En España hai case un millón de persoas con distintos graos de xordeira. Delas, aproximadamente unha 10% conta con certificado de discapacidade, segundo datos da Confederación Estatal de Persoas Xordas (CNSE), que considera a este grupo “o máis vulnerable”. A súa reivindicación céntrase en transmitir que “unha persoa xorda é moito máis que un oído enfermo”, polo que reclama axudas técnicas para superar as barreiras ás que este grupo se enfronta cada día e que lle impiden “participar en sociedade”.
Imagen: Red Sorda
Espertadores con luz, teléfonos que vibran ou videoporteros son algúns dos dispositivos máis demandados polas persoas xordas. O obxectivo non é facer a súa vida máis cómoda, senón equiparala á do resto da sociedade. Polo menos, á desa parte da sociedade que non presenta deficiencias auditivas. As axudas técnicas son esenciais para facilitar o día a día deste grupo, que asegura sentirse aínda discriminado porque, tradicionalmente, “mantívose unha visión moi parcial do que é e necesita unha persoa xorda”.
A maioría das axudas técnicas están pensadas para a vivenda e o lugar de traballo, dous ambientes que favorecen a independencia e integración das persoas con discapacidade. Os sinais luminosos son en ambos os casos as grandes aliadas. Empréganse en espertadores, para avisar á hora programada; en timbres, para activarse de maneira intermitente cada vez que alguén chama á porta; en teléfonos e, mesmo, en fornos e microondas. Os paneis luminosos en medios de transporte, hospitais ou institucións públicas son tamén moi prácticos para transmitir mensaxes mediante texto. Outro dos dispositivos máis demandados son os avisadores luminosos do pranto do bebé, que levan incorporada unha lámpada que converte o pranto en secuencias luminosas segundo a súa intensidade.
Outro dos dispositivos máis solicitados é o avisador luminoso do pranto do bebé
Doutra banda, en substitución dos sinais luminosos, algúns aparellos recorren aos sinais de alta sonoridad ou vibratorias, que avisan por movemento. Ademais, o vídeo permite utilizar videoporteros para identificar a quen toca o timbre do portal, mentres que o fax é un dos medios máis usados. A pesar de non permitir unha comunicación directa, este dispositivo resulta moi práctico para enviar e recibir mensaxe ou documentos escritos.
Imagen: Red Sorda
Teléfonos
As persoas xordas son aquelas que padecen unha perda auditiva “en maior ou menor grao”. Ademais, segundo a CNSE, poden acceder á lingua oral e á fala “cada cal en función das súas habilidades”. Ambas as características favorecen que o teléfono sexa un dos aparellos aos que se saca maior rendemento, grazas tamén ao denominado D.T.S. (Dispositivo Telefónico para Xordos), que se conecta á liña telefónica ou incorpora o auricular do teléfono nun acoplador acústico para facilitar unha comunicación en texto.
A comunicación mediante D.T.S. realízase cun visor luminoso e un teclado, que permite á persoa xorda emitir e recibir unha mensaxe. Pode ter outras funcións adicionais como contestador automático, alarma con voz sintética ou conexión a impresora. Pola súa banda, tamén algúns teléfonos móbiles facilitan a comunicación das persoas xordas, xa que ofrecen a posibilidade de enviar a través deles faxes ou correos electrónicos, ademais do tradicionais sms ou mensaxe de texto.
Debido á importancia do teléfono na comunicación entre persoas xordas e oíntes, o Ministerio de Traballo e Asuntos Sociais puxo en marcha fai máis dunha década o Centro de intermediación telefónica para persoas xordas ou con discapacidade auditiva e/ou de fonación. Na actualidade, este servizo está xestionado polo Instituto de Maiores e Servizos Sociais (IMSERSO) e serve para facilitar a comunicación telefónica entre persoas oíntes que utilizan teléfonos convencionais e persoas con discapacidades auditivas e/ou na fala, que son usuarias de teléfonos de texto, teléfonos móbiles, fax ou videoconferencia.
É un servizo ininterrompido que pon en contacto a persoas oíntes con persoas xordas ou con discapacidade auditiva e/ou de fonación
O funcionamento deste servizo é sinxelo: a persoa interesada en establecer unha comunicación marca o número do Centro no seu terminal, un intérprete ou operador do Centro recibe a chamada, informa o usuario ou usuaria que contactou co servizo, recolle a mensaxe que quere enviar e faino chegar ao destinatario ou destinataria. O procedemento é o mesmo, trátese dunha persoa con discapacidade ou dunha persoa oínte.
O Centro de Intermediación funciona de maneira ininterrompida durante todo o ano. O custo das chamadas ten o tratamento de tarifa local, polo que custan o mesmo independentemente do lugar desde o que se realice a chamada. Os números de contacto son:
- Oíntes 901 558 855
- Teléfono de texto DTS 901 551 010
- Teléfono de texto DTS-urxencias 900 211 112
- Teléfono de texto Amper 901 568 866
- SMS 610 444 991
- FAX 901 515 011
- Videoconferencia 913 750 498