Un equipo de investigadores da Universidade Jaume I de Castelló (UJI) provocou mutacións xenéticas nas sementes de cítricos a través de radiacións de raios gamma para seleccionar naranjos máis resistentes á seca e aos elevados niveis de salinidade dos pozos de rega de toda a zona mediterránea. Os científicos realizaron durante o cinco anos do proxecto probas en máis de 50.000 sementes, das que obtiveron 15 novos genotipos cunha elevada tolerancia á salinidade.
“Máis do 30% dos pozos de rega da zona mediterránea están salinizados pola seca e a sobreexplotación e esta situación manterase ou empeorará nos próximos anos, de aí a importancia de desenvolver cultivos resistentes a estas condicións”, destacou Aurelio Gómez, coordinador do grupo e catedrático de Produción Vexetal.
A investigación da UJI céntrase en varios portainjertos de cítricos usados de forma habitual na citricultura mediterránea pola súa tolerancia ao virus da tristeza e a outras enfermidades vexetais. “A mellora da resistencia do portainjerto á salinidade da auga vai ademais ligada a unha maior tolerancia da árbore a condicións de seca”, explicou o investigador. “Os cítricos acumulan unhas poucas mutacións de xeración en xeración na natureza. O que nós facemos é multiplicar por 10 a taxa de acumulación destas mutacións por cada planta grazas á irradiación con raios gamma”, sinalou Gómez, que destacou que se trata dun método físico totalmente inocuo.
O grupo realiza irradiacións a ao redor de 4.000 sementes tres veces ao ano. Todas estas sementes son despois cultivadas no laboratorio en tubos de ensaio “in vitro” cun elevado nivel de sal para seleccionar unicamente as resistentes. “Das 4.000 sementes cultivadas, só entre 50 e 100 adoitan resistir a tensión imposta”, indicou o investigador. Estes genotipos trasládanse ao invernadoiro da UJI, onde tras un período de aclimatación e recuperación, propáganse clonalmente e realízanse novos ensaios de resistencia a seca e salinidade xa en macetas. Tras someter a esta metodoloxía a ao redor de 50.000 sementes, son 15 os genotipos que se mostraron máis tolerantes e, por tanto, pasarán á terceira fase consistente no seu cultivo no campo.
Este proceso durará outro cinco anos máis, xa que no campo, ademais da tolerancia á seca e a salinidade, hanse de caracterizar de maneira agronómica as novas plantas e comprobar que non haxa problemas de incompatibilidade coas variedades comerciais que se injertarán sobre os novos portainjertos. O obxectivo final deste proxecto é xerar unha colección de mutantes de portainjertos de cítricos tolerantes á tensión salina e hídrica, concluíu Gómez.
