As fadamas son terras moi ricas para o cultivo. Constitúen unha superficie moi valorada en Nixeria, onde a falta de choiva no norte prolonga a estación seca durante varios meses. A súa imaxe é a da exhuberancia e a fertilidade, dúas características que atraeron sempre por centos de persoas dispostas a gañarse a vida nestas zonas, mentres no resto do país a terra é seca e árida. Pescadores, cazadores e agricultores disputáronse estas terras e, mesmo, chegaron a enfrontarse para conseguir a súa propiedade.
A principal peculiaridade das fadamas é que son unha especie de vales fluviais, que se alagan en determinadas estacións ou cando os ríos teñen crecidas. A súa fertilidade foi motivo de conflito permanente entre aquelas persoas que querían aproveitarse da explotación da súa riqueza e, por iso, a Asociación Internacional de Fomento (AIF) do Banco Mundial decidiuse a pór en marcha un proxecto que obriga ás persoas que dependen dos recursos da fadama a elaborar “plans de desenvolvemento local participativos e socialmente integradores”.
Construíronse uns 50.000 pozos para obter auga e regar as terras que se estenden ao longo dos ríos
A iniciativa consiste en fomentar a rega a pequena escala, grazas á escavación duns acuíferos que permiten obter auga a apenas cinco metros de profundidade. Estes acuíferos compórtanse como pozos naturais, dos que os agricultores obteñen a auga necesaria para regar as terras, sen depender da escasa choiva nin da crecida dos ríos, xa que as fadamas esténdense ao longo dos ríos de Nixeria.
A primeira parte deste proxecto iniciouse en 1992, coa construción duns 50.000 pozos de baixo custo. O obxectivo era incrementar os ingresos dos agricultores e axudar a reducir a pobreza. Na segunda parte, en marcha desde finais de 2004, continuouse por esta senda e involucrouse a agricultores, pastores nómades, pescadores, cazadores, criadores de gando e mulleres para acabar definitivamente cos conflitos e aumentar os ingresos de todos estes colectivos.
Obxectivo cumprido
O feito de que cada persoa teña o seu propio pozo e administre a auga como estime conveniente para regar as terras, permitiu reducir a competencia que se creaba polos escasos recursos existentes de terreo e auga. O proxecto financia sistemas de rega a pequena escala, camiños veciñais e infraestrutura comunitaria, polo que cada comunidade conta cuns plans específicos de financiamiento.
En total, a segunda fase deste proxecto de desenvolvemento rural mellorou en dous anos os ingresos de 2,3 millóns de fogares que se dedican ao traballo agrícola de 12 estados de Nixeria. Un estudo do Instituto Internacional de Investigacións sobre Política Alimentaria, asegura que o ingreso familiar entre as persoas que participan no proxecto aumentou un 60% entre 2005 e 2007. As previsións iniciais apuntaban ao 20%.
Os beneficiarios son os colectivos que traballan a terra, persoas con discapacidade e mulleres
Os beneficiarios e beneficiarias son os diferentes colectivos que traballan a terra, como agricultores ou pastores, ademais de persoas con discapacidade e mulleres, algunhas delas viúvas, que só contan co traballo do campo como medio de subsistencia. Estes datos fixeron que o proxecto recibise o pasado mes de xuño o Premio á excelencia para a rexión de África do Banco Mundial, “polo seu achegar ao desenvolvemento sustentable”.
A intención agora é comezar unha terceira parte do proxecto, que contaría cun orzamento de 250 millóns de dólares (o dobre que a segunda) e presentaríase en marzo de 2008 para implantar nos 36 estados de Nixeria. Esta terceira fase funcionaría de forma paralela aos proxectos agrícolas impulsados polo Banco Africano de Desenvolvemento, en colaboración co Fondo para o Medio Ambiente Mundial (FMAM).
Cunha poboación de 140 millóns de persoas, Nixeria é o país africano que ten unha maior concentración de habitantes: o 47% da poboación do leste de África. Esta cifra inclúe a ao redor de 200 etnias, 500 linguas e dúas relixións maioritarias, o islam e o cristianismo. Esta é a poboación beneficiaria dos proxectos en marcha grazas ás fadamas e quen reclaman ingresos para redes de pesca, fertilizantes, bombas de auga e xeradores, entre outros.
