As etiquetas de todos os alimentos poderían indicar obrigatoriamente o lugar onde se cultivaron ou onde se criou o animal do que se obtiveron, algo que xa se aplica nalgúns produtos como o aceite de oliva, as froitas e verduras, o viño, o pito, o mel o vacún e os produtos procedentes da acuicultura. Iso é polo menos o que acaba de propor a Comisión Europea, que expón deste xeito “estender” a todos os alimentos a mención obrigatoria da orixe, segundo a comisaria europea de Agricultura, Mariann Fischer Boel.
A orixe
A partir de 2010 os produtos ecolóxicos deberán incluír na etiquetaxe a súa orixeO obxectivo da medida comunitaria sería identificar o lugar no que se cultivou un alimento ou no que se criou o gando do que procede un produto cárnico ou o leite. Fischer Boel apunta que unha posibilidade é que na etiqueta dos alimentos apareza a mención “UE-España” ou “UE-Italia”, segundo o país de cultivo ou de cría. A Comisión Europea ha incluído esta proposta no seu documento para revisar as normas sobre as denominacións de orixe e dos alimentos que contan con algún distintivo que acredita a súa calidade.
A Unión Europea (UE) xa obriga actualmente a etiquetar a orixe no caso do vacún, froitas, verduras, aceite de oliva, viño, carne de pito, mel e acuicultura. Ademais, a partir de 2010 esta condición imporase para os produtos da agricultura ecolóxica. No entanto, para a súa extensión a todos os alimentos habería que estudar certos problemas á hora de impor esa identificación en produtos transformados con moitos ingredientes.
Harmonizar denominacións
Por outra banda, Fischer Boel referiuse a a posibilidade de crear etiquetas opcionais para os “produtos de montaña” ou “tradicionais”, etiqueta esta última que podería substituír o termo de especialidade tradicional garantida (ETG), creado, xunto co de Denominación de Orixe Protexida (DOP) e o de Indicación Xeográfica Protexida (IGP) pola UE na década dos 90 dentro da súa política de calidade de produtos agroalimentarios.
A proposta presentada o pasado 28 de maio trata de simplificar as regras para a clasificación de alimentos con insignias de calidade para que o consumidor poida distinguilos dunha maneira máis fácil. Bruxelas suxire unificar as regras sobre denominacións de orixe de alimentos e de viño, que na actualidade teñen normas diferentes.
As denominacións de orixe (DOP) nacen na UE co fin de dotar dunha distinción específica os alimentos que foron elaborados baixo condicións de produción moi particulares. Contan co visto e prace dos Consellos Reguladores, que son os que se encargan de supervisar que o produto segue cos parámetros de produción e de calidade que establece a normativa para que así sexa denominado. En particular, este tipo de mención asóciase sobre todo a un produto que se identifica cun medio xeográfico determinado.
O número de alimentos “con etiqueta”, entre os que se inclúen, ademais das DOP, a Indicación Xeográfica Protexida (IGP), superaba, a finais de 2008, os 140. Segundo datos da Dirección Xeral de Industrias e Mercados Alimentarios do MARM sobre DOP e IGP en España, os alimentos que contan con máis denominacións deste tipo son o aceite de oliva virxe, os queixos, as hortalizas, as carnes frescas e produtos de panadaría, repostaría e pastelaría, entre outros. Un alimento con DOP é aquel que:
- Procede dunha rexión ou país determinada.
- Posúe unhas características propias do lugar xeográfico do que procede.
- A produción, transformación e elaboración realízanse na zona xeográfica delimitada.
