O Codex Alimentarius, unha iniciativa conxunta da Organización para a Agricultura e a Alimentación (FAO) e a Organización Mundial da Saúde (OMS), ten como finalidade protexer a saúde dos consumidores e asegurar prácticas equitativas no comercio de alimentos. O pasado mes de xuño a Comisión desta institución reuniuse para examinar a seguridade alimentaria e as normas de calidade. Durante o encontro, os expertos analizaron estratexias para mellorar a inocuidad e calidade dos alimentos e abordaron aspectos como os aditivos alimentarios, os parásitos ou a Salmonella en carne de bovino e de porco. O artigo explica que medidas adoptáronse este ano e en que consiste o labor do Codex Alimentarius.
A globalización do comercio contribuíu a dispor de alimentos en todo o mundo e aumentou as posibilidades de que os alimentos producidos nun lugar poidan ter consecuencias nas persoas que viven no outro lado do planeta. Os cambios de produción e consumo de alimentos levaron tamén a comportamentos distintos dos patógenos alimentarios, así como doutras sustancias como micotoxinas, e expuxo novos problemas de seguridade alimentaria. Como resultado, as accións globais para mellorar a seguridade alimentaria volvéronse cada vez máis importantes. Estas actuacións inclúen, entre outras, o establecemento de accións como estándares internacionais de normas alimentarias. Isto é o que fai a Comisión do Codex Alimentarius, que actualiza e aproba cada dous anos novas normas alimentarias co fin de garantir a seguridade dos alimentos en todo o mundo.
De Salmonella, parásitos, aditivos, metais pesados e praguicidas
Na última reunión celebrada pola Comisión do Codex Alimentarius o pasado mes de xuño os expertos aprobaron novas directrices para a produción primaria de carne de bovino e de porco co obxectivo de previr, reducir ou eliminar a Salmonella, unha das causas máis frecuentes de enfermidades transmitidas por alimentos en todo o mundo. Segundo os expertos, unha das mellores maneiras de previr a bacteria é cociñar ben a carne.
Outra medida aprobada céntrase na prevención de parásitos como Toxoplasma gondii e Taenia solium en alimentos como carne, leite, peixe, froitas e verduras. O fin desta medida é dar información sobre a produción hixiénica de distintos tipos de alimentos para controlar estes parásitos (previr a infección en animais de granxa, evitar a contaminación dos alimentos frescos e inactivarlos durante o procesado, mediante conxelación ou tratamento térmico).
Os expertos non permiten máis de 0,35 mg/kg de arsénico inorgánico en arroz descascarillado
Outro dos temas recorrentes en seguridade alimentaria é o uso dos aditivos alimentarios, sustancias que se engaden aos produtos para que exerzan unha función específica (conservantes, colorantes ou antioxidantes). Os aditivos alimentarios e o seu inocuidad avalíaos o comité internacional de expertos independentes chamado Comité Mixto FAO/OMS de Expertos en Aditivos Alimentarios (JECFA). En función das súas avaliacións, a Comisión do Codex adopta os niveis de uso máximo en produtos específicos.
Nese sentido, os expertos aprobaron niveis máximos de arsénico inorgánico no arroz descascarillado (ao que se lle quita a casca e que se coñece tamén co nome de arroz moreno). Os especialistas consideraron agora non permitir máis de 0,35 mg/kg de arsénico inorgánico neste arroz co fin de protexer ao consumidor dunha exposición excesiva.
Outra medida adoptada foi a adopción de límites máximos de residuos de máis de 30 pesticidas distintos en varios alimentos. O emprego de praguicidas ten como obxectivo matar insectos, malezas e outras pragas para evitar que prexudiquen aos cultivos. Calcúlase que mesmo se se fai un bo uso destas sustancias, os alimentos poden conter residuos, o que obriga a garantir que estes non son prexudiciais.
O Codex ten previsto, ademais, revisar os principios xerais de hixiene dos alimentos, entre os que se atopa a Análise de Perigos e Puntos Críticos de Control (APPCC), o sistema universal para o control da inocuidad alimentaria no que se basean a maioría dos sistemas de control alimentario. A súa finalidade será ampliar o alcance dos principios xerais de hixiene e incorporar os últimos avances.
Os expertos tamén se comprometeron a revisar as directrices sobre a resistencia aos antimicrobianos co fin de acabar con este problema cada vez maior. O problema é a utilización inadecuada de medicamentos como os antibióticos, factor que fai que bacterias, virus, fungos e parásitos poidan desenvolver resistencia aos fármacos.
O labor do Codex Alimentarius
A Comisión do Codex Alimentarius traballa para garantir a saúde dos consumidores, mellorar a calidade dos alimentos e asegurar prácticas correctas no comercio. As súas normas son recoñecidas como puntos de referencia internacionais que axudan aos gobernos a establecer as súas propias políticas alimentarias. Desde que se creou, en 1963, o Codex ditou unhas 300 normas destinadas a protexer ao consumidor. Cun obxectivo claro, o de crear e harmonizar as distintas normativas que regulan o control dos alimentos en todo o mundo, o Codex tenta pór orde aos miles de millóns de toneladas de alimentos que se producen, comercializan e transportan. As súas decisións non son vinculantes desde un punto de vista xurídico, pero si moi influenciables.
Comercio, etiquetaxe, hixiene, contaminantes, aditivos, residuos de medicamentos veterinarios ou sistemas de inspección son algunhas das materias que trata. O Codex actualiza de forma periódica as súas normas para adaptarse aos novos restos en seguridade alimentaria. E é que ofrecer aos consumidor alimentos seguros é unha tarefa complexa que require a implicación dos numerosos sectores que forman parte de toda a cadea alimentaria. Por tanto, as súas normas cobren unha impresionante gama de temas de relevancia internacional que ten que ver coa biotecnoloxía, os pesticidas, os axentes patógenos, os aditivos e os contaminantes.
