Sobre o leite materno, como recoñecen desde a Asociación Española de Pediatría (AEP), “o leite fresco recentemente extraída é a que conserva o maior número de propiedades. A refrixeración, a conxelación e o quecemento a altas temperaturas producen cambios na composición do leite materno. Por iso, o leite fresco é a que debe usarse en primeiro lugar, sempre que sexa posible”. Pero e se non se pode? E se á nai resúltalle imposible pór ao seu bebé ao peito, pero desexa seguir coa lactación materna? Que pode facer? Unha alternativa é sacar o leite, conxelala e darlla noutro momento en biberón. Contámosche a continuación como proceder para conservala en óptimo estado.
Como conxelar o leite materno para que non perda as súas propiedades
Moitas nais recentes que prevén incorporarse ao traballo ou estar ausente un tempo non optan pola lactación artificial. Prefiren extraerse o leite e conxélana organizando así o seu propio banco de leite en casa. Desta maneira, os seus fillos poderán seguir alimentándose de maneira natural.
No entanto, a doutora Marta Cabrera Lafuente, neonatóloga do Hospital Universitario A Paz (Madrid), asegura que é importante levar a cabo esta práctica con medidas de hixiene óptimas a fin de evitar a deterioración do leite por unha mala conservación, coa consecuente aparición de bacterias. Cales? Segundo a especialista, é conveniente:
- ? Limpar ben o sacaleches con auga e xabón despois de cada uso. Esterilizarlo unha vez ao día e secalo ben.
- ? Utilizar un conxelador de -18 ºC.
- ? Empregar, preferiblemente, recipientes de cristal para gardar o leite materno.
- ? Anotar a data de conxelación.
- ? Consumir antes do seis meses.
- ? Non mesturar nunca os biberóns con comida.
É verdade que a conxelación reduce algún dos compoñentes inmunológicos, pero resulta un bo método para continuar coa lactación materna en situacións de ausencia da nai ou en caso de sobreproducción. De feito, o leite materno é o único alimento recomendado pola Organización Mundial da Saúde (OMS) para o primeiros seis meses de vida do neno e, xunto a outros apropiados para a idade, ata que cumpra os dous anos de idade. Porque, en realidade, son moitos os beneficios que reporta ao bebé e á nai.
Nese sentido, o Comité de Nutrición e Lactación Materna da AEP sinala nunha das respostas ás preguntas máis frecuentes sobre a lactación materna o seguinte: “Aínda que as sustancias protectoras do leite materno evitan o crecemento bacteriano, cantas máis bacterias desaparecen, máis defensas gástanse do leite, por iso, o ideal é arrefriar rapidamente o leite extraído (nun recipiente con auga fría) e despois conxelala canto antes. Se se realiza a extracción en casa e o leite non se vai a utilizar ese mesmo día, o mellor é conxelala. Se se realiza a extracción fóra de casa, hai que conservala nunha neverita portátil con frigolines e conxelala en canto chéguese a casa”.
Ademais, a mesma organización sostén que as súas propiedades antibacterianas permiten o seu almacenamento por períodos prolongados de tempo, pero en determinadas condicións. No caso da conxelación do leite maduro, é importante o conxelador:
- Se está dentro da mesma neveira: dúas semanas.
- Se é parte da neveira, pero con portas separadas (tipo combi): tres ou catro meses (porque a temperatura varía cando a porta se abre con certa frecuencia).
- Se é un conxelador separado, tipo comercial, con temperatura constante de -19 ºC: seis meses ou máis.
En cambio, como se recolle na análise da investigación ‘Seguridade e control de infeccións no leite materno’, de Medela, o proceso óptimo de conxelación recomendado é a –20 °C durante un período de ata tres meses. Segundo o mesmo documento, “ao tres meses mantense o contido de vitaminas A, E e B, proteínas totais, graxa, encimas, lactosa, cinc, inmunoglobulinas, lisocima e lactoferrina, aínda que pode presentarse unha perda de vitamina C no transcurso dun mes”. En canto á proliferación bacteriana recoñece que “non é un problema significativo durante o seis primeiras semanas”. Con todo, sobre a capacidade antibacteriana afirma que adoita ser menor que a do leite fresco debido á perda de células vivas como os fagocitos.
Tamén hai que lembrar que en maternidades e hospitais disponse de bancos de leite materno onde, de maneira voluntaria, as nais doan regularmente o seu leite: esta se pasteuriza para producir un alimento seguro biológicamente para os bebés prematuros ou os recentemente nados ingresados nas unidades de neonatología.
