Hoxe máis que nunca se necesita a asistencia humanitaria

• Autor: Por ESTHER CAMUÑAS
• Data de publicación: Venres, 19deAgostode2016

Imaxe: Unicef

O Día Mundial da Asistencia Humanitaria que se celebra hoxe 19 de agosto é unha oportunidade para recoñecer o traballo, en ocasións moi arriscado, que fan os profesionais e organizacións sociais para axudar a outros. O noso mundo vive cada vez máis crises humanitarias: conflitos armados, fames negras, desprazamentos, terremotos, etc. que deixan a millóns de persoas en situación de extrema vulnerabilidade. E son miles os traballadores humanitarios que co seu entusiasmo, dedicación e preocupación atenden a quen máis o necesitan. Neste artigo descríbese que é a asistencia humanitaria e as súas diferenzas coa axuda de emerxencia, ademais das motivacións persoais para traballar en asistencia humanitaria.

Segundo informou en xuño pasado en Xenebra Stephen Ou’Brien, o secretario xeral adxunto na Oficina do Coordinador da ONU para Asuntos Humanitarios (OCAH), o incremento continuo de conflitos, catástrofes naturais e desprazamentos de poboación deixou en situación de gran vulnerabilidade a uns 130 millóns de persoas en todo o mundo. A misión é inmensa, xa que as persoas necesitadas están repartidas en 40 países. O orzamento total necesario calcúlase en 21.600 millóns de dólares, dos cales só o 25% foi xa entregado polos países doantes. En decembro de 2015, OCAH estimaba en 86,6 millóns o número de afectados e o orzamento era 19.700 millóns de dólares.

Que é a asistencia humanitaria?

O concepto de asistencia ou acción humanitaria ás veces pode resultar moi amplo e difícil de definir. Ata se confunde co termo de axuda humanitaria, axuda de emerxencia ou socorro humanitario.

A acción humanitaria inclúe a protección das vítimas e os seus dereitos humanos

A axuda de emerxencia ou socorro consiste na axuda proporcionada con carácter de urxencia a vítimas de desastres desencadeados por catástrofes naturais ou conflitos armados. Normalmente é unha axuda que consta de provisión gratuíta de auga, alimentos, abrigo, medicamentos e atención sanitaria para a supervivencia. Ademais, a axuda humanitaria tamén garante outros servizos máis aló dos inmediatos, como a rehabilitación, o desenvolvemento e a preparación ante posibles desastres.

Con todo, a acción humanitaria é un concepto máis amplo que incorpora a axuda humanitaria e vai máis aló da provisión de bens e servizos básicos para a subsistencia. Inclúe a protección das vítimas e os dereitos humanos, a denuncia das violacións dos mesmos, o acompañamento e a presión política (lobby).

Traballadores humanitarios

Ás veces móstrase a cara bonita do traballo humanitario ou, todo o contrario, os riscos e dificultades que entraña desempeñar unha profesión que adoita ser vocacional. As condicións de inseguridade en países en conflito supoñen un risco engadido e son coñecidos os casos de secuestros ou danos ocasionados a cooperantes españois.

Os motivos que levan aos profesionais a traballar na acción humanitaria son diversos e todos cun propósito común: asistir ás persoas máis vulnerables coa esperanza de que sobrevivan e poidan ter unha vida digna.

Como quixo reflectir Fernando León de Aranoa na súa película ‘Un día perfecto’, os traballadores humanitarios teñen diferentes formas de achegarse a esta profesión e a súa vocación pode ser diferente segundo sexan misioneiros, mercenarios ou marcianos: un é o que acaba de chegar e quere salvar o mundo; outro é aquel para o que o traballo é como un oficio e é moi bo niso; e o terceiro é o inadaptado que xa non pode estar noutro sitio.

Outra complicación menor, e non por iso menos importante, é a saúde emocional dos traballadores humanitarios. En ocasións son tantas as dificultades á volta ao seu país de orixe e os problemas de adaptación cos que se atopan, que ás veces iso lles leva a sentirse estraños e seguen expatriados porque xa non poden estar noutro lugar.