Un dos principais desafíos para os próximos anos no mundo é chegar a producir tantos alimentos como as persoas necesitan. E a agricultura está entre os encargados de que isto poida levar a cabo, pero para iso o sistema agrícola debe facer fronte a distintos procesos propios dun planeta en movemento. Un deles é a migración, tal como recoñeceuno a Organización das Nacións Unidas para a Agricultura e a Alimentación (FAO) con motivo da celebración, o pasado 16 de outubro, do Día Mundial da Alimentación. O artigo explica cales son os retos en materia de alimentación e como debe afrontalos a produción agrícola.
Un dos principais obxectivos das Nacións Unidas é conseguir nutrir aos 2.000 millóns de persoas que se prevén que vivirán no ano 2050. Para iso, este organismo internacional destaca o importante que é o sistema agrícola xestionado de maneira eficaz. Agricultura, silvicultura e acuicultura son, segundo os expertos, grandes aliadas para “fornecer comida nutritiva a todo o planeta”. Pero a tarefa non é sinxela porque, ademais de facer fronte á gran cantidade de poboación, engádense outros problemas como a degradación de chans ou da biodiversidade por mor da sobreexplotación e o cambio climático.
As cifras son preocupantes, segundo indica a FAO, xa que durante este ano 2017 a fame aumentou por primeira vez en máis dunha década e afecta xa a “815 millóns de persoas, o 11% da poboación mundial”. Segundo os expertos, este incremento está asociado tamén á proliferación de conflitos violentos e a cambios no clima que obrigan a moitas persoas a emigrar das súas casas. Baixo a lema “Cambiar o futuro da migración. Investir en seguridade alimentaria e desenvolvemento rural”, o Día Mundial da Alimentación deste ano quixo identificar as novas necesidades para adaptar os procesos de produción aos constantes cambios e ás novas necesidades.
Boas prácticas agrarias
As boas prácticas agrarias son normas sobre métodos de produción destinadas a ofrecer alimentos sans e seguros
Desde hai anos está a advertirse dos cambios que se producen nos mercados alimentarios e internacionais, así como na proliferación de normas e recomendacións que xeran crecentes dificultades pero que, ao mesmo tempo, son unha oportunidade para mellorar o sector agroalimentario. Acabar coa fame en todo o mundo obriga a dispor de sistemas de produción alimentarios sustentables e prácticas agrícolas resilientes, é dicir, que teñan capacidade para adaptarse a distintas situacións.
Para conseguilo, ademais de manter a diversidade xenética de plantas e animais que, segundo a FAO, son cruciais para a agricultura e a produción de alimentos, tamén é importante contar con boas prácticas agrícolas, é dicir, as que se refiren a normas sobre métodos de produción agrícola que deben aplicarse nas granxas.
As boas prácticas agrícolas (BPA) son unha serie de técnicas orientadas a manter unha correcta calidade ambiental á vez que se obteñen produtos satisfactorios, é dicir, sans e seguros. Estas prácticas adoptan a forma de código, é dicir, un conxunto de normas que perseguen a conservación e a mellora do medio ambiente. Os seus obxectivos son varios: conservar o chan, a auga, a biodiversidade; preservar a paisaxe; loitar contra a contaminación de nitratos; conservar a fauna autóctona; e evitar a dispersión de pesticidas no medio ambiente.A FAO engade outros:
Garantir a inocuidad e a calidade dos alimentos na cadea alimentaria.
Captar novas vantaxes comerciais co mejoramiento da xestión da cadea de subministración.
Mellorar o uso dos recursos naturais, da saúde e das condicións de traballo.
Crear novas oportunidades de mercado para produtores e exportadores dos países en desenvolvemento.
Para a FAO, o catro elementos principais das BPA son a viabilidade económica, a sustentabilidade ambiental, a aceptabilidade social e a inocuidad e calidade alimentaria. Para que a aplicación destas normas sexa eficaz, é necesario que antes se realice un estudo sobre as condicións locais e a tecnoloxía da que se dispón nunha determinada área. Cando isto se fai de maneira efectiva, as BPA permiten evitar a contaminación do produto, protexer o medio ambiente e a saúde dos traballadores.
A importancia da produción agrícola
Os vexetais ocupan un lugar fundamental non só na alimentación, senón tamén no medio ambiente e a agricultura. Desde hai anos uno dos interrogantes que planea sobre a comunidade científica é saber como a produción agrícola poderá chegar a abastecer unha demanda cada vez máis crecente de alimentos. E desde hai anos tamén se traballa para determinar cal debe ser o papel da agricultura no contexto dos distintos panoramas globais de cambio.
O obxectivo é establecer a dirección que debe seguir a investigación agrícola para abastecer a unha poboación cada vez máis cambiante e crecente. Calcúlase que para o ano 2050 deberá producirse o dobre de alimentos nos países en desenvolvemento e tamén deberá facerse fronte aos efectos do cambio climático, con menos auga, temperaturas máis altas e desastres e pragas máis frecuentes.
En 2011 a FAO xa advertía que a produción agrícola debía cambiar para evitar coas prácticas de destrución do chan, a auga, a ecoloxía e os ecosistemas. Para a FAO, un exemplo de como a oferta alimentaria debe ir da man da demanda é a acuicultura. En 2006, un informe da organización xa afirmaba que case a metade do peixe que se consumía entón procedía da acuicultura, a única forma segundo os expertos de atender a unha demanda de peixe cada vez máis crecente.
