Nos últimos anos, varios ONG puxeron a súa atención nos grupos con máis dificultades de acceso ao mercado laboral e iniciaron accións para facilitarlles un emprego. Nalgúns casos, apostouse por un período de formación en contornas de traballo reais, isto é, en empresas, mentres que noutros se presta apoio para adquirir habilidades relacionadas co emprendimiento e lanzarse a pór en marcha un negocio propio. Este artigo repasa algunhas iniciativas dirixidas a mozas con dificultades para acceder a un posto de traballo.
A Organización Internacional do Traballo (OIT) lanzou as súas previsións para 2015. Segundo o informe “Perspectivas sociais e do emprego no mundo-Tendencias 2015”, no próximos cinco anos, a persistencia das desigualdades ocasionará un aumento do paro. En 2019, máis de 212 millóns de persoas carecerán dun traballo, fronte aos 201 millóns da actualidade.
Con anterioridade, a OIT xa advertira de que ao longo deste ano, 120 países (86 considerados “países en desenvolvemento”) reducirán o gasto público, mentres que en 2016 serían 131 países. O informe “Tendencias políticas mundiais da protección social 2010-2015” recolle que aumentar o gasto público e estender as medidas de protección social, como farán a maioría dos países de ingresos medios, “ten repercusións inmediatas sobre a redución da pobreza e das desigualdades” e contribúe “ás estratexias de crecemento impulsado pola demanda interna”. Entre estes cambios figuran as transferencias sociais para persoas desempregadas. Carecer dun posto de traballo implica dificultades para acceder a outros servizos e contar cunhas condicións de vida limitadas. Por iso, no noso país, varias organizacións puxeron en marcha diferentes iniciativas para mellorar as posibilidades de acceso a un emprego.
Apoio a mozos en risco de exclusión
Unha destas experiencias é “Aprender Traballando”, impulsada pola Fundación Secretariado Xitano (FSG) e Cruz Vermella Española (CRE). O seu obxectivo é “ser unha oportunidade para a mocidade máis esquecida”. Este programa diríxese a mozos entre 18 e 30 anos, con baixa cualificación, que alcanzan unha taxa de desemprego do 64%, con escasos recursos, problemas de discriminación , mínima rede de contactos e residencia en zonas empobrecidas, entre outras circunstancias. Así describen ambas as entidades a quen se benefician desta estratexia, que combina formación teórica e práctica.
A formación no propio lugar de traballo é fundamental para pór en práctica os coñecementos adquiridos e gañar experiencia. En total, os mozos que toman parte no programa dedican varios meses á adquisición de habilidades, que nalgúns casos supón aprender máis dunha ocupación dentro da empresa, explican as organizacións citadas. As conclusións desta iniciativa confirman que, coas axudas precisas, todos os mozos conseguirán polo menos “partir do mesmo punto que o resto”, en lugar de facelo con desvantaxe.
As iniciativas para o emprego apostan pola formación e o apoio para lograr un posto de traballo
En total, desde a súa posta en marcha, desenvolvéronse 34 proxectos formativos en 28 cidades, coa participación de 672 mozos. Destes, 553 terminaron con éxito o itinerario formativo e 289 lograron un emprego. Ademais, durante o proceso, “as e os mozos recibiron unha bolsa mensual que permitiu que o impacto da iniciativa chegue tamén ás súas familias, a maioría delas en situación de pobreza extrema, ao redor de 2.300 persoas”, precisan FGS e CRE.
Xunto con esta experiencia, no último ano destacou a posta en marcha, por parte de Acción contra a fame, das denominadas “Lanzadeiras de Emprego e Emprendimiento Solidario” (LES). Estas son equipos de 20 persoas compostos por persoas desempregadas, voluntarias, activas, socialmente visibles e solidarias, explica a entidade, que, “coa axuda e coordinación dun coach (persoa que orienta ao grupo), organízanse como unha empresa para descubrir novas posibilidades laborais e mellorar a súa empregabilidade“. A finalidade é que as persoas logren un emprego por conta allea ou poñan en marcha unha idea de negocio. Ata o momento, puxéronse en marcha dúas lanzadeiras en Madrid, unha en Barcelona e outra máis en Sevilla. “Na primeira edición, o 60% das persoas participantes atoparon un emprego e o 41% reiniciaron estudos”, precisa a entidade.
O acceso ao emprego é unha das liñas de actuación desta organización, que tamén apoia a iniciativa MercaEmprende Nova, xunto coa Fundación Secretariado Xitano. Búscase “xerar emprego entre a mocidade xitana a través da profesionalización do comercio ambulante“, unha actividade que aglutina ao 46% das persoas xitanas que traballan, entre elas novas, cuxa taxa de paro chega ao 56%. O traballo conxunto permite aproveitar a experiencia de Acción contra a fame na capacitación e a asistencia técnica para o emprendimiento inclusivo, mentres que a Fundación Secretariado Xitano achega a súa experiencia na posta en marcha de programas para o desenvolvemento da comunidade xitana. En total, espérase dar formación a 120 mozos e crear uns 80 postos de traballo.
Apoio aos emprendedores
Ademais de apoiar para lograr un traballo por conta allea, anímase a pór en marcha iniciativas propias. E como o emprendimiento non sempre é fácil, préstase o apoio necesario. Son experiencias similares ás descritas, pero neste caso, o autoemprego é a meta. O proxecto “JUMP!”, de Acción contra a fame, elixiu como eslógan “Dá o salto e fórmache para emprender”. Así apoia a persoas en risco de exclusión social “a atopar un medio de vida a través do emprendimiento”. Desde o 1 de decembro, ata o próximo 31 de marzo, 30 mozos da Comunidade de Madrid e outros 30 de Cataluña -homes menores de 30 anos ou mulleres menores de 35 en situación de desemprego- seguen un programa formativo no que se adquiren competencias emprendedoras. Gañar autoconfianza, iniciativa e seguridade para a toma de decisións son aspectos fundamentais nos que se fai fincapé neste programa.
Desde Ashoka, Fundación Emprega e Fundación ICO, apóiase a creación dunha rede de apoio ao emprendimiento na que toman parte sete entidades españolas que traballan para a inserción laboral: Acopros, Asociación Babilón, Cooperativa SE, Fundación Capacis, GREC, Inter Europa Rioxa e Projecte Home. Estas encargaranse de replicar a metodoloxía BGE PaRIF, creada en 1979 pola francesa Danielle Desguées, emprendedora social de Ashoka, e cuxo obxectivo é “ofrecer ferramentas e actividades para que os aspirantes a emprendedores poidan crear e fortalecer negocios a longo prazo”. Os participantes xa aprenderon a utilizar as ferramentas de Desguées e adaptáronas ao contexto español, explica Acción Contra a fame, polo que “se espera que os primeiros proxectos piloto da nova rede vexan a luz a principios de 2015”, precisa.
