As relacións entre mozas e maiores son máis conflitivas do desexable. O salto xeracional dificulta a miúdo a comunicación e impide o entendemento. Por este motivo, os espazos intergeneracionales son cada vez máis frecuentes. Organízanse actividades conxuntas para que uns e outros se coñezan e, sobre todo, para que se entendan. Viven o mesmo momento, pero de maneira diferente. Maiores e mozos comparten escenario, pero non guión. Por iso, as prácticas intergeneracionales teñen a misión de porlles en contacto.
Vantaxes para os maiores
Imagen: Pieterjan Viaene
Para que estes proxectos teñan éxito, é fundamental a comunicación. Así se mellora a relación e conséguense beneficios en varios aspectos. A Rede de Relacións Intergeneracionales, unha iniciativa do Instituto de Maiores e Servizos Sociais (IMSERSO) do Ministerio de Sanidade e Política Social, analizou as vantaxes para as persoas maiores.
No plano emocional, quen participan en programas intergeneracionales conseguen cambios positivos no seu humor e un aumento da vitalidade, a autoestima, a motivación, a valía persoal e a sensación de ser necesitados. Adquiren tamén un “renovado aprecio” polas propias experiencias da vida pasada, unha redución dos síntomas depresivos e un fortalecemento fronte á adversidade, asegura a Rede.
As persoas maiores afrontan mellor a enfermidade mental, desenvolven habilidades sociais e potencian cualidades como a flexibilidade e a empatía
Os beneficios cognitivos tradúcense nun incremento da capacidade de memorización. As persoas maiores afrontan mellor a enfermidade mental, aumentan as oportunidades de aprender e de discutir, desenvolven habilidades sociais, de resolución de problemas e de uso de novas tecnoloxías, e potencian cualidades como a iniciativa, a flexibilidade, a apertura, a empatía e a creatividade. Tamén melloran a súa capacidade para afrontar a enfermidade física ou a mobilidade e desenvolven as capacidades táctiles, auditivas e visuais.
Outro aspecto destacable é a mellora das relacións sociais: fanse novas amizades, compártense experiencias e transmítense “tradicións e cultura” que, en ocasións, considerábanse perdidas. Á vez, as persoas maiores senten admiradas porque os mozos aprecian os seus logros.
Que pensan os mozos?
Se se pregunta a un mozo pola súa opinión acerca das persoas maiores, é moi probable que responda de acordo a unha descrición estereotipada. Os programas intergeneracionales achéganlles, con todo, á realidade: “Os nenos poden coñecer unha imaxe do envellecemento como desenvolvemento dunha vida activa e de servizo, e percibir ás persoas maiores como recursos, e non como unha carga, para a comunidade”.
Os mozos melloran o rendemento académico e fortalecen a súa autoestima e optimismo
Os efectos nos mozos divídense en varios grupos. Do mesmo xeito que ocorre coas persoas maiores, tamén fortalecen a súa autoestima, motivación e optimismo. senten máis alegres e agradecidos porque contan co apoio dos maiores para resolver algún problema. Outras vantaxes confirmadas son: mellora do rendemento académico, aprendizaxe da historia e as orixes, desenvolven cualidades como a flexibilidade, a apertura e a empatía, e impulsan as súas habilidades de planificación.
En canto á súa actitude cara ás persoas maiores, a miúdo forman unha idea positiva, sen estereotipos, e respectan máis aos adultos. Reducen as condutas antisociais, fortalecen as relacións coa familia e cos compañeiros e amigos máis próximos, limitan as condutas de risco para a saúde e participan máis en actividades físicas.
A partir das prácticas intergeneracionales xurdiron outras fórmulas de encontro. Nelas baséanse os centros e edificios intergeneracionales. A finais do pasado ano púxose en marcha o edificio municipal de Praza América de Alacante, seleccionado meses despois pola Comisión Europea como proxecto modelo pola súa contribución á convivencia entre xeracións.
Esta construción dispón de 72 vivendas para mozas e maiores, que comparten espazo cun centro de día. Tamén se pensaron espazos con servizos comúns (sala de computadores e biblioteca) e unha zona de relación social. O modelo é similar ao previsto en varios puntos de Galicia para 2010.
En Allariz (Ourense) constrúense un total de 32 vivendas en aluguer, previstas para menores de 35 anos e maiores de 65. En Pontevedra, Vilagarcía contará tamén cun edificio de catro plantas que ofrecerá vivendas en aluguer, con rendas mensuais entre 150 e 200 euros. Ambos terán zonas comúns para residentes e un centro de día que atenderá aos maiores.
