A ONG son as organizacións máis fiables para os cidadáns, segundo o Barómetro de Confianza de Edelman. Por este motivo, cando resultan afectadas por un caso de corrupción, a perda de confianza é maior que cando o escándalo afecta a outra institución. Conscientes deste feito e de estar sempre no obxectivo debido ás doazóns que reciben de particulares e empresas, as organizacións non lucrativas sométense a auditorías e outras inspeccións de carácter voluntario. Ata o momento no noso país hai polo menos tres vías para certificar a súa transparencia: unha ferramenta creada pola propias ONG, unha serie de principios de transparencia e bo goberno e unha plataforma pioneira de “storytelling”.
A autorregulación da ONG vén da man das propias organizacións. A Ferramenta de Transparencia e Bo Goberno, impulsada pola Coordinadora de ONG para o Desenvolvemento (CONGDE), cumpre o seu primeiro aniversario coa virtude de ser “pioneira en Europa” e someter a un mesmo exame ás entidades que forman parte deste órgano.
Estas han de cumprir uns requisitos decididos por elas mesmas. As organizacións que conforman a Coordinadora elaboraron a ferramenta, composta por indicadores verificables. Así se facilita que unha asina auditora externa comprobe o cumprimento dos indicadores e elabore un informe final, que ha de contar co visto e prace da Coordinadora para obter o selo de Transparencia e Bo Goberno.
O correcto funcionamento das ONGD garántese a partir do cumprimento duns parámetros agrupados en dous bloques: Transparencia e Bo Goberno. Cada un deles require verificar unha serie de indicadores.
Transparencia: analízanse catro bloques, como son o órgano de goberno e executivo; a misión, visión e valores da organización; a base social e os apoios; así como a planificación e rendición de contas.
Bo Goberno: analízanse seis bloques, como son a composición do órgano de goberno; a misión, visión e valores da organización; a súa planificación e avaliación; a xestión económica e de persoas; os socios locais e outros grupos de interese.
Ata o momento, dous terzos das ONGD socias da Coordinadora sometéronse á auditoría necesaria para analizar o cumprimento desta ferramenta. Delas, máis do 80% superaron todos os bloques, en porcentaxes de cumprimento superiores ao 90%.
2. Principios de Transparencia e Bo Goberno da Fundación Lealdade
Co obxectivo de fomentar a confianza na ONG, a Fundación Lealdade audita a máis de 170 organizacións que o solicitan de maneira voluntaria. Sométeas a unha análise gratuíta de transparencia e boas prácticas de xestión, que se corresponden cuns principios definidos pola propia Fundación Lealdade e “que dan resposta ás cuestións que se expoñen os doantes ao doar“, explica.
As organizacións facilitan a información solicitada por esta entidade que, a partir dos datos recompilados, comproba se a ONG cumpren ou non os citados principios. Esta información está dispoñible na web de Fundación Lealdade e na Guía da Transparencia e as Boas Prácticas da ONG. É accesible a particulares e empresas co obxectivo de que axude “a decidir con que ONG colaborar” e oriente “para facer un seguimento das súas doazóns”.
A confianza nas organizacións é un factor crave para estas. Ao transmitir estes valores á cidadanía e ás empresas, ambos os axentes son máis proclives a colaborar coas entidades, ben mediante doazóns ou cunha colaboración doutro tipo.
3. Trustparency, unha plataforma de “storytelling” sobre a evolución dos proxectos
Un dos aspectos que obstaculiza a colaboración con ONG é o descoñecemento sobre o destino ou modo en que se emprega o diñeiro que se doa. Por iso creouse a plataforma Trustparency. Esta iniciativa aposta polo “storytelling”, isto é, “contar os proxectos sociais que a ONG desenvolven”. En opinión de Sergio Augado, director de mercadotecnia de Trustparency, “a mellor imaxe da ONG non é a súa logo, senón o gran labor que realizan”, polo que defende a necesidade de contar aos doantes como invisten o seu diñeiro e que logros conseguen con el.
Os creadores de Trustparency queren que os cidadáns coñezan en todo momento a evolución dos proxectos cos que se comprometen, que sexan testemuñas do seu desenvolvemento e de “como a súa achega consegue unha solución a un problema”, precisa Augado. “Nunha sociedade onde está moi presente a palabra corrupción -prosegue-, queremos recuperar a confianza da sociedade e lograr que apoie á ONG”.
A transparencia non é só cuestión de números. É “imprescindible ter as contas claras e que calquera poida velas”, pero non só iso. “É un balance contable o que quere ver un doante cando dá diñeiro para que se constrúa un colexio?”, pregúntase Augado.
En Trustparency explícase “que fai falta, canto costa e como se soluciona”. Identifícase a necesidade dunha ONG, así como o orzamento necesario para afrontala, e anímase a colaborar con microdonaciones desde a plataforma. En todo momento, os doantes acceden a unha liña temporal onde se recolle a evolución do proxecto e desde onde poden contactar coa ONG para aclarar calquera dúbida.
