A xenética, a lactación materna, os medicamentos, o pouco ou moito exercicio físico que practiquemos e até a idade, entre outros factores, modifican nosa microbiota. Pero tamén existen enfermidades que están directamente relacionadas coas alteracións na microbiota. Estas patoloxías poden afectar a varias partes do corpo, como o estómago, o intestino, a boca ou a faringe. Nas seguintes liñas detallámosche cales son.
SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth)
O trastorno de sobrecrecimiento bacteriano do intestino delgado prodúcese cando hai un aumento anormal das bacterias no intestino delgado. En leste, a diferenza de no intestino groso, a cantidade de bacterias é baixa, pero existen diferentes causas que poden alterar este equilibrio. En xeral, son situacións nas que se retarda o tránsito intestinal (diverticulosis, celiaquía, poscirugías…) e os nutrientes permanecen máis tempo no intestino delgado servindo de caldo de cultivo paira as bacterias. Trátase dun desequilibrio na microbiota que pode ocasionar síntomas dixestivos, cutáneos, dores articulares, trastornos autoinmunes…
O SIBO hai que tratalo con medicación (antibióticos) e cunha dieta específica, baixa en FODMAP (frutooligosacáridos e galactooligosacáridos), un tipo de carbohidratos que non se dixiren totalmente no intestino delgado, como a fructosa ou a lactosa.
Helicobacter pylori
O descubrimento da bacteria helicobacter pylori nos anos oitenta serviu paira axudar a moitas persoas con úlceras gástricas e duodenales. A infección prodúcese cando esta bacteria coloniza o estómago, xa que é capaz de sobrevivir en ambientes acedos. A partir dese momento desenvolvéronse combinacións de antibióticos paira eliminala, pero cada vez hai máis evidencias acerca de que hai que valuar individualmente cada caso. Segundo adianta a dietista-nutricionista Eva Gosenje: “Parece que acompañar os antibióticos con probióticos dá mellores resultados, mellora os efectos secundarios e a eliminación da bacteria. Transmítese sobre todo de persoa a persoa por contacto de saliva ou materia fecal, pero tamén a través de alimentos e augas contaminadas”.
Tensión dixestiva
A tensión emocional sostido pode producir una alteración da microbiota, una disfunción da barreira intestinal e una menor recuperación da mucosa dixestiva.
Enfermidades inflamatorias autoinmunes
Crohn, artrite, psoriasis… Na súa orixe únense a xenética, o ambiente e a microbiota nas enfermidades inflamatorias intestinais (EII), e parece que a relación pode ser bidireccional. A disbiosis (o desequilibrio microbiano da microbiota) pode ser factor de risco e ao revés, as EII poden ser factor de risco de disbiosis. O tratamento dependerá das súas causas e da sintomatología.
Periodontitis e carie
Na nosa boca atopamos máis de 700 especies diferentes de bacterias e en cada milímetro de saliva pode haber entre 10 e 100 millóns de microorganismos. Por iso, a hixiene bucal é fundamental paira eliminar a placa dental. Se deixamos que se acumule, o líquido gingival fará que as bacterias se multipliquen, causando aínda máis inflamación.
Endocarditis e cancro de colon
O peor dunha disbiosis bucal non é a carie, nin sequera a enfermidade periodontal. O maior risco é que estas bacterias patógenas poidan chegar a zonas do organismo, como as válvulas cardíacas, onde poden causar graves problemas. É o caso das endocarditis bacterianas. Tamén se viron casos de cancro de colon nos que están implicadas unhas cepas, as fusubacterium, procedentes da boca.