol, o sedentarismo e unha mala alimentación.
Fumar 20 cigarros diarios aumenta ata un 60% o risco de padecer impotencia sexualAs asociacións do hábito tabáquico con enfermidades respiratorias, cardiovasculares e cancro son dabondo coñecidas. Con todo, poucos fumadores saben que provocan outros trastonos importantes como a disfunción sexual. A Sociedade Americana do Corazón (AHA), na súa reunión anual de Epidemiología e Prevención de Enfermidades Cardiovasculares, concluíu en 2006 que, así como o tabaco afecta os vasos sanguíneos do corazón e ao resto do sistema cardiovascular, tamén provoca alteracións no sistema circulatorio penenano.
A disfunción eréctil pode estar causada pola formación de placas de ateroma que impiden que o sangue flúa de maneira correcta polos vasos e o tabaco demostrou a súa mala influencia no bo funcionamento cardiovascular. As conclusións dos estudos son claras: fumar aumenta entre un 50% e un 60% -algúns mesmo apuntan ao 80%- o risco de padecer impotencia en homes de 30 a 40 anos.
