Os aditivos alimentarios son sustancias que se engaden, de maneira intencionada, aos alimentos con varias finalidades. Unha delas é a conservadora, é dicir, utilízanse para mellorar as condicións de almacenamento e preservación dos alimentos. Un dos conservantes utilizados na industria alimentaria son os parabenos, con capacidade para actuar en medios neutros na prevención de mohos e fermentos. A pesar de que numerosos estudos realizados sobre estes aditivos mostran a súa baixa toxicidade se se cumpren os niveis considerados como seguros, outros poucos falan do seu potencial para actuar como estrógeno composto no corpo, aínda que estas reaccións adversas non se demostraron de forma clara. O artigo explica cales son os parabenos que se usan en alimentación e en que consisten os aditivos alimentarios.
Os parabenos son ésteres do ácido para-hidroxibenxoico con metanol, etano ou propanol. Na Unión Europea, o uso de parabenos como aditivos alimentarios está regulado pola Directiva 95/2/EC. Os parabenos pódense usar sobre todo en produtos de “pastelaría, xeados, cremas, refrescos, fiambres, gelatinas e aceites“. No ámbito internacional, o Comité Conxunto de Expertos en Aditivos Alimentarios (JECFA), da Organización Mundial da Saúde (OMS) e a Organización das Nacións Unidas para a Agricultura e a Alimentación (FAO), fixa como aceptable unha dose diaria de 0,10 mg/kg para os ésteres etil, metil e propilparabeno. Segundo o mesmo Comité de expertos, calcúlase que as concentracións normais desta sustancia nos produtos adoitan do 0,1%.
Parabenos e alimentos
Os parabenos son compostos sintéticos. Unha das principais vantaxes destes aditivos, a diferenza doutros conservantes (que só actúan en medios acedos), é que son activos en medios neutros (pH 7). Con todo, unha das desvantaxes é que posúen un certo cheiro e sabor fenólicos. Tal e como aparece no anexo III do Real Decreto 142/2002, os parabenos inclúense na categoría de Conservadores e antioxidantes permitidos en determinadas condicións, en concreto na Parte A: Sorbatos, benzoatos e p-hidroxibenzoatos:
- E-214: p-hidroxibenzoato de etilo
- E-215: p-hidroxibenzoato sódico de etilo
- E-218: p-hidroxibenzoato de metilo
- E-219: p-hidroxibenzoato sódico de metilo
Están prohibidos os propilparabenos (E-216 e E-217). Os aditivos que se representan coa letra E seguida do 2 e dous números máis son os responsables de evitar o crecemento de patógenos e alongar así a vida útil do alimento. Segundo a Fundación de Asma e Alerxia americana (AAFA), “as reaccións adversas aos alimentos que conteñen parabenos non foron claramente demostradas en estudos”. De acordo cos resultados de Parabenos: Mitos ou realidade, do Servizo de Dermatoloxía do Instituto de Saúde Carlos III, de Madrid, “calcúlase que un individuo adulto, duns 60 quilos de peso, pode estar exposto a 1,26 mg/kg/día, o que correspondería, se pesa 60 kg, a 76 mg deste compoñente ao día”, se se teñen en conta todos os produtos (alimentos, cosméticos ou medicamentos).
Aditivos alimentarios
Os aditivos alimentarios son sustancias que se engaden, de forma intencionada, aos alimentos con varios obxectivos tecnolóxicos, como endulzar ou aumentar a conservación. Na Unión Europea, identifícanse coa letra E seguida dun número, que debe aparecer na etiqueta: función do aditivo (colorante, conservante, etc.) e a sustancia específica usada (por exemplo E-415 ou goma xantana). Na UE, a Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria (EFSA) encárgase de avaliar a seguridade dos aditivos alimentarios ou novos usos aos que poidan destinarse e á reevaluación de todos os aditivos alimentarios autorizados antes do 20 de xaneiro de 2009.
Unha das maneiras de controlar o uso destas sustancias é establecer unha inxesta diaria admisible (IDA) para cada sustancia. Segundo a EFSA, a IDA é a “cantidade dunha sustancia que a xente pode consumir a diario durante toda a vida sen risco apreciable para a saúde”. Na UE, a aprobación do uso dun aditivo debe con cumprir tres condiciones:
- Unha avaliación de seguridade.
- A necesidade tecnolóxica de usalo.
- Asegurar que o uso do aditivo non engana ao consumidor.
