Nos últimos anos detectouse un incremento da resistencia dalgunhas bacterias a certos antimicrobianos. Isto significa que os microorganismos deixan de verse afectados por un antimicrobiano ao que antes era sensible, como os antibióticos, e, por tanto, as infeccións persisten porque os tratamentos resultan ineficaces. A Organización Mundial da Saúde (OMS) acaba de publicar un informe onde pon de manifesto este problema de saúde pública e cita, entre as principais bacterias resistentes, a E. coli e Salmonella. O artigo explica a relación entre antimicrobianos e resistencia e que aconsellan as autoridades sanitarias para minimizar este problema.
Bacterias como E. coli ou Salmonella, con capacidade para transmitirse a través dos alimentos, xeran cada vez máis unha maior resistencia aos axentes antimicrobianos, é dicir, poden sobrevivir mesmo cando se aplica unha sustancia destinada a destruílos ou inhibir o seu crecemento. Os antimicrobianos úsanse para tratar enfermidades infecciosas en forma de antibióticos, aos cales os microorganismos presentan cada vez máis resistencia ao principio activo da sustancia. O estudo da OMS “Resistencia aos antimicrobianos: informe mundial sobre a vixilancia” sinala que a resistencia está a afectar a moitos axentes infecciosos distintos, pero céntrase en “a resistencia aos antibióticos de sete bacterias responsables de infeccións graves como a diarrea“, entre outras.
Antimicrobianos e resistencia
Un dos principais retos en seguridade alimentaria para os próximos anos é profundar na análise sobre antimicrobianos e resistencia, tal e como anunciaba no principio do ano a Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria (EFSA); unha tarefa que está previsto que desenvolvan o Centro Europeo para a Prevención e Control de Enfermidades (ECDC) e a Axencia Europea de Medicamentos.
Segundo un informe da EFSA e o ECDC, as bacterias máis habituais que se transmiten polos alimentos, como Salmonella, mostran unha resistencia significativa aos antimicrobianos comúns, unha realidade que é motivo de preocupación para as autoridades sanitarias. Se as bacterias fanse resistentes a varios antibióticos, o tratamento das infeccións que causan pode chegar a ser moi difícil e, mesmo, imposible.
As bacterias máis habituais que se transmiten polos alimentos mostran unha resistencia significativa aos antimicrobianos comúns
Segundo o informe da OMS, un dos principais problemas detectados é a resistencia ás fluoroquinolonas no tratamento por infeccións por E. potable.
É fundamental realizar traballos e estudos para comprender mellor como funcionan os mecanismos de resistencia, se se producen efectos de tipo xenético, bioquímico ou outros de tipo médico, veterinario e ambiental. Tamén se desenvolveron estratexias alternativas para controlar as enfermidades infecciosas dos animais, como programas de vacinación.
Doutra banda, debe terse en conta que as poboacións de bacterias son moi diversas e extensas e que desenvolven cambios importantes. Segundo un estudo da EFSA, o xenoma de E. coli “muta varias veces ao día”, o que implica que as poboacións bacterianas sexan sensibles aos cambios ambientais e, por tanto, aumente a resistencia aos antibióticos.
Nos últimos anos creceu de forma exponencial o desenvolvemento de antimicrobianos naturais, unha alternativa que utiliza extractos de especies con propiedades conservantes naturais. Algúns dos máis valorados neste campo son o ourego, o arándano. Estes alimentos posúen compostos activos eficaces na loita contra patógenos como Salmonella ou E. coli.
