Un punto cardinal no desenvolvemento da agricultura biolóxica é a aceptación por parte dos agricultores xerais de consígnalas biologistas. Estas dúas modalidades de agricultura buscan novas formas de relación, que se concretan nunha participación crecente dos agricultores biolóxicos nas organizacións profesionais, sindicatos, axencias gobernamentais e mercados alimenticios.
Os analistas do crecemento da agricultura biolóxica en Europa dispoñen dun ensaio prospectivo patrocinado pola Universidade de Hohenheim (Alemaña) e asinado por R. Zanoli, D. Gambelli e D. Vairo. O ensaio escudriña a competitividade da agricultura biolóxica fronte á convencional, e contempla cambios importantes na operatividade da primeira nos mercados internacionais. Os autores sosteñen que a agricultura biolóxica traerá consigo cambios de natureza económica, xustificados pola sustentabilidade das súas propostas, as leis de oferta e demanda e as regulacións de certificación cada vez máis esixentes.
Neste sentido, a filosofía “biologista” está a calar fondo nas formulacións agrícolas europeos e a revista Nature, na súa edición de abril, facíase eco da solidez con que os defensores da agricultura biolóxica reivindican as súas propostas nos esquemas políticos e as leis de mercado.
Europa, ano 2010
Os responsables agrícolas da Unión Europea apoian a proliferación de granxas biolóxicas como exemplo de sistema de produción respectuoso co medio ambiente. Os Estados membros foron requiridos a promocionar a agricultura e a gandaría biolóxicas con estratexias concretas. Países como Dinamarca, Alemaña, Italia e Reino Unido dispoñen de sistemas internacionais de avaliación do impacto das políticas de promoción da agricultura biolóxica, a través dos cales valoran a posición dos seus produtos no mercado e as vantaxes económicas do seu funcionamento, á vez que definen un modelo de desenvolvemento aplicable a todos os países.
As granxas biolóxicas son un exemplo de sistema de produción respectuoso co medio ambienteDesde o ámbito da política, boa parte do éxito da agricultura biolóxica débese á súa formulación de respecto ao medio ambiente. Estudos de impacto ambiental despexaron toda incógnita sobre a degradación causada pola agricultura e a gandaría convencionais en relación coas formulacións biolóxicas. A adaptabilidade destes últimos a unhas determinadas condicións ambientais e climáticas, a súa integración nos ecosistemas, o carácter innovador das súas formulacións e o seu defensa de conceptos tales como unha calidade de vida animal, seduciron á opinión pública, gobernantes locais, medios de comunicación e políticos parlamentarios. Pero a comunidade á que máis interesa dirixir estas campañas de propaganda é a dos propios agricultores, a quen os biologistas tratan de convencer en termos de rendemento dos investimentos expostos, posición dos produtos nos mercados, transparencia de xestión e garantías para o sector privado.
Un estudo publicado recentemente no European Journal of Nutrition provocou un intenso debate no Reino Unido. Trátase dun informe que conclúe que o consumo de alimentos biolóxicos diminúe o risco de infartos de miocardio, ictus e cancro. Tanto os profesionais do medicamento como as axencias de alimentos non prestaran ata hoxe demasiada importancia ás diferenzas entre produtos agrícolas biolóxicos ou convencionais en termos de prevención de enfermidades. O mesmo John Krebs, responsable da British Food Standards Agency, nega credibilidade ao estudo e asegura que os alimentos convencionais son “tan ou máis salubres que os de orixe biolóxica”.
Con todo, John Paterson, bioquímico da Dumfries and Galloway Royal Infirmary, e responsable do citado estudo, criticou a lixeireza con que Krebs arremete contra o informe e defendeu a súa investigación.
Paterson e un equipo de investigadores da Universidade de Strathclyde demostraron que as sopas vexetais de orixe biolóxica conteñen seis veces máis acedo acetilsalicílico que as sopas vexetais convencionais. “Non é ningún segredo que devandito ácido, responsable da acción antiinflamatoria da Aspirina®, protexe ao organismo fronte á rixidez das arterias e o cancro intestinal.” O experto subliña non ser “ningún iluminado da causa biologista”, á vez que garante que existe unha diferenza estatisticamente significativa entre o efecto protector duns produtos e outros.
O estudo do European Journal of Nutrition confirma que o nivel medio de acedo acetilsalicílico detectado en 11 marcas de sopa vexetal biolóxica comercializada no Reino Unido aproxímase a 117 nanogramos por gramo, comparado cos 20 ng/g achado en 24 marcas de sopa de orixe non biolóxica. Como curiosidade, a taxa máis elevada de ácido acetilsalicílico (1.040 ng/g) asociouse cunha sopa escocesa a base de cenoria e coriandro.
O ácido salicílico prodúcese de forma natural en determinados vexetais a modo de defensa fronte á tensión ambiental e as enfermidades. Segundo Paterson, os pesticidas empregados na agricultura convencional impiden aos vexetais a potenciación de mecanismos de autodefensa como a produción de ácido acetilsalicílico e, en consecuencia, o seu nivel é moi inferior que nos produtos de agricultura biolóxica.
“Hai anos, levamos a cabo un estudo de niveis de sangue nunha comunidade de monxes budistas que se alimentaban exclusivamente a base de vexetais de orixe biolóxica, comparando os resultados con outros de voluntarios alimentados con produtos convencionais e en cuxa dieta a cantidade de vexetais cedía espazo á carne. Os niveis de ácido acetilsalicílico eran sensiblemente superiores.”
Tras estudar estes datos a Food Standards Agency suavizou a súa postura: “Non pode contestarse o beneficio atribuído ao ácido acetilsalicílico contido nos vexetais de orixe biolóxica que se refire nestes estudos, pero cremos conveniente reunir aínda máis información.”, manifestou un portavoz da axencia británica. Antes de situarse este organismo prefire promover outro estudo que reforce a evidencia proporcionada.
