Aínda que as cifras sorprendan, España é o segundo país da Unión Europea en pobreza infantil e desigualdade. Hai un tipo de pobreza que non se ve e que está a afectar a millóns de persoas. Unha pobreza invisible entre persoas que traballan pero non poden pagar a luz, a auga ou o gas, consumir determinados alimentos, acceder á universidade, participar no lecer ou actividades deportivas. Este artigo mostra o novo estado de benestar e as cifras que pon de manifesto como cambiou o nivel de vida dos españois. Ademais, explícanse novos conceptos de pobreza e ensínase a campaña #LaPobrezaInvisible.
Seguimos vivindo no estado de benestar?
Mentres todos os discursos políticos e programas defenden a educación, a sanidade, a importancia de crear emprego ou atender as necesidades dos máis vulnerables, as análises revelan que as políticas de austeridade xeraron cambios sociais e erosionado en boa medida as bases sobre as que se asentaba o estado de benestar tradicional.
A clase baixa en España subiu do 26,6% ao 38,5%
Segundo un estudo da Fundación BBVA e o Instituto Valenciano de Investigacións Económicas, a porcentaxe de persoas que forman parte da clase baixa en España (desde 2007 a 2013) subiu do 26,6% ao 38,5%.
Desde o comezo da crise a tendencia foi a caída da renda per cápita e por fogar, así como o empeoramento da repartición da mesma. Ademais, a importante baixada dos ingresos provocou que os niveis de vida diminúan de forma drástica.
A renda media dispoñible das familias pasou de 28.000 euros en 2007 a 22.000 en 2013. É dicir, o 30% das rendas menores han perdido ao redor dun 20% dos seus ingresos, as clases medias, entre o 6%-7% e as rendas moi altas subiron.
Un novo concepto de pobreza
A pobreza afecta a un 29,2% da poboación española
Segundo o último informe elaborado pola Rede Española de Loita contra a Pobreza (EAPN), a pobreza afecta a un 29,2% da poboación española (case 14 millóns de persoas que viven en risco de pobreza e/ou exclusión social). As cifras son alarmantes cando se refiren a a infancia: 840.000 nenos son pobres crónicos e máis de 2,7 millóns son candidatos á pobreza. Isto significa que España é o segundo país da Unión Europea en pobreza infantil e desigualdade.
O concepto de pobreza cambiou. É un termo que vai mais alá da fame, o abrigo ou a vivenda. A pobreza tamén se mide no acceso á cultura, o lecer, a educación, as condicións de vivenda, acceso ás novas tecnoloxías ou a posibilidade de ter luz e calefacción na vivenda.
Hoxe día, ter un computador non se pode considerar un ben de luxo, senón unha necesidade para evitar a fenda dixital e ter máis facilidades para a formación, a procura de emprego, a resolución de cuestións burocráticas, as relacións sociais e de información.
A pobreza mídese no acceso á cultura, a educación e as condicións da vivenda
Durante o inverno, a pobreza enerxética foi un dos grandes problemas. Moitas persoas teñen dificultades para pagar facturas e sofren os cortes de subministracións enerxéticas, como asegura a ONG Asociación Benestar e Desenvolvemento (ABD) en Barcelona. Do total de 14.000 persoas que atenderon, o 52% tivo dificultades para abonar recibos, o 14% deixounas de pagar e ao redor do 6% sufriu recortes de suministos.
Desde EAPN Andalucía e a súa campaña #LaPobrezaInvisible falan da chamada pobreza emocional, habitacional, cultural, deportiva, etc. Están visibilizando a realidade dos fogares andaluces, a de quen non participan do lecer, vacacións, non poden afrontar gastos imprevistos e manter o seu fogar a unha temperatura adecuada.
En Estados Unidos púxose de moda o chamado “reto do salario mínimo”, no que se desafiaba aos políticos a vivir cun soldo equivalente ao salario mínimo durante unha semana. Na actualidade, o salario mínimo interprofesional nese país quedou fixado en 1.155 dólares ao mes, é dicir, 13.860 euros ao ano.
Os lexisladores de Florida experimentaron vivir co salario mínimo e puideron sensibilizarse co dramático que é estar en condicións tan precarias.
Para moitos dos representantes políticos a experiencia foi reveladora. Despois dunha semana de carencias, os políticos entenderon que combater a pobreza debía ser un dos obxectivos fundamentais de calquera goberno. Entre as propostas estaba subir o salario mínimo fixado desde 2009 en 7,25 dólares a 15 dólares a hora (que xa se conseguiu en sitios como Seattle, Los Ángeles e Nova York).
