O voluntariado internacional permite viaxar, coñecer outras culturas, integrarse noutro modo de vida e ser parte dunha experiencia que, sobre todo, achega outra visión da realidade. Quen participan nestes programas destacan o crecemento persoal e a realización que senten. Nalgúns casos, en setembro ponse en marcha os prazos para iniciar a formación ou solicitar unha vacante, polo que convén coñecer a oferta se se ten interese. A continuación explícase en que consiste o voluntariado internacional nas propostas de distintas ONG, os países onde levan a cabo estes programas e como inscribirse neles.
Propostas de voluntariado internacional
Unhas semanas, uns meses ou, mesmo, un ano traballando como voluntario noutro país. A experiencia é inesquecible. O voluntariado internacional dá a oportunidade de coñecer outra cultura, outra realidade. Pero sobre todo, se reserva para quen se comprometen coa igualdade, a xustiza e o desenvolvemento.
Algunhas organizacións abren en setembro a inscrición para os cursos previos de formación. Outras entidades manteñen vixente o prazo de solicitude durante todo o ano. É o caso do programa de Voluntariado internacional: África, Asia e Latinoamérica de AIPC Pandora. A súa proposta permite ás persoas interesadas tomar parte, entre outros, en proxectos educativos, de desenvolvemento comunitario, sanitarios, de traballo social, empoderamiento de mulleres, tecnoloxías apropiadas, medio ambiente e conservación. A organización local coa que se colabora decide o labor dos voluntarios -segundo as súas preferencias e aptitudes-, xa que estes convértense nun membro máis da entidade unha vez que están no país de destino.
Os voluntarios toman parte en proxectos educativos, culturais, sanitarios, ambientais ou deportivos, entre outros
Servizo Civil Internacional (SCI) tamén desenvolve estes programas. Os voluntarios poden participar tanto en campos de voluntariado de curto prazo (de dez días a tres semanas) como longo prazo (entre dous meses e un ano), ou ben tomar parte en programas de voluntariado de longa duración e voluntariado europeo. O voluntariado de longa duración en campos é posible a partir de 18 anos e, no seu caso, cada proxecto conta coas súas propias condicións. O Servizo Voluntario Europeo (SVE) diríxese a persoas entre 18 e 30 anos, que de tres a doce meses prestan un servizo en áreas culturais, ambientais, sociais ou deportivas. Este programa é gratuíto e remunerado, polo que existe unha maior demanda. Está xestionado pola Unión Europea, que se encarga dos pagos e establece o número de prazas. Estas son reducidas e, para cubrilas, “esíxese un perfil máis técnico”, explica unha responsable de SCI.
Desde Entreculturas impúlsase o programa de voluntariado internacional VOLPA. Este diríxese a persoas maiores de 21 anos e ten unha duración de un ou dous anos. É un dos máis completos, posto que comprende tres fases. Na primeira, os voluntarios reciben unha formación previa durante un nove meses; a segunda engloba unha estancia dun ano nun país do Sur; e a terceira leva a cabo á volta, cunha etapa de posvoluntariado. O período de formación ten lugar durante os fins de semana nas delegacións de Entreculturas en distintas comunidades autónomas, o que facilita o desprazamento para recibir a instrución. Se unha persoa interesada reside nunha provincia sen delegación, ten a posibilidade de desprazarse á máis próxima. Esta parte do proceso é fundamental, xa que se reflexiona sobre as motivacións, a situación nos países do Sur e o que supón a experiencia.
Comparte un funcionamento similar Setem. As distintas delegacións organizan cada ano os campos de solidariedade, nos que se participa despois de realizar un curso de formación previa. Cada asociación dispón dun calendario propio para a inscrición, lembra a entidade, polo que convén porse en contacto con elas para confirmar as datas e propostas.
Xunto con estas opcións, Plan My Volunteering Nepal (PVN-NEPAL) ofrece aos mozos pasar un ano neste país, onde toman parte en proxectos sociais desenvolvidos en orfanatos, centros para nenos, escolas e comunidades. Alí desempeñan labores de atención, sanitarias, ambientais ou educativas (ensino do inglés), entre outras. O director da organización, Saroj Ghimire, destaca que ademais da axuda que prestan, os voluntarios “adquiren a oportunidade de facer unha importante contribución á poboación de Nepal e, ao mesmo tempo, adquiren unha experiencia profunda do país e a súa cultura, que quedará con eles o resto da súa vida”.
En que países podo facer voluntariado internacional
Os programas de AIPC Pandora propoñen máis dunha decena de destinos distribuídos en tres continentes. É posible ser voluntario en Asia (China, India e Nepal), América do Sur (Guatemala, Costa Rica, Arxentina, Perú e Brasil) e África (Ghana, Kenia, Marrocos e Sudáfrica). A estancia prolóngase de catro a oito semanas e, segundo a opción elixida, faise fronte a un custo. Todos os gastos corren por conta dos voluntarios.
Servizo Civil Internacional dispón dun buscador de campos coa oferta de prazas. A tempada alta vai de xuño a agosto, polo que durante o resto do ano redúcense as opcións. Os campos de voluntariado sitúanse en Europa, Estados Unidos, Corea, Xapón e Australia, mentres que os campos de solidariedade sitúanse en países de América Latina, Asia e África. Os proxectos actuais de voluntariado de longa duración localízanse en Brasil, Reino Unido, Indonesia, Xapón, Nixeria, Palestina, Tailandia, Togo, Uganda, Turquía e Estados Unidos, entre outros. O Servizo Voluntario Europeo (SVE) dispón dunha base de datos para consultar os destinos e proxectos.
PVN-Nepal lanza a súa proposta para este país. Os voluntarios en Nepal teñen a opción de recibir clases do idioma nepalí, así como adquirir coñecementos sobre a súa cultura e residir con familias nepalíes.
Tres consellos para quen se expoñan facer voluntariado internacional
Durante oito anos, Eva Mateo desenvolveu a súa carreira profesional como xornalista en distintos medios de comunicación. Traballou no estranxeiro e aprendeu varios idiomas. Hai dous anos decidiu que era o momento de novos retos e puxo a súa experiencia e coñecementos ao servizo da cooperación internacional. Así o fai na actualidade desde o departamento de comunicación dunha ONG e así o fixo este verán como voluntaria para Cineastas en Acción. Ela cre en “o servizo a causas máis grandes que uno mesmo” e, desde a súa experiencia, lanza tres consellos moi valiosos para quen se expoñan seguir os pasos do voluntariado internacional.
Como saber que queremos facer voluntariado internacional? “O primeiro que debemos expornos é que podemos achegar”, explica Eva. Os perfís profesionais demandados son moi variados, desde arquitectos a médicos, enfermeiras, profesores de idiomas ou xornalistas. “Despois, é conveniente analizar a situación persoal e profesional e elixir o momento, destino e tipo de voluntariado adecuado”, prosegue.
Necesito formación previa? “A formación é esencial. Unha carreira universitaria acompañada de formación específica en dereitos humanos, xénero, infancia ou cooperación internacional achegan unha visión teórica que axuda despois a entender cal é o noso papel en terreo ou a maneira máis adecuada de realizalo”. As experiencias de voluntariado en España, as “vacacións solidarias” ou os campos de traballo son complementos interesantes. “O entusiasmo e a boa vontade contan -destaca Eva-, pero non son suficientes”. Ademais, os idiomas son clave, sobre todo, inglés e francés, xunto con vocabulario básico da lingua local, “como mostra de respecto e vía de achegamento”.
Que me podo atopar se non vou ben preparado? “O voluntario internacional debe concienciarse sobre as dificultades que atopará en terreo e que forman parte da aprendizaxe”, advirte Eva. “Austeridade nos aloxamentos, cortes frecuentes de electricidade, comunicacións deficientes, enfermidades, adaptación a climas adversos ou diferentes tipos de comida son só algunhas”, precisa. A eles únese o choque cultural. Hai que adaptarse a formas distintas de pensar ou actuar, “que merecen todo o noso respecto”. “Ese é o gran reto”, subliña.
Para inscribirse nos programas de voluntariado citados, cada entidade conta cun procedemento propio:
- AIPC Pandora. As persoas interesadas deben completar a ficha de inscrición en liña eenviar o currículo actualizado a voluntariado@aipc-pandora.org. Despois, citarase aos futuros voluntarios para unha entrevista presencial, por Skype ou telefónica, co obxectivo de orientarlles achega do proceso de participación, coñecer as súas preferencias en canto a destino e actividade e resolver as posibles dúbidas.
- Entreculturas. Esta organización publicará en breve a información relativa á próxima convocatoria, que se iniciará en setembro.
- PVN-NEPAL. Desde a páxina web pódese completar o formulario de solicitude, xa que esta entidade non traballa con organizacións noutros países. Xestiona a participación directamente coas persoas interesadas, escolas ou universidades.
- Servizo Civil Internacional. Para participar nun campo, os residentes de Cataluña, Valencia ou Baleares deben apuntarse a través de SCICatalunya. O resto ha de seguir o procedemento segundo explica a ONG. O proceso para inscribirse en voluntariado de longa duración e Servizo Voluntario Europeo varía, tal como explícase nas anteriores ligazóns.
- Setem. Para coñecer as características de cada programa, débese contactar coa delegación da comunidade que interese.
