Dentro dos trastornos da conduta alimentaria están as desordes parecidas á anorexia ou á bulimia pero que non cumpren todos os criterios diagnósticos, aos que se lles engade o apelativo de “non especificados” (TCANE ou TCNE). Entre eles atópase o trastorno por chea, que afecta a entre un 2% e un 5% da poboación. Este artigo describe esta afección, tamén denominada binge eating disorder, e a asociación entre enfermidades mentais, as desordes alimentarias e a obesidade. Ademais, da man de expertos, apúntase que actitudes axudan a evitar as condutas de risco relacionadas coa alimentación e o culto ao corpo.
Dentro da clasificación de trastornos da conduta alimentaria (TCA) tamén están as desordes similares á anorexia ou á bulimia cuxos síntomas non son suficientes para establecer o diagnóstico dalgunha destas dúas enfermidades. No entanto, si que se asemellan en canto ao seu prognóstico e gravidade. A estes denomínaselles trastornos da conduta alimentaria non especificados ou trastornos alimentarios non específicos (TCANE ou TCNE).
Dentro deste caixón de xastre tamén están todas as condutas compensatorias inapropiadas que se dan despois dunha inxesta excesiva e inapropiada de alimentos, e tamén os cadros de inxesta compulsiva sen condutas compensatorias. Estímase que entre un 3% e un 5% da poboación sofre un TCNE e, a pesar de ser unha enfermidade mental grave, ten cura se o afectado segue un tratamento cun equipo de médicos e psicólogos especializados en trastornos da conduta alimentaria.
O trastorno por chea
O trastorno por chea -en inglés, binge eating disorder– é unha afección mental que se caracteriza por un comportamento patolóxico no que o afectado ten episodios repetidos de cheas de comida e, a diferenza do que ocorre na bulimia nerviosa, non segue os mecanismos compensatorios que buscan impedir gañar quilos (como inducirse o vómito, o uso de diuréticos ou laxantes ou o exceso de exercicio físico, entre outros).
Por este motivo, é habitual que os afectados sufran exceso de peso e obesidade. Tamén adoitan cargar cun sentimento de culpa, de vergoña ou de ansiedade polo seu comportamento, que leva a máis cheas de comida. É frecuente, ademais, que padezan síntomas depresivos.
O trastorno por chea afecta a entre o 2% e o 5% da poboaciónDáse entre un 2% e un 5% da poboación, sobre todo mulleres con sobrepeso, e no 30% das persoas obesas que están en programas para perder peso, segundo sinala o artigo publicado na Revista da Asociación Española de Neuropsiquiatría ‘Aspectos clínicos do trastorno por chea’. Os alimentos inxeridos na chea son, a miúdo, ricos en graxa e doces e comida rápida.
Os autores do citado artigo apuntan que se caracteriza por que o afectado sofre deterioración da contorna social e laboral, exceso de preocupación do seu peso e da súa figura, está case sempre facendo dieta, adoita abusar de sustancias tóxicas, segue un tratamento por problemas emocionais e ten antecedentes de depresión e iniciouse de maneira precoz en facer dietas polo seu sobrepeso.
Da mesma maneira, experiencias adversas na infancia, historia de pais con problemas afectivos, predisposición á obesidade, repetida exposición a comentarios negativos sobre a súa figura ou peso, personalidade perfeccionista e autoestima baixa, segundo os especialistas, son algúns dos factores descritos nestes pacientes que teñen un peso importante no desenvolvemento da súa conduta alimentaria.
Enfermidades mentais, desordes alimentarias e obesidade
A Organización Mundial da Saúde (OMS) cifra nun 22% os nenos e adolescentes que sofren unha enfermidade mental. Nos países occidentais, o 6% destas doenzas corresponden a desordes alimentarias. No documento ‘Trastornos da conduta alimentaria’ da Asociación Española de Pediatría, os autores cifran entre 1% e un 2% as nenas adolescentes que sofren anorexia e entre un 2% e un 4% as que teñen condutas bulímicas; ademais, apuntan que uno cada dous adolescentes de entre 15 e 16 anos pensa que o seu peso é elevado.
No noso país, ademais, os casos de sobrepeso e obesidade alcanzan cifras que as catalogan de epidemia. Segundo resultados obtidos no Estudo ENRICA (Estudo de Nutrición e Risco Cardiovascular), chega ao 62% da poboación española. En poboación escolar, a obesidade afecta ao 9% e o exceso de peso ata a un 33%, segundo datos da International Obesity Task Force (IOTF). E as desordes alimentarias non fan máis que aumentar estas porcentaxes de maneira irremediable.
O número de afectados de trastornos da conduta alimentaria parece que se mantén estable. Con todo, as condutas de risco asociadas á alimentación e ao culto ao corpo fan sospeitar que, nun futuro próximo, aumenten. Ante esta situación, a actuación da familia faise indispensable como modelo dun estilo de vida saudable e como reforzo da Ensinarlles a aceptar e respectar as diferenzas entre persoas con independencia de cal sexa o seu aspecto físico.
