Un desastre natural en Xapón provocou, durante o ano 2011, un accidente nuclear cuxa de soia e orixinado por unha agresiva cepa de E. coli Enterohemorrágica produtora de toxina Shiga (STEC), unha bacteria tan perigosa como rara. Máis tarde, un brote menos virulento relacionado tamén con esta bacteria patógena desencadeouse en Francia. Pero non só houbo alertas e accidentes. Este ano foi tamén o da entrada en vigor da nova Lei de Seguridade Alimentaria e Nutrición e importantes avances en investigación.
A alerta alimentaria provocada por unha cepa agresiva de E. coli Enterohemorrágia foi, a finais de ano, motivo de avaliación por expertos europeos en perigos biolóxicos pertencentes á Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria (EFSA). Tras avaliar o risco de E. coli e outros patógenos contaminantes de sementes e germinados, conclúen que os germinados son alimentos de elevado risco microbiológico, tanto polos seus patróns de consumo, crus ou minimamente procesados, como porque existe a posibilidade de que certas bacterias patógenas que contaminan as sementes de orixe poidan crecer e desenvolverse durante a súa germinación, o que amplificará a súa presenza e efectos.
Avances e desenvolvemento de novas tecnoloxías
Moitas das investigacións de 2011 dirixíronse a mellorar a conservación de alimentos da maneira máis natural posible. É o caso dunha cuberta de filme café de maneira moito máis precisa e sensible que outros métodos tradicionais. O sistema desenvolvido polo Centro de Investigación alimentaria AZTI-Tecnalia, baseado en técnicas de bioloxía molecular, é capaz de detectar a presenza de ata un 2% de café Robusta en Arábica, tanto en café verde como tostado.
Outra terceira liña de investigación tentou reducir a carga de contaminantes nos alimentos, de orixe química ou biolóxica. Un equipo multidisciplinar do CSIC desenvolveu unha simple cobertura de orixe natural que actúa como inhibidor de contaminantes de procesado en alimentos. Leste reduce de forma simultánea a formación de acrilamida e de hidroximetilfurfural en alimentos, dous compostos contaminantes potencialmente cancerígenos, cunha eficacia elevada: un 80% no caso da acrilamida e un 98%, no do HMF. Pola súa banda, o Centro de Novas Tecnoloxías e Procesos Alimentarios (CENTA-IRTA) de Xirona desenvolveu un innovador sistema de desinfección de coitelos en plantas industriais cárnicas máis rápido e eficaz.
Ata agora, non existía un método rápido e eficaz que garantise a total limpeza e desinfección destes utensilios de aplicación industrial. A cavitación hidrodinámica na industria avícola é un proxecto de investigación pioneiro desenvolvido en Andalucía, que aplica un proceso físico de formación de burbullas mediante cambios de presión. Así elimina os posibles microorganismos patógenos ou alterantes na produción de pitos de carne. O proceso actúa como higienizante, ao eliminar a posible carga microbiológica do fluído sobre o cal se aplica.
Estudos e informes
Menos praguicidas en alimentos. Un recente informe comunitario de EFSA confirma a tendencia cara a un maior cumprimento da lexislación sobre residuos de produtos fitosanitarios, cunha porcentaxe superior de mostras analizadas que cumpren cos estándares de seguridade alimentaria.
Metais pesados non preocupantes en carne de vacún. O estudo, realizado en carne de gando vacún criado en Castela e León, revela que os niveis de metais de lactantes e nenos a través do consumo de verduras e establecen que, aínda que a leituga non supón un risco para a súa saúde, non ocorre o mesmo coas espinacas, coas que deben tomarse algunhas precaucións.
Novas recomendacións de consumo de alimentos para bebés, nenos e embarazadas. Non dar espinacas nin acelgas aos nenos menores dun ano e limitalas ata o tres, non consumir peixe espada ou atún vermello durante o embarazo ou a lactación e non comer a “carne escura” dos crustáceos son algúns dos consellos facilitados polos expertos da AESAN para reducir a exposición de grupos de risco a certos contaminantes alimentarios.
Peixe, máis beneficios que riscos. Un grupo multidisciplinar de expertos avala os beneficios derivados do consumo de peixe e marisco fronte aos seus posibles riscos. Os especialistas coinciden, que no consumo de peixes e mariscos, os beneficios priman sobre os riscos.
Sustancias con actividade hormonal en alimentos, un risco emerxente.A Axencia Catalá de Seguridade Alimentaria establece a acción das sustancias con actividade endocrina, é dicir, produtos químicos que teñen efectos sobre o conxunto de hormonas e que poden estar presentes nos alimentos (como contaminantes), como un risco emerxente polas súas posibles consecuencias na saúde humana.
Os casos de Salmonella na UE redúcense á metade. A incidencia de Salmonella na UE reduciuse á metade no últimos cinco anos, segundo un informe de EFSA. A tendencia é similar no resto de zoonosis, que diminúen en Europa como resultado dunha estrita política de vixilancia e control, a diferenza do que sucede en Estados Unidos, onde se rexistra un aumento de casos.
Mellorar a eficiencia da cadea alimentaria na UE. As autoridades europeas traballan para mellorar a eficiencia da cadea alimentaria. Para iso, propoñen accións dirixidas aos diferentes sectores, que axuden a minimizar leste malgasto de alimentos e involucren a todos os axentes implicados. Cada europeo desperdicia ao redor de 179 kg de alimentos ao ano. Isto ocorre en todos os chanzos da cadea alimentaria.
Nova Lei de Seguridade Alimentaria e Nutrición. Esta nova información alimentaria facilitada ao consumidor. O texto consolida e actualiza dous campos da lexislación en materia de etiquetaxe: o xeneral dos produtos alimenticios e o nutricional. O propósito é un alto nivel de protección da saúde dos consumidores e garantir o seu dereito á información para que tomen decisións con coñecemento de causa. As súas principais novidades son información nutricional obrigatoria, etiquetas máis legibles e obrigatoriedade da declaración do país de orixe, a presenza de alérgenos e os nanomateriales.
O bisfenol A prohibido en biberóns. A prohibición que se adopta e que é a transposición dunha Directiva Europea, só refírese a a fabricación de biberóns para lactantes polo principio de precaución. O bisfenol A é un produto químico que se utiliza desde hai moitos anos para a fabricación de policarbonatos, un tipo de plástico ríxido e transparente. Outros usos do bisfenol A están autorizados a nivel europeo e a EFSA avaliou a súa seguridade en varias ocasións.
