A Comisión Europea acaba de presentar a primeira estratexia comunitaria sanidade animal. Con ela pretende fortalecer, durante o período 2007-2013, a sanidade animal baseándose no principio de «máis vale previr que curar». Baixo esta premisa, e tendo en conta tamén termos de control e investigación, a estratexia foi o resultado de dous anos de consulta e análise nos que se tentou dar forma non só a medidas en materia de sanidade animal, senón tamén de seguridade alimentaria e saúde pública. Especial protagonismo terán as condicións de illamento de animais enfermos e a desinfección das instalacións de cría e transporte, así como reducir a incidencia de epizootias como a febre aftosa que, seis anos despois do brote rexistrado en 2001 no Reino Unido e que obrigou a sacrificar 10 millóns de cabezas de gando, volve facer acto de presenza nas granxas británicas.
Febre aftosa no Reino Unido, lingua azul en España ou gripe aviaria en Portugal e en Alemaña son algúns dos últimos brotes de enfermidades animais detectadas nas últimas semanas. Agora, facer fronte a epizootias como esta conta na UE coa primeira estratexia en materia de sanidade animal e, por extensión, de saúde pública e seguridade alimentaria. Recentemente presentada, o principal obxectivo da iniciativa é, segundo admite nun comunicado da Comisión Europea Markos Kyprianou, comisario de Sanidade, «contribuír á saúde pública e alcanzar o máximo nivel posible de saúde e benestar dos animais». A nova estratexia pretende con este enfoque abarcar moito máis que o mero control das enfermidades animais e contribuír a unha política sanitaria animal eficiente e rigorosa.
A constante evolución e os sucesivos cambios en canto a ameazas de enfermidades animais foi unha constante nos últimos. Á encefalopatía esponxiforme bovina (EEB), que se converteu nunha ameaza para a saúde animal e pública hai uns anos, súmanselle novas enfermidades animais e riscos biolóxicos. Poder avaliar e actuar os novos desafíos constitúe unha das maiores garantías de seguridade alimentaria, especialmente á hora de identificar o problema antes de que se converta nunha ameaza. Por iso, unha das prioridades que expón a estratexia europea é endurecer os controis nas fronteiras aos produtos importados considerados de «alto risco» e pór cerco á importación ilegal, considerada unha das principais ameazas da sanidade animal.
Investigación á beira de prevención
A vacina da gripe aviaria constitúe un claro exemplo do que a investigación pode achegar á sanidade animal
A investigación pasa a formar parte da nova política sanitaria animal. Desde a perspectiva científica máis rigorosa os responsables comunitarios confían poder dotar á UE das ferramentas necesarias para fortalecer a actividade da rede dos laboratorios nacionais de referencia. Ademais, a actividade da Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria (EFSA, nas súas inglesas) tamén se verá reforzada, así como o traballo dos laboratorios de referencia comunitarios. Segundo admitía a Organización Mundial de Sanidade Animal (OIE) o pasado mes de agosto, os custos de prevención en caso de crise de orixe animal son «insignificantes» á beira dos económicos, sociais e mesmo ambientais.
O sector da sanidade animal servirase tamén da Plataforma Tecnolóxica Europea para a Sanidade Animal Mundial que, desde 2004, e co apoio da Dirección Xeral da Comisión Europea de Investigación, de Sanidade e de Protección dos Consumidores, foi concibida para obter novas probas e vacinas. Nela conflúen comunidade científica e industria alimentaria, veterinaria e biotecnológica, gandeiros e autoridades de regulamentación. E é que o da normativa é un dos campos nos que máis se prevé actuar xa que coa investigación está previsto mellorar as normas xa existentes.
O fortalecemento da sanidade animal pasa tamén por incrementar a bioseguridad en explotacións agrícolas, fronteiras e medios de transporte.
O 13 de setembro o Ministerio de Medio Ambiente, Alimentación e Asuntos Rurais do país confirmaba, preto da localidade de Egham (ao sur de Inglaterra), a uns 50 quilómetros de Surrey, onde en agosto se declarou un primeiro foco da enfermidade. Tras este brote, a Unión Europea prohibía, de novo, a exportación de rumiantes e porcos do país, ademais da carne e derivados. Entón, o país quedaba cualificado polo Comité Permanente da Cadea Alimentaria como «zona de alto risco» de febre aftosa. Unha semana máis tarde, as autoridades británicas confirmaban un novo foco da enfermidade, esta vez nunha explotación de cordeiros dentro da zona de vixilancia imposta tras os casos anteriores. Segundo as últimas investigacións realizadas, o brote de agosto podería ser consecuencia da combinación de varios factores, como as inundacións sufridas polo país e o mal estado das tubaxes do laboratorio de Pirbright, próximo ás granxas afectadas.
Á febre aftosa uníuselle ademais a lingua azul, que aparece por primeira vez nunha explotación británica, concretamente nunha vaca dunha granxa próxima á localidade inglesa de Ipswich, no condado de Suffolk. Froito deste novo brote, o Departamento de Agricultura propuxo a creación dunha proposta integrada para loitar contra as dúas epizootias. Aínda que, segundo recoñece na súa páxina oficial Peter Kendall, presidente da Unión Nacional de Granxeiros, a lingua azul non é unha «ameaza tan seria como a febre aftosa, si representa unha grave preocupación».
