As persoas maiores non son os principais usuarios das novas tecnoloxías, pero cada vez comprenden mellor o seu manexo e empréganas para estar conectadas e informadas. O teléfono móbil e Internet son unha vía de comunicación útil, aínda que reclaman medidas específicas que atendan as súas necesidades: acceso a banda ancha, atención a maiores que viven no medio rural e dispositivos de uso sinxelo. No Día do Potencial das Persoas Maiores, este artigo repasa como usan os maiores as novas tecnoloxías, os beneficios que lles achegan e as peticións para mellorar o acceso a estas.
Como usan os maiores as novas tecnoloxías
As persoas maiores usan as novas tecnoloxías. A telefonía móbil e Internet forman parte das súas vidas como un medio para manterse comunicadas e acceder a información útil. A fenda dixital non entende tanto de idade como de escaseza de recursos económicos, educación, vida laboral ou lugar de residencia, lembra Unión Democrática de Pensionistas e Xubilados de España (UDP), segundo datos de UNESCO.
O Informe “Por un acceso fácil e económico ás novas tecnoloxías“, presentado de maneira conxunta polo Imserso e UDP, recalca que o acceso ás novas tecnoloxías é un dereito de todos, polo que non se pode excluír ás persoas maiores. “A tecnoloxía pode utilizarse para unir ás persoas e contribuír desta forma a reducir a marxinación, a soidade e a separación entre as idades”, detalla.
O 20,6% das persoas de 65 a 74 anos usa o computador e o 18,3% conéctase a Internet
A porcentaxe de persoas maiores que usan as novas tecnoloxías é aínda escaso, pero aumenta de maneira progresiva. A última Enquisa sobre Equipamento e Uso de Tecnoloxías da Información e Comunicación nos fogares do INE, con datos deste ano, recolle que o 20,6% dos maiores de 65 a 74 anos (802.922) utilizaran o computador no últimos tres meses e o 18,3% accedera á Rede (713.743). Deles, o 15,7% conectouse polo menos unha vez por semana e un 3,4% comprou a través de Internet. En 2011, o 16,9% dos enquisados (643.661) utilizaran o computador no últimos tres meses e o 15,6% (594.860) accedera á Rede. O 14,6% conectouse polo menos unha vez por semana e o 3% comprou a través de Internet.
Respecto ao uso do teléfono móbil, boa parte das persoas maiores utilizan este dispositivo. Durante este ano, o 75,9% das persoas de 65 a 74 anos utilizaron o teléfono móbil no últimos tres meses, mentres que o ano pasado a porcentaxe foi do 70,7%. Espérase que todas estas cifras increméntense cada ano, á vez que a poboación envellece e ante os datos de xeracións anteriores (maiores de 45 anos), cuxo uso de Internet e telefonía móbil alcanza cifras moito máis elevadas que entre os maiores de 65 anos.
Estes datos revelan o interese das persoas maiores por avanzar e coinciden coa mensaxe que se lanza hoxe 16 de outubro, con motivo da celebración do Día do Potencial das Persoas Maiores (Senior Force Day). Esta xornada conmemórase nos países membros da Unión Europea, no marco do Ano Europeo do Envellecemento Activo. O seu obxectivo é “sensibilizar ás institucións e á cidadanía sobre o potencial” dos maiores e, aínda que este ano faise fincapé “no labor que realizan á sociedade a través do voluntariado activo“, quérese lembrar como a súa participación activa na sociedade civil beneficia “aos propios implicados e á sociedade no seu conxunto”.
Beneficios das novas tecnoloxías para as persoas maiores
Para os maiores, as novas tecnoloxías son, sobre todo, sinónimo de comunicación. No caso de Internet, son útiles para enviar ou recibir correos electrónicos, relacionarse a través das redes sociais e estar informados, ao ter a posibilidade de ler noticias ou buscar información relacionada coa saúde e coas persoas maiores en xeral.
As persoas maiores melloran a súa comunicación a través de Internet, relaciónanse nas redes sociais e acceden a información útil e de interese
Acceder ás novas tecnoloxías e saber empregalas supón para as persoas maiores romper un illamento que lles afecta na súa maioría. Amplía o seu coñecemento e a súa posibilidade de participar e, á vez, permítelles manterse activos e mellorar a súa formación, adquirir habilidades e sentirse útiles. Cobren necesidades, satisfán intereses e acceden a servizos en liña, cada vez máis frecuentes entre as administracións públicas e o sector privado.
En canto ao teléfono móbil, converteuse nun elemento imprescindible para comunicarse desde calquera lugar, conversar coa familia ou os amigos e, mesmo, solicitar axuda e recibila, como no caso da teleasistencia.
Por estes motivos, as novas tecnoloxías son importantes para as persoas maiores, aínda que, lembra UDP, “os maiores xustifican o gasto” na súa adquisición “se o uso das tecnoloxías cobre as súas aspiracións, asumíndoo como necesario e como unha forma de manterse activos socialmente”.
Peticións para mellorar o acceso ás novas tecnoloxías
As persoas maiores reclaman melloras para garantir o seu acceso ás novas tecnoloxías. Manifestan as trabas que atopan e piden solucións.
Acceso a un computador e a Internet. Os maiores cren imprescindible acceder a un computador con conexión á Rede “desde lugares confortables e accesibles”, como o fogar, os centros públicos e outros espazos de uso frecuente para eles, como centros de maiores, de saúde ou balnearios.
Aprender a enviar unha mensaxe curta de texto (SMS) e un correo electrónico. Cada día mándanse millóns de mensaxes e correos electrónicos. Con todo, unha acción tan sinxela para moitas persoas resulta todo un reto para algúns maiores. Reclaman formación para aprender a realizar estas sinxelas accións porque “non dispor de teléfono móbil, non saber enviar un SMS ou un e-mail provoca illamento social e xeracional”.
Minimizar barreiras e rexeitamentos. O Libro Branco do Envellecemento Activo cre necesario “personalizar a metodoloxía, aumentar a usabilidade, a capacidade para centrar a tecnoloxía na persoa”. Adaptarse aos usuarios permite responder as súas necesidades e capacidades, de maneira que se facilita o seu achegamento ás novas tecnoloxías.
Dispositivos de uso fácil. Dispositivos manexables, con funcións básicas e de acceso sinxelo. Así son os aparellos que reclaman as persoas maiores. Ademais, piden que se teñan en conta as súas cualidades e necesidades ergonómicas, para manexar dispositivos accesibles.
Evitar o illamento das zonas rurais. A propia condición dos municipios rurais, a súa xeografía, dificulta ou impide en ocasións o acceso ás tecnoloxías. No entanto, pídese infraestrutura adecuada para superar estes obstáculos e garantir a conexión a Internet e o uso da telefonía móbil, así como programas específicos para maiores que viven en núcleos rurais, “onde o uso da tecnoloxía pode ser vital”.
Contratos claros, sen dar lugar a confusión e económicos. Os contratos son outro dos aspectos máis confusos. As persoas maiores non sempre entenden o que asinan e, por tanto, descoñecen os seus dereitos e deberes como consumidores. Reclaman ás compañías de telefonía contratos de servizos e produtos “económicos”, explicados de “forma clara e sinxela”, e puntos de atención ao cliente máis accesibles.
