A anorexia e a bulimia foron enfermidades solitarias. A xente afectada dun trastorno alimentario adoita ser introvertida, perfeccionista e tende a illarse dos demais a medida que a súa enfermidade progresa. Pero na era de Internet obsérvase un novo fenómeno, a proliferación de páxinas web e grupos prol-anorexia e prol-bulimia, fundadas por persoas cun destes trastornos alimentarios e dirixidas aos mesmos afectados. Non hai que esquecer que estes grupos fomentan a perpetuación e propagación destas enfermidades psicolóxicas, que afectan sobre todo a mulleres.
Imagen: KatieTegtmeyer
A alarma saltou en agosto de 2007, cando unha reportaxe da cadea británica BBC denunciou a existencia de numerosos grupos «prol-mia» (a favor da bulimia) e «prol-ana» (simpatizantes da anorexia) en dúas dos máis populares portais de Internet, MySpace e Facebook. Estas dúas webs, que teñen como finalidade estreitar as redes sociais dos seus usuarios coa xente da súa contorna, son extremadamente populares nos países angloparlantes, e contan con cada vez máis adeptos en España. Dos dous portais, Facebook, dirixido a un público novo (estudantes de instituto, universitarios e mozos profesionais), incrementou de forma exponencial a súa popularidade no último ano e conta na actualidade con máis de 42 millóns de usuarios activos.
Webs prol-desordes alimentarias
Anna Bardone-Cone, psicóloga da Universidade de Missouri especializada en desordes alimentarias, publicou o mes de setembro no “International Journal of Eating Disorders” un artigo no que analizaba a influencia negativa que o visitar páxinas web prol-anorexia ten en mulleres novas. Bardone-Cone e os seus colaboradores crearon unha páxina web prol-anorexia prototipo, baseándose na observación de máis de 300 webs deste tipo. Os investigadores reuniron a un grupo de 235 universitarias de 18 a 23 anos e dividíronas en tres subgrupos: un visitou a falsa páxina “prol-ana”, outro unha web de moda que utilizaba fotos de mulleres cun peso normal e outro unha páxina neutra de decoración de fogares.
Tras esta exposición, Bardone-Cone someteu ás mozas a diversos test e comprobou que as universitarias que visitaron a web prol-anorexia mostraban unha peor autoestima e percepción da súa propia imaxe que as mozas que foron expostas ás outras dúas webs. “As mozas que visitaron a web prol-anorexia sentían peor sobre os seus corpos e sobre si mesmas, con máis tendencia a pensar sobre o seu peso”, explica Bardone-Cone. Esta inseguridade manifestábase a pesar de que as mozas tivesen un peso adecuado á súa altura ou mostrasen sobrepeso.
Internet permite a estes grupos manifestar que a anorexia e a bulimia non son enfermidades senón “estilos de vida”
“Ademais, a visita á web prol-anorexia tivo un impacto negativo no estado de ánimo das mozas”, explica a investigadora. Así, as universitarias expostas á páxina que promovía a anorexia, manifestaron sentirse “desgustadas, culpables, asustadas, avergoñadas e nerviosas”, entre outros adxectivos, con moita máis frecuencia que as mozas que visitaron as outras dúas webs.
Malas influencias
Bardone-Cone, que deseñou a súa páxina web prol-anorexia antes de que se soubese da existencia de grupos “prol-ana” en Facebook e MySpace, maniféstase preocupada pola existencia destas asociacións nos populares portais. Os usuarios activos destas webs adoitan visitalas varias veces ao día. Barone-Cone teme que esta alta frecuencia de exposición faga que as mozas que participen en grupos “prol-ana” ou “prol-mia” véxanse máis influídas polos encomios á anorexia e a bulimia. “As mozas novas que están a empezar a construír a súa identidade son moito máis vulnerables a ser influídas polo que ven que fan outras adolescentes ás que se queren parecer”, explica a investigadora.
Segundo a psicóloga, Internet permite a estes grupos, que manifestan que a anorexia e a bulimia non son enfermidades senón “estilos de vida”, presentar a súa mensaxe de múltiples e efectivas maneiras: tanto mediante a exposición de fotos de modelos delgadas en exceso ás que cualifican de ideal de beleza, como mediante foros nos que as usuarias discuten trucos para ayunar con éxito e esconder a enfermidade ás súas familias. Ademais, esta interacción con outra enfermas axuda a perpetuar entre as anoréxicas e bulímicas unha mentalidade de nós “contra o resto do mundo”, segundo afirma Bardone-Cone.
Interrogada sobre como poden os pais evitar que as súas fillas adolescentes embárquense nestas actividades de risco, Bardone-Cone móstrase partidaria de manter os computadores con conexión a Internet nunha zona común da casa, onde se poida observar o tipo de páxinas web que os adolescentes visitan. E se os pais comproban que os seus fillos visitaron unha páxina web prol trastornos alimentarios, a psicóloga recomenda falar de maneira franca e crítica do tema.
A pesar de que algunhas das webs que fomentan os trastornos alimentarios tentan disfrazarse de «grupos de axuda», case todas comparten varias das seguintes características que poden axudar a facer saltar a alarma:
- Adoitan incluír un ‘credo’ da anoréxica-bulímica (declaración de intencións, tipo «creo no autocontrol, creo na perfección e esfórzome en alcanzala»)
- Inclúen moitas fotos de modelos e actrices practicamente nos ósos (unha das actrices máis populares na actualidade nestes grupos é Keira Knightley, a delgadísima protagonista de “Piratas do Caribe”), ás que consideran un ideal de beleza. A miúdo tamén inclúen fotos de xente obesa, acompañadas de comentarios peyorativos.
- Achegan recomendacións para adelgazar de maneira extrema e tentar esconder o trastorno á familia.
- Inclúen ligazóns a outra web “prol-ana” e “prol-mia”.
- Un dos elementos centrais do grupo é o foro, onde as usuarias poden pedir consellos, marcarse obxectivos de adelgazamento ou mesmo aliarse con outras mozas que queren ayunar, para así poderse animar a unha á outra nos seus destrutivos esforzos.
