No próximo decenio, as persoas maiores de 60 anos ascenderán a mil millóns. Superarán mesmo aos menores de 15 anos. Ante tales cifras, unha das preocupacións e necesidades é conseguir un envellecemento activo. As asociacións de maiores aseguran que unha das claves é ter unha actitude positiva, pero ademais, EROSKI CONSUMER elaborou un decálogo de recomendacións recollidas en varios informes e por entidades que traballan nesta área.
Decálogo do envellecemento activo
1. Actitude positiva. A Unión Democrática de Pensionistas (UDP) gravou unha decena de anuncios protagonizados por persoas xubiladas e pensionistas voluntarias da organización e que representan “como exercer un envellecemento saudable“. Estes vídeos forman parte da campaña “Está na túa man“, que difunde unha mensaxe clara: “Envellecer é inevitable, como o fagas está na túa man”. “Depende de cada un como afrontar o proceso de envellecemento, e unha actitude positiva é fundamental para que este período vital sexa o máis gratificante posible”, explica a entidade.
2. Liderado activo. As persoas maiores poden ser motor de cambio. Un informe elaborado pola Fundación para a Protección Social da OMC e un grupo de expertos de distintas organizacións (como Seniors para a Cooperación Técnica SECOT) destaca que moitos líderes naturais, cando se xubilan, “pasan a ter un rol máis pasivo”. Con todo, manterse como líderes non só axúdalles a eles mesmos a recoñecer a súa valía, senón que anima a outros maiores a imitarlles e ser activos, “pedir, propor e actuar”. O informe titúlase ‘10 Propostas para a Participación e Liderado das Persoas Maiores na Sociedade‘ e recolle outras tantas ideas “para apoiar e promover a participación activa e o liderado das persoas maiores na sociedade”, lembra SECOT.
3. Estar abertos á aprendizaxe. O interese por aprender non é sinónimo de estudar ou examinarse, senón de desenvolver unhas inquietudes que facilitan “conservar un bo estado de saúde e poder seguir contribuíndo á sociedade“. Apréndese ao longo de toda a vida e isto axuda a mellorar “as capacidades persoais e profesionais” e a que “a persoa siga achegando de forma activa e produtiva” á súa contorna.
4. Participar en tarefas de voluntariado. As persoas xubiladas voluntarias senten útiles e activas, ademais de evitar a rutina e o aburrimento. As persoas maiores poden pór a súa experiencia e sabedoría ao servizo de mozos a quen asesorar nos seus negocios, axudar a outras persoas maiores, acompañar en residencias e participar noutra infinidade de actividades.
5. Formar parte dunha organización. A partir da idea de que “as organizacións de maiores son as que mellor representan os seus intereses”, formar parte dunha destas entidades axuda aos maiores a ser parte activa da sociedade e a defender os seus propios intereses. UDP destaca datos do CIS segundo os cales “o 22,6% dos maiores de 65 anos declara pertencer ou pertencer a algunha asociación de calquera tipo, fronte ao 34,7% da media”. Aínda son poucas as persoas maiores que adquiren un compromiso con organizacións sociais en favor do seu propio beneficio.
6. Realizar exercicio físico. Un envellecemento saudable require practicar actividade física de maneira habitual. É necesario que todos os días as persoas maiores móvanse. Un paseo, unha clase de ximnasia de mantemento, un tempo na piscina, unha volta en bicicleta… O exercicio físico é bo para os ósos, os músculos e para o organismo en xeral, mesmo, para un bo estado psicolóxico. Pola contra, o sedentarismo favorece o desenvolvemento de enfermidades que, nalgúns casos, convértense en crónicas.
7. Contar con axudas técnicas e de apoio. Durante o encontro sobre “Envellecemento Activo e Compromiso Social“, organizado o pasado verán en Santander por o Imserso e a Universidade Internacional Menéndez e Pelayo (UIMP), puxéronse de manifesto diferentes reflexións encamiñadas a este fin. Entre estas, destacou a necesidade de “avanzar nun desenvolvemento das tecnoloxías e produtos de apoio máis acorde aos requirimentos dos seus potenciais usuarios”, polo que se defendeu a súa participación nos procesos de deseño de novos produtos. Un exemplo son os produtos de uso sinxelo, que contan co selo “simplit”, un indicativo de que se deseñaron de acordo ás necesidades das persoas maiores.
8. Traballo e idade de xubilación. A pesar de que se entende que a preocupación polo envellecemento activo comeza unha vez que se deixa de traballar, en realidade este é un estado máis que unha cuestión de idade. Manterse laboralmente activos axuda a sentirse útiles, achegar e manter a relación coas persoas desta contorna. Ademais, o citado informe recomenda que se deben manter uns hábitos saudables durante toda a vida para chegar á idade de xubilación en boas condicións. Os expertos reunidos en Santander, ademais, agregaron que esta non ha de ser forzada, senón desexada, xa que, pola contra, “desperdíciase un capital humano incalculable e xéranse situacións de desintegración e exclusión social non desexadas”.
9. Loitar contra o illamento no medio rural. O envellecemento activo no medio rural é desexable e posible. Posto que as áreas rurais son máis susceptibles de ser vítimas do illamento, débese promover unha maior autonomía das persoas maiores, así como un maior apoio entre quen viven en zonas próximas. Canto máis se fomente a independencia, maiores posibilidades haberá de que as persoas maiores cheguen á etapa da vellez en mellores condicións. As actividades de lecer que se organizan nas áreas rurais son unha ferramenta adecuada para potenciar as súas habilidades e favorecer unha situación de autonomía.
10. Atención ás persoas con discapacidade. As persoas con discapacidade envellecen a miúdo de maneira máis rápida que o resto da poboación. O envellecemento prematuro está relacionado coa discapacidade intelectual, o que acurta a súa esperanza de vida e a súa actividade. Pero pódese facer algo. Hai que axudar a estas persoas a acceder a programas de prevención da saúde. Sobre todo, preocupa que a partir dos 40 anos o 60% teña sobrepeso ou obesidade e tres de cada catro non fagan ningún exercicio físico. O lecer inclusivo é unha alternativa para fomentar a participación, as relacións e a actividade, que se manterá co paso dos anos. Sobre todo, hai que atender ás persoas entre 45 e 65 anos, xa que neste período iníciase e evoluciona o proceso de deterioración, e débense retardar os signos do envellecemento para unha mellor calidade de vida.
