Máis de 35 anos traballando pola defensa e promoción dos dereitos da infancia avalan o labor da Fundación ANAR. Unha ONG representada por José Antonio García (Barcelona, 1960), químico de formación e vinculado ao mundo da solidariedade a través de Save the Children, que solicitou os seus servizos como director xeneral para implantar esta ONG en España. A súa experiencia no ámbito específico da infancia lévalle formar parte do equipo de Anar, unha organización que recibiu desde 1994 máis de 1.200.000 chamadas a través do seu servizo máis coñecido, o Teléfono do Menor (900 20 20 10). Moitos mozos denuncian a través deste Teléfono o acoso que sofren no colexio polos seus compañeiros, unha situación que tamén afecta o profesorado. “Se queremos evitar as grandes desigualdades que existen no mundo e en todos os aspectos da vida social, política e económica, un dos aspectos fundamentais é a mestura entre a infancia e a educación. Por iso temos que ter aos mozos perfectamente educados”, explica José Antonio García como un dos pasos para pór fin a estas situacións de acoso.
O Teléfono do Menor é un servizo de orientación telefónica que ofrece a todos os nenos adolescentes e adultos de toda España un servizo que lles poida orientar desde o punto de vista social, xurídico e psicolóxico de calquera problema que poidan ter. As principais características do servizo é que é totalmente confidencial;
O Teléfono do Menor e do Adulto é un servizo totalmente confidencialnon coñecemos a orixe da chamada, o que garante que estas persoas teñan unha total liberdade para chamar e falarnos do seu problema. Ademais, é un servizo que está 24 horas todos os días do ano; para iso hai xente traballando a quendas porque os problemas máis graves pódense producir a altas horas da noite, como a fuga dun neno.
Pódennos chamar ao Teléfono 900 20 20 10 todas as persoas de cero a 18 anos. Loxicamente un neno de 5 anos non chama porque é moi pequeno, con todo, ante problemas relacionados con rapaces que teñen 8 ou 9 anos son os seus pais, veciños ou familiares próximos os que chaman a través doutra liña para deixar esta libre ao servizo exclusivo dos menores. Para iso utilizamos dous teléfonos distintos que poden utilizar os adultos, o 91 726 01 01 e o número 600 50 51 52. Estes teléfonos do adulto son moi importantes no caso de nenos que sofren abusos sexuais porque eles non son conscientes do que lles está pasando, e é entón cando a voz de alarma dáa un adulto, un veciño, alguén que escoita berros…
Aproximadamente hai 17 persoas contratadas e 12 voluntarios.
Si. É un servizo atendido por profesionais. Quen collen o teléfono reciben, por unha banda, un curso de formación teórico que o imparte un profesor da Universidade Complutense de Madrid e logo pasan un período de tempo determinado, en función das súas actitudes, escoitando, é dicir que sentan á beira dunha orientadora que xa leva meses traballando connosco. Así ven como se resolven os problemas dos rapaces. Por tanto, as persoas que reciben as chamadas están xa preparadas para escoitar e son profesionais: psicólogos, pedagogos ou psiquiatras.
O problema fundamental é que teñan unha dificultade de relación coa súa contorna, ben no familiar, escolar ou cos seus amigos. Este tipo de problemas catalogámolos como ‘dificultades de relación’. Tamén poden ter problemas psicolóxicos, relacionados cos malos tratos, sufrir adiccións, agresións sexuais,
Acoden persoas con problemas psicolóxicos, malos tratos, adiccións, agresións sexuais, etc.trastornos escolares como o bullying, tamén nos chaman ante un embarazo…
A estrutura do Teléfono consta de tres apartados. Por unha banda hai unhas persoas que descolgan o teléfono e reciben a chamada, son as psicólogas e forman parte do departamento chamado ‘Orientación’, hai outro que é social e outro xurídico. A gran maioría das chamadas resólvense na orientación; a propia psicóloga en función do caso que lle están presentando é capaz de resolvelo, pero se chama un menor cun problema de separación dos pais, por exemplo, que di que a súa nai quere que se viva con el e o seu pai tamén, aí intervén o noso departamento xurídico, que asesora ao menor en función da idade que teña ou lle remite aos servizos sociais da comunidade á que pertenza.
Non somos unha ONG de acción que podamos saír á rúa, senón que seguimos a guía de recursos que temos. Así, cando o menor se identifica e dinos onde vive dicímoslle que se sufriu uns malos tratos primeiro debe acudir ao centro de saúde máis próximo e indicámoslle a dirección exacta. A partir de aquí dicímoslle que se ten que pór en contacto cun servizo social concreto. E logo facemos un seguimento, como nós non podemos chamarlle a el dicímoslle que nos volva a chamar aos dous días e cando pasase certo tempo tamén. Hai tres casos moi graves ante unha chamada: un menor que se fuxiu, un que foi maltratado ou un neno ou nena que se quere suicidar. Estes casos ponnos inmediatamente en alerta e xa temos preparados os contactos, todos os teléfonos cos grupos de menores da policía, co 112, etc. Temos relación e reunións periódicas con estes equipos para que ante unha situación deste tipo podamos detectar incluso o lugar desde o que nos chama. Nós mantemos en escóitaa ao mozo ou moza ata que chega o servizo correspondente, fala coa persoa e xa nos chama e dinos que a situación está controlada.
Si, deuse unha evolución e vese co caso concreto dos inmigrantes. Cada día hai máis menores non acompañados nos diferentes países da Unión Europea, e España é un caso concreto, que por ser un país periférico na Unión Europea recibe máis inmigración. E o que detectamos é que os inmigrantes chegan a España, pásanse un tempo determinado sendo axudados, neste caso maltratados, polas propias mafias que os traen e cando xa aprenderon a dicir algunha cousa no noso idioma e sempre que coñezan o noso teléfono chaman e explican cal é o problema. Este problema de inmigración é un dos que máis evolucionou.
Recibir, recibimos moitas, pero contabilizamos as que atendemos e o número é de 1.200.000 aproximadamente. Só o ano pasado atendemos 122.000 chamadas.
Entre as conclusións máis importantes destacan as seguintes: Fundación Anar atendeu desde que en 1994 púxose en marcha esta iniciativa 14.000 chamadas sobre malos tratos infantís, tivemos unha intervención directa cada dous días nos casos máis graves e ademais, no estudo hase visto que os menores chaman a través desta liña do menor no 59% dos casos e o 41% a través da liña do adulto.
Estamos en Perú, Méjico e Colombia. A Fundación Anar foise para alí na década dos 90 e constituíu diferentes fundacións onde existe un órgano de goberno totalmente independente ao de España. As fundacións están gobernadas por padroados e alí hai presidentes e presidentas de padroado, de maneira que non dependen de España. E o tipo de traballo que realizan alí é o mesmo que o que facemos aquí: promover e defender os dereitos da infancia con dous programas fundamentais, os fogares de acollida e co Teléfono do Menor en Perú exclusivamente.
O fundamental para nós é poder desenvolver a nosa estrutura a nivel nacional, agora mesmo temos unha única delegación que está situada en Castela León, pero proximamente abriremos tamén en Asturias e na Comunidade Valenciana. Por tanto o obxectivo é facer campaña de sensibilización en todas e cada unha das comunidades autónomas.
