As alerxias alimentarias adoitan confundirse coa intolerancia aos alimentos

Una ficha do neno alérxico, que conteña información sobre os alimentos que lle provocan a alerxia, e o coñecer como actuar ante unha crise alérxica, por parte do profesorado, son dous factores craves paira una actuación rápida e efectiva ante unha reacción alérxica. Esta formulación realizada desde diversos organismos en Estados Unidos viuse referendado polo estudo publicado por investigadores do servizo de pediatría do Hospital Johns Hopkins. Nos seus resultados apuntaban que un 18% dos nenos que participaron no estudo sufriron polo menos un episodio alérxico mentres estaban na escola. Os principais causantes da reacción foron o leite e os cacahuetes ante os que reaccionaban con síntomas como sarpullidos, dificultade paira a respiración, vómitos, diarrea e hipotensión.

Un modelo de actuación exportable pero aínda non implantado en moitos países. En xeral, a familia é a encargada de advertir aos profesores sobre a alerxia do neno e informar sobre como deben actuar no caso de que presente una crise.

Alerxia ou intolerancia?

Moitas veces padecemos reaccións alérxicas, pero nos pasaron desapercibidas. Son situacións ás que non se dá maior importancia e pasan desapercibidas, apunta José Luís Xustiza, do servizo de alergología do Hospital Reina Sofía en Córdoba. É a denominada síndrome de alerxia oral, “significa que cando inxeres un alimento, ao que es alérxico, prodúcense síntomas leves, talles como una especie de picor na boca e lingua, ou poden aparecer pequenos hinchazones pequeniños ou una especie de urticaria, una os beizos; e nestes casos, a resposta máis frecuente é deixar de inxerir ese alimento que produciu a reacción.

En cambio, os síntomas máis graves son a aparición dunha urticaria por todo o corpo até un cadro de shock anafiláctico que requirirá de atención urxente. Prodúcese una baixada de tensión brusca, crise de asma, hinchazón das cordas vocais, vómitos, diarreas e nalgúns casos produciuse algunha morte.

Á procura do alimento

No caso da alerxia a un alimento concreto, nunha pequeñísima cantidade pódese ter una reacción moi grave. Algo que se tende a confundir coa intolerancia a determinados alimentos, e que nalgúns casos prodúcese tras unha inxesta abundante do mesmo. Un alimento natural, que estea ben conservado, só provocará reacción nas persoas predispostas, e farao de forma imprevisible.

Pero que alimento produciu esa reacción? Cando se descoñece esta información adoita comezar un periplo de probas até chegar a identificar o compoñente ao cal somos alérxicos. “A alerxia aos alimentos é moi complicada, tanto no diagnóstico como no tratamento. Porque, en moitos casos adoita confundir as reaccións de intolerancia, o caso do leite é o máis frecuente, coas reaccións alérxicas.”, remarca José Luís Xustiza.

En primeiro lugar realízase un historia detallada na que se rexistra información sobre o alimento sospeitoso, cando se produciu a inxesta ou que reacción observouse. Una vez os alergólogos atopan o alimento sospeitoso, levan a cabo as probas alérxicas cutáneas, tentando reproducir una pequena reacción alérxica na pel do brazo do paciente, utilizando extractos elaborados con distintos alimentos. Se se produce una erupción na pel quere dicir que manifesta una sensibilización alérxica. “Pero en ocasións danse os falsos positivos, é dicir, pode ser que exista una reacción pero que o paciente tolere o alimento perfectamente; entón continúase o estudo cunha determinación de anticorpos en sangue; e por último, se todas as anteriores son dubidosas, faise un test de provocación, baixo condicións controladas en nenos ou en adultos”. Esta última proba é proporcionar ese alimento a pequenas doses que se irán incrementando paira ver se se reproducen as reaccións que o paciente comentou..

Nenos e adultos

Son distintos tipos de alimentos os que afectan os nenos e aos adultos, “fundamentalmente porque a alimentación é distinta”. No caso dos mais pequenos adóitanse presentar máis reaccións alérxicas máis frecuente ante o ovo, o leite e os peixes; e tamén en menor grao aos froitos secos ou algunhas froitas ou verduras. Nos adultos as froitas, as verduras, o peixe son as que predominan.

Ademais atópanse un grupo de alimentos da familia das rosáceas -pexego, pera, mazá, albaricoque, fresa- que adoitan ser os que presentan maiores problemas. Moitas persoas tenden a evitar que os seus fillos coman fresas porque se cre que producen alerxia, pero non hai una evidencia científica que o demostre. Son outras froitas de consumo máis frecuente, ás que non se presta tanta atención, as que producen reaccións deste tipo, por exemplo a mazá ou a pera. O que ocorre é que hai determinados alimentos ricos en sustancias histaminoliberadoras, que se se comen en moita cantidade producen una intolerancia, non una reacción alérxica.

A incidencia das alerxias respiratorias é máis elevada que hai varias décadas, pero os casos sobre alerxias aos alimentos, aínda que non existen estudos científicos que o demostren, parece seguir a mesma tendencia. En parte é debido a que antes había outras preocupacións respecto da súa saúde; e hoxe en día búscase calidade de vida, e se un alimento provócalle alerxia busca o consello médico.