A Organización Mundial da Saúde (OMS) calcula que cada ano se producen 160 millóns de casos novos de enfermidades relacionadas co traballo. Ademais, na actualidade, o 8 % da carga global das enfermidades provenientes da depresión atribúese aos riscos ocupacionais. Por iso, promover o coidado da saúde nas contornas laborais é fundamental. Como resume a doutora María Neira, directora do Departamento de Saúde Pública e Medio Ambiente da OMS, “a riqueza das empresas depende da saúde dos traballadores”.
Ambientes de traballo saudables
O lugar de traballo ten un impacto directo na saúde das persoas, xa que estas pasan gran parte do seu tempo nel. É o escenario perfecto para promover un estilo de vida saudable e axudar a mellorar a saúde dos traballadores dunha empresa. Coa escaseza de man de obra e unha alta porcentaxe de empregados que sofren problemas de saúde e enfermidades crónicas, hai boas razóns para investir na saúde no lugar de traballo.
Segundo a definición da OMS, “un ambiente de traballo saudable é un no que os traballadores e os empleadores colaboran no uso dun proceso de mellora continua para protexer a saúde, seguridade e o benestar de todos os traballadores e a sustentabilidade do lugar”.
Enfermidades crónicas non transmisibles e traballo
Hai que lembrar que as enfermidades crónicas teñen un peso cada vez maior debido, en parte, ao aumento da esperanza de vida e a adopción de estilos de vida propios de países desenvolvidos, entre outros factores. Un dato orientativo: o 45 % da poboación española maior de 16 anos padece polo menos un proceso crónico.
De acordo co VII Barómetro EsCrónicos (2022), o grupo de poboación por encima dos 55 anos é o máis afectado polas enfermidades crónicas. As máis frecuentes son as de carácter neurodegenerativo (párkinson, alzhéimer, esclerose múltiple…), circulatorio (hipertensión, diabetes…), osteoarticular (lumbalxia, artrose…) e respiratorio (asma ou EPOC).
Catro factores principais son responsables da maior parte da carga das enfermidades crónicas non transmisibles:
- o tabaco
- a mala alimentación
- o alcol
- a inactividade física
Estes factores asócianse a problemas de estilo de vida que poderían modificarse mediante un cambio de comportamento ou a influencia de iniciativas de promoción da saúde no lugar de traballo.
Especialmente relevante son as carencias en canto á saúde respiratoria, xa que as enfermidades respiratorias son unha parte importante da patoloxía laboral e medioambiental. A contribución do ambiente de traballo ao desenvolvemento de enfermidades respiratorias está a cambiar e é cada vez máis prevalente. De feito, os expertos consideran que a exposición laboral pode chegar a representar até o 25 % de todos os casos de asma que se orixinan na idade adulta.
Con todo, a relación entre traballo e enfermidades respiratorias como asma e EPOC non só reside na posibilidade de que determinadas exposicións laborais ocasionen estas e outras patoloxías respiratorias, senón tamén na posibilidade de que estas exposicións empeoren as enfermidades xa existentes.
A importancia de promover a saúde no traballo
A promoción da saúde no lugar de traballo debe ser o resultado dos esforzos conxuntos dos empresarios, os traballadores e a sociedade. Os resultados suporán unha mellora para os empregados en canto ao seu benestar físico, psíquico, emocional, social e espiritual. Ademais, significa aumentar a produtividade da empresa e a calidade de vida das persoas.
Hai moita evidencia que demostra que as empresas que promoven e protexen a saúde dos traballadores tamén son algunhas das compañías máis exitosas e competitivas a longo prazo e as que tamén teñen as maiores taxas de retención de talento.
O reto para as empresas sostibles consiste en atopar un equilibrio entre o cumprimento dos obxectivos empresariais e as necesidades de saúde dos empregados e da súa contorna. E, para iso, poden contar co apoio das asociacións de pacientes.
