As enfermidades parasitarias transmitidas por alimentos (EPTA) orixínanse a través do consumo de alimentos contaminados por estes diminutos organismos. O seu tamaño pode variar, desde unha simple célula invisible para o ollo humano ata larvas visibles. Hai unha gran variedade de parásitos que poden afectar o organismo humano e, en consecuencia, os seus efectos tamén varían, desde incómodas gastroenterites ata patoloxías crónicas. Na maioría dos casos, aparecen tras uns malos hábitos de hixiene, como deficiencias de saneamento e falta de hixiene en alimentos ou do persoal que os manipula. A mellor forma de previlos é aplicar medidas de prevención e incidir na hixiene colectiva e persoal.
A contaminación por parásitos pode aparecer en calquera momento da cadea alimentaria, desde o inicio, co uso de materias primas contaminadas, e durante o seu procesado ou xa en mans do consumidor final. Todas as etapas teñen risco de contaminación. Os alimentos crus ou mal cociñados, a auga e os que están en contacto coa auga, son os máis susceptibles á contaminación parasitaria. A infección iníciase co consumo dun alimento ou de auga que contén os quistes ou ovos dos parásitos. Unha vez no interior do organismo, os parásitos aprovéitanse do organismo humano para sobrevivir.
Hixiene, a clave
Manter unha hixiene adecuada é a clave para evitar a aparición de parásitos. Desde a limpeza común á esterilización na industria, forma parte do proceso hixiénico. As dúas máximas máis importantes son: auga potable.
Manter os alimentos requiridos en refrixeración para atrasar a súa deterioración.
Lavar a conciencia os alimentos que se consomen crus como os vexetais ou as froitas.
Non comer alimentos en mal estado ou cun cheiro ou sabor desagradable.
Giardia lambia, un dos parásitos máis comúns
A especie Giardia lamblia é o protozoo intestinal máis frecuente en todo o mundo. A infección prodúcese a través da auga e algúns alimentos, sobre todo vexetais crus e carnes que non se cociñan por completo. Os síntomas que se relacionan con Giardia son diarrea, gases, náuseas, vómitos e, nalgúns casos, pode non haber síntomas e, con todo, estar infectado. Para evitar que a infección se propague a outros hóspedes é importante, para o portador, manter un óptimo estado de hixiene. Aínda que se o portador ten contacto con nenos ou anciáns, é recomendable non manipular alimentos. Algúns consellos preventivos concretos para este parásito son:
Evitar o consumo de auga de orixe descoñecida, como procedentes de fontes ou mananciais.
Ao viaxar a outros países, consumir sempre auga embotellada.
Evitar tragar auga mintas se nada por ríos, mares ou piscinas.
Está contraindicado bañarse en piscinas municipais se se é portador do parásito.
Debe consumirse leite ou zumes de froitas sempre pasteurizados.
Lavar e pelar as froitas ou vexetais que se consuman crúas.
A triquinosis é unha enfermidade parasitaria que afecta tanto a animais como a humanos e que se transmite polo consumo de carne porcina ou de animais de caza crúa ou pouco cocida. É frecuente que apareza sobre todo nas matanzas de porco particulares xa que o control da seguridade alimentaria non é tan exhaustivo. Unha vez faenouse o animal, débense tomar mostras de calidade e deben analizarse para garantir que o animal non estaba infectado polo parásito. É común analizar mostras insuficientes ou en mal estado e, por tanto, os resultados non son fiables. A aparición de triquinosis implica unha deficiencia no control veterinario do animal. Tras un período de incubación das larvas, duns dous días, no intestino, aparecen náuseas, febre, vómitos, diarreas e cansazo que desparecen ao cabo de dez ou doce días. Nalgúns casos, poden aparecer síntomas máis severos como alteracións musculares.
