Antes de que acabe 2013 verá a luz a nova Norma de Calidade do Ibérico. A Comisión Europea debe confirmar antes a última versión presentada por España hai uns meses. A previsión é que para novembro haxa unha resposta. O ministro de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente, Miguel Arias Cañete, resaltou hai uns días a dificultade de acordar os intereses “contraditorios” dos produtores de xamón ibérico en dehesas e en intensivo, e afirmou que “a cuadratura do círculo é difícil, pero hai que tentalo”. O artigo detalla os aspectos da controversia e cales son as propostas das distintas comunidades autónomas.
Está previsto que a nova Norma de Calidade do Ibérico vexa a luz a final de ano. A Comisión Europea ten previsto responder o próximo mes de novembro. Tras as últimas xestións e reunións, tratáronse de harmonizar os distintos intereses en xogo coa norma, axuntando posturas entre o sector, as comunidades autónomas e o Ministerio Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente (MAGRAMA). Desde o pasado día 1 de outubro, os axentes implicados dispoñen do último borrador e dun mes para as alegacións antes de conformar a versión definitiva.
Desde o Ministerio de Agricultura, tratouse de facer compatible a norma co exposto polas distintas comunidades afectadas e os operadores. Os conselleiros autonómicos de Andalucía, Estremadura, Castela e León ou Castela-A Mancha mostraron a súa vontade de alcanzar un acordo para cambiar a norma actual, que a maioría recoñece como confusa, complexa e ineficaz nos seus controis para impedir a fraude.
Aspectos da controversia
As principais cuestións que frearon o desenvolvemento da norma aluden a que:
Témese unha etiquetaxe confusa na distinción entre porcos de landra ibéricos puros (algo máis de 250.000) e os restantes que a norma permitiría (algo máis de 2 millóns).
As categorías de produto, presentes e futuras. A previsión segundo o sector é pasar do catro categorías actuais (alimentación do porco) a só tres: ibérico de landra e ibérico de cebo (ligado a explotación extensiva e dehesa e unha carga gandeira de 15 animais por hectárea); e unha terceira para referirse a porcos cruzados que non cumpren devanditos requisitos. Ante esta circunstancia, trátase de alcanzar un equilibrio para que non se vexan prexudicados quen crían porcos en sistemas gandeiros máis intensivos.
A idea do Ministerio é simplificar as denominacións en dúas:
Só “ibérico” para o ibérico puro e 75% de pureza racial, ligada á dehesa.
Porco cruzado ibérico: pureza racial do 50%.
Neste último caso, a dificultade radica en que aínda non conta cunha denominación que sexa obxectiva e non prexulgue ou resulte peyorativa en relación ao “ibérico”.
Propostas das distintas comunidades autónomas
Castela e León non quere que a nova norma prexudique ao seu potente sector do ibérico de cebo e a súa armazón económica conformado por 352 industrias cárnicas, 2.000 explotacións, un millón de cabezas, 6.500 traballos directos e 15.000 indirectos e 600 millóns de euros anuais.
Andalucía. Para as denominacións de orixe Pedroches e Xamón de Huelva, queren que o ibérico de landra sexa o buque insignia na renovación da norma e que se definan de forma clara as producións extensivas fronte aos réximes intensivos.
Estremadura. Con Andalucía, supón o 94 % do ibérico criado en dehesa, con máis de 234.600 animais alimentados con landra, pero apenas concentra o 10% do intensivo español, ámbito este último que non quere ser o damnificado da nova norma.
Para Castela-A Mancha. A norma non debe pór trabas ao ibérico de cebo, que supón o 80% do mercado e ten potencial de crecemento internacional. Castela-A Mancha conta cunha produción anual próxima ás 19.000 unidades de xamón ibérico de landra, fronte ás máis 314.000 unidades de xamón ibérico de cebo.
