Artigo traducido por un sistema de tradución automática. Máis información aquí.

Entrevista

Antonio Sáez, director xeral de FON en España

Estamos 'a inventar' algo do que se fala moito, pero que ninguén fai
Por Benyi Arregocés Carrere 12 de Outubro de 2006
Img saez

Antonio Sáez, nacido en Sabadell fai 41 anos e madrileño de adopción, é un home con gran experiencia en Internet: despois de iniciar a súa carreira profesional no mundo da publicidade. Tras liderar Teleline, a antiga empresa de Internet de Telefónica, fundou Terra, aínda que dimitiu cando a operadora adquiriu o portal Olé. Da man de Martín Varsavsky, fundou en 1999 Xa.com e permaneceu nesta compañía até finais de 2004, cando decidiu saír da empresa paira gozar dun período de descanso xunto á súa familia. Con todo, Varsavsky foille a buscar a San Francisco (Estados Unidos) para que encabezase en España FON, a comunidade wifi (que comparte conexión á Rede e ancho de banda de modo inalámbrico) máis en auxe nestes momentos, grazas a un modelo no que os usuarios achegan as súas conexións a cambio de poder acceder ás dos demais cando viaxan. De momento, Google, Skype e dúas empresas de capital risco (Index Ventures e Sequoia Capital) investiron 18 millóns de euros en FON.

Presentóuselle como unha fichaxe estrela paira FON, despois da súa traxectoria en empresas como Xa.com ou Teleline. Que diferenza a FON das demais compañías?

“FON defende que as persoas compartan a súa conexión para que os que estean preto poidan usala”
O máis importante é que estamos ‘a inventar’ algo do que se fala moito pero que ninguén fai. Martín Varsavsky foi moi visionario co proxecto e tivemos que inventar todo porque non hai ninguén en todo o mundo que estea a facer algo similar a FON, non hai un modelo de compartición de comunidade que che permita a mobilidade ao longo de todo o planeta. Cada día estamos ao perfeccionar, porque tivemos que pasar moitos períodos de proba-erro.

FON funciona exclusivamente coas conexións inalámbricas. Na súa opinión, como experto no tema, cal é a principal achega do wifi a Internet?

É bestial, cámbiao todo. As conexións anteriores a Internet non seguen ás persoas, están fixadas á roseta do teléfono. Os fabricantes de dispositivos como consolas, tablet, cámaras dixitais ou teléfonos empézano a facer todo wifi, pero para que iso exista ten que haber ubicuidad total do sinal inalámbrico. Como abundan o ADSL domésticos e as redes inalámbricas pechadas e non compartidas, FON defende que as persoas compartan a súa conexión para que os que estean preto poidan usala. Se isto faise extensible a todo o mundo, créase una comunidade virtual, onde a conexión ponse a disposición dunha forma moi segura, a cambio de usar a dos demais. A ubicuidad ímola gañando un a un.

FON contempla tres tipos de usuarios: os Linus, que comparten a súa conexión inalámbrica a cambio de acceder gratuitamente á de toda a rede FON; os Bill, que venden a súa conexión wifi sen poder acceder gratis á dos demais, e os Alien, que, por 3 euros/dólares ao día, adquiren o dereito a usar todos os puntos de acceso de FON sen ser partícipes da comunidade. Vostede con que modelo de usuario identifícase máis, con Linus ou con Bill?

“Os alien máis atractivos non son os de aquí, son os turistas”
Eu son Linus porque polo meu traballo viaxo e quero ter conexión alí onde estea. É dicir, a miña conexión está dispoñible paira todo o que pase á beira da miña casa e non me afecta en canto a seguridade ou redución do ancho de banda. A cambio vou poder utilizar o wifi dos demais usuarios de FON no lugar en que estea. É super social, todo o mundo gaña e ninguén perde. Pola súa banda, os Bill cobran pola conexión dunha maneira razoable: a 3 euros/dólares ao día ou a 10 euros/dólares por 5 días, que se poden consumir en calquera punto do planeta durante a vixencia do bono, que é dun ano. Ese custo pódese asumir; non como os 7 euros por hora ou os 22 euros por día que se pagan nalgúns hoteis ou aeroportos. O Bill é provedor tanto paira os Linus (aos que non cobra) como paira os Alien (cobrando); cando un Bill salgue da súa conexión ten que converterse en Alien paira acceder a toda a Rede FON. É un modelo xusto.

Cantos usuarios ten FON nestes momentos? Teñen estatísticas da porcentaxe de Linus e porcentaxe de Bill en FON? Recentemente un artigo afirmaba que só 3.700 routers de FON están activos en todo o mundo. É iso certo?

“Que ten de malo FON? De forma voluntaria, a persoa só gaña e nin lle custa nada nin lle fai dano a ninguén nin comete ningún delito”
A ferramenta que utilizou o autor do artigo que vostede cita está limitada; é una ferramenta de Google que permite sacar os puntos de acceso e que ten limitacións de volume. Ademais, nos mapas sobre os que fixo o estudo faltan puntos de acceso, porque algúns usuarios non os puxeron e porque aínda nos queda por envorcar a inmensa maioría de puntos de acceso, e este é un traballo manual que leva o seu tempo. Nestes momentos, temos 92.398 usuarios rexistrados, é dicir que teñen un nome de usuario e contrasinal (que se converten en Alien xa de feito) que lles permitiría comprar un bono, e temos máis de 20.000 puntos de acceso; é dicir, routers que xa están conectados en modelo de compartición. Empezamos coa opción Bill a partir de xuño deste ano, e aínda non pasan do 10% ou 15%, porque a xente quere mobilidade. Os Alien máis atractivos non son os de aquí, son os turistas. Millóns de persoas vanse ao estranxeiro ou veñen a España, e se a xente viaxa ten que ter conexión a Internet alá onde vaia. Temos un acordo con Coynet, que manexan centenares de hoteis en Levante, Tiroteares e Canarias, paira facer que os seus hoteis sexan foneros. De face aos estranxeiros, se o hotel é ‘FON ready’ terminará sendo una característica positiva. É dicir, se un sueco é fonero e comparte o seu ancho de banda, poderá usar a conexión deste hotel. Se non é fonero e o seu fillo quere usar a PSP, é razoable que pague 3 euros por día, en lugar de 24 euros. De momento, en España xa distribuímos 1.050 Foneras ou puntos de acceso nunha semana, algo que é una barbaridade porque, por exemplo, todo Telefónica ten 2.000 puntos de acceso en toda España. Creemos que en España haberá entre 30.000 e 45.000 puntos de acceso ao final do ano, e en todo o mundo achegarémonos a 80.000 ou 100.000 puntos de acceso.

A maioría dos usuarios que sosteñen a comunidade FON poden decantarse polo modelo de usuario Linus, que implica que acceden gratuitamente ás redes wifi doutros membros sen que iso supoña ingreso algún paira FON. Ten futuro este modelo de negocio?

O modelo de ingresos de FON baséase nos Alien, porque o 50 % do que pagan vai parar aos petos de FON e o outro 50 % aos dos Bill. Creemos que con tanta mobilidade e viaxes da xente, FON

“Cando alcancemos os 30.000 routers en España teremos una cobertura moi boa”
é suficientemente atractivo paira os que non teñan ADSL ou non queiran compartir como Linus. Ao mesmo tempo, FON é un modelo super barato, non ten una grandísima persoal e aquí nin hai coches de empresa, nin viaxes nin nada. Por exemplo, eu gaño un terzo do que gañaba en Xa.com. Evidentemente, hai modelos remunerativos por consecución de obxectivos, que logran máis competitividade. Tampouco FON gasta en publicidade. A nosa mercadotecnia consiste en facilitarlle á xente que se sae che a barreira de entrada e por iso estamos subsidiando as Foneras despois de percorrer toda Asia paira buscar fabricantes e conseguir un prezo moi razoable, dun terzo do que custan os demais router wifi. Cando cobramos 5 euros é por ter a certeza de que alén existe una persoa física cun domicilio, pero é testemuñal, non é una cuestión de gañar diñeiro porque eses routers cústannos algo menos de 30 euros. Non é o noso negocio facer routers, pero os actuais dispositivos dos usuarios non son compatibles con FON.

Que achega FON respecto das distintas comunidades wifi existentes, que son organizacións libres e sen ánimo de lucro?

Moitísima máis ubicuidad. Todo o que teña una cultura de compartición é fabuloso. Pero a probabilidade de atopar una rede aberta, por exemplo de RedLibre, é mínima. En termos de seguridade, coa que tanto se acusou a FON, nun acceso de RedLibre onde non hai portal autivo nin autenticación, se alén hai alguén moi malo, pode ver todo o que se fai; no modelo FON non. Creo que se o que se quere é compartir, o máis lóxico é facelo onde todo o mundo estea a compartir, e eu convido á xente de Rede Libre a converter o seu punto de acceso a FON.

Cantos routers con software FON ten que haber conectados en España para que se considere que esta comunidade wifi ten una cobertura óptima?

Creemos que cando alcancemos os 30.000 routers en España teremos una cobertura moi boa. Boingo, que é o número uno no mundo, en España non ten nin 500 puntos de acceso.

Os usuarios poden controlar o ancho de banda que dan á rede?

Inicialmente, na cultura fonera compartíase o 50% do ancho de banda dispoñible, é dicir, do que non se estaba usando; na nova versión de FON se parte de compartir un mínimo de 512 kilobits e pódese subir todo o que se desexe, a condición de que estea dispoñible. Pero case ninguén consome todo o ancho de banda, soamente os ‘muleros’ [usuarios que emplean las redes P2P, de las cuales Emule es el máximo exponente].

Nos contratos dos provedores de acceso a Internet son habituais as cláusulas que impiden ceder ou revender a conexión a Internet. Despois de case un ano desde que o actual FON estea en marcha, como está esta situación? Con que provedores de acceso a Internet españois chegaron a acordos? FON vaise a constituír algún día como provedor de acceso a Internet por ADSL ou cable paira apoiar a súa estratexia wifi?

“Non creo que un operador vaia contra un cliente que lle paga rigorosamente todos os meses e que non vai deixar de facelo, sería ridículo”
Eu fun provedor de Internet e esa cláusula naceu fai 9 anos, antes de que existise o wifi, e paira min é anacrónica. Xorde co modelo Infovía cando había rapaces que tiraban cables polos patios a un hub e daban conexión aos seus veciños e o resto de provedores copiabamos os contratos que xa existían. É una cláusula que ninguén puxo en práctica, porque os operadores entenden que FON non lles quita nada. Incluso a Comisión do Mercado de Telecomunicacións (CMT) deunos a licenza paira operar como provedor, pero ese non é o noso negocio, é o deles. Nós damos un servizo que permite aos usuarios facer cousas coa conexión a Internet. Casualmente hai una cláusula mediante a que o provedor lle podería dicir algo ao usuario, pero nunca a FON, pero eu non creo que un operador vaia contra un cliente que lle paga rigorosamente todos os meses e que non vai deixar de facelo, sería ridículo, con todo o que custa gañarse un cliente de ADSL. Ademais, nin os provedores saben cales dos seus clientes pertencen a FON, nin nós que usuarios pertencen a cada un, porque é un software que vai conectado a un periférico que tecnicamente é igual a un teclado. Que ten de malo FON? De forma voluntaria, a persoa só gaña e nin lle custa nada nin lle fai dano a ninguén nin comete ningún delito. A cultura da comunidade é imposible de parar: aí están YouTube, Skype, o P2P en xeral.

Como están a reaccionar os provedores de acceso a Internet ante FON? Se avienen a negociar? Ven FON como una ameaza ou como una oportunidade?

Falamos con moitísimos operadores de todo o mundo, pero non tentamos chegar a acordos nin pensamos en exceso neles. Nós, por cultura, presentámonos como compañía ante todos. Con moitos deles asinouse un acordo de intencións. Pero non se fala con eles paira eliminar esta cláusula, senón por velocidade, porque se un provedor de acceso de Noruega fai 5.000 clientes novos ao mes e todos eles están a compartir a súa conexión, a ubicuidad e a velocidade de expansión sería descomunal. En España vai haber un provedor de Internet que de modo inminente vai sacar un ADSL fonero, porque se dirixiu a nós paira ofrecer un produto máis atractivo. En xeral, os provedores de acceso non nos ven como una ameaza, porque non somos relevantes, somos una comunidade moi pequena, dunha empresa moi pequena, que ten unhas ambicións moi normais. É máis, temos una relación moi boa con todos eles. Eu non vou ir onde ningún provedor para que faga foneros aos seus clientes; se eles non o ven, non o farán, pero os seus clientes si que poden participar na nosa comunidade.

Fon creouse en 2004 coa intención de montar una rede WiMax paira dar acceso a Internet en mobilidade e como forma de loitar contra o oligopolio das licenzas UMTS, aínda que despois cancelouse este proxecto e reapareceu en 2005 coa súa actual fórmula de negocio. O actual FON vai recorrer ao WiMax paira apoiar a súa infraestrutura wifi? Construirá FON algunha rede inalámbrica ou seguirá baseándose nas conexións inalámbricas dos usuarios?

“En España vai haber un provedor de Internet que de modo inminente vai sacar un ADSL Fonero”
Martín Varsavsky é un emprendedor nato e sistematicamente busca proxectos. Entón falábase do WiMax, do que agora xa ninguén fala nesta casa. O mundo é moi cambiante e non se o que vai haber mañá, calquera tecnoloxía que lle permita ao usuario ter conectividad no lugar en atópese é xenial. O WiMax teno complicado, porque as operadoras non van querer que a conexión a Internet se desenganche do chan. Imaxinemos que a única razón de existencia do 30% das liñas fixas sexa dispor de ADSL. Se se quita esa condición con accesos inalámbricos como WiMax, as liñas fixas pérdense e renunciar a esta cantidade de clientes sería tremendo paira un operador. Doutra banda, FON non constrúe infraestrutura, non imos facer ningún operador de acceso WiMax, ADSL ou operadora de ningún tipo e dános igual engancharnos polo par de cobre, por cable, por wifi ou por WiMax, xa que somos una cultura de compartición.

Polas características de FON supoñamos que é posible que chegue un día en que toda España estea cuberta pola súa rede de routers. Ve posible facer a competencia ás grandes operadoras de telefonía grazas á combinación de Skype (chamadas por Internet) con FON e os novos terminais telefónicos adaptados a wifi? A actual rede de FON permite a un usuario que, por exemplo, vaia en coche, ter continuamente cobertura?

“Cando cobramos 5 euros é por ter a certeza de que alén existe una persoa física cun domicilio, pero é testemuñal, non é una cuestión de gañar diñeiro porque eses routers cústannos algo menos de 30 euros”
É un modelo que se vai a disparar totalmente co tema da telefonía wifi. Os usuarios de Skype entrarán nas redes de wifi de FON sen que teñan que autentificarse connosco, xa que Skype é socio-accionista da nosa compañía. Pero a competencia non a fará FON, realizaraa Skype, Google Talk, Yahoo Voz, PeopleCall, etc., porque FON é un facilitador, non é o provedor. Por que Telefónica sacou da bolsa a Telefónica Móbiles, una empresa que cotizaba no Ibex 35 dando bos resultados e repartindo dividendos? Porque é obvio que a integración da voz no modelo IP vaille a machucar, e isto foi un movemento moi intelixente. Antes de castigarse contra modelos que veñen e que non pode parar, porque o mercado é así, faio ela antes de que se vexa que os ingresos se reducen. Toda a industria dos dispositivos inalámbricos aman a FON, porque queren que a extensión das redes inalámbricas multiplíquese por mil. Por iso, 1 millón dos 25 millóns de móbiles que fabrica Nokia ao mes son wifi. Nun modelo suave, imporanse os terminais duais GSM-wifi, que xa hai unha chea. O primeiro que detectan son as redes wifi, polo que cando se quere chamar, utilízase wifi, que é máis barato. Isto que se fai na rede wifi doméstica, se leva a escala mundial con FON ou outro punto de acceso, permite levar o teléfono wifi a todos lados. E pódese falar coa familia sen que custe nada e con opcións como a videoconferencia. Se iso vai contra as compañías de telefonía móbil, eu non teño a culpa de que o mundo evolucione. Nós non distinguimos entre dispositivos, pomos conexión a Internet inalámbrica, compartida e autenticada, con que dispositivo wifi conéctense os usuarios nós non o sabemos. Por outra banda, a cobertura en mobilidade con wifi é importantísima, coñécese como ‘hand over’ ou enganche automático, e en ningún lugar do mundo solucionouse, pero estamos a traballar niso porque segundo os nosos técnicos pódese facer. Uno dos nosos retos é conseguilo e nese camiño temos un proxecto coa revista Zero que se chama Chueca wifi, polo que nos marcaron o perímetro do barrio (hai 6.700 vivendas e 17.000 habitantes) e os nosos enxeñeiros fixeron un mapeo selectivo paira cubrir cada milímetro de Chueca con FON, co resultado de que se necesitan un mínimo de 165 puntos de acceso. Haberán máis, pero así se empezará a conseguir o solapamiento necesario.

Que diferenza aos routers de FON, as chamadas ‘Foneras’, dos demais routers inalámbricos? FON regalou 25.000 Foneras en Nova York. Realizará esta promoción en España?

“O WiMax teno complicado, porque as operadoras non van querer que a conexión a Internet se desenganche do chan”
A ‘Fonera’ é 100 por 100 nosa, está fabricada por nós e ten conexión wifi segura como os demais routers, pero permite xestionar dúas redes: ‘MyPlace’, que é unha área privada na que é non necesaria a autenticación, e FON, que se comparte co resto da comunidade. ‘A Fonera’ ten un deseño bonito, cabe na palma da man, é ‘plug and play’ e ademais o seu software é código libre. O router anterior non se debe quitar, porque hai que conectar a Fonera a un dos seus portos RJ-45 e se autoconfigura só. Se o router existente é wifi, dá una sinal aberto, que se poderá pechar ou non e aparte o usuario ten outros dous sinais da Fonera, una aberta e outra privada, é dicir, até tres sinais wifi. A nivel de comercialización estamos a facer probas piloto, como a de Manhattan, paira dar máis facilidades aos usuarios en cada país. Podería facerse una promoción como esta en España, porque o obxectivo de FON é que todo aquel que queira un punto de acceso paira compartir coa comunidade téñao.

FON caracterízase por ofrecer una imaxe que pretende ser revolucionaria e fálase de ?movemento social?. Un dos problemas máis perentorios nas novas tecnoloxías é a fenda dixital que separa ás rexións pobres das ricas, FON vai permitir o acceso á súa rede a usuarios que non poidan contratar una conexión a Internet e, que por tanto non poidan instalar o programa de FON nin tampouco participar como Linus ou Bill?

En Estados Unidos non gusta moito a imaxe revolucionaria, en Francia encántalles, é difícil cando se trata dunha empresa global. Desde o momento en que houbese una demanda nunha área deprimida, onde non houbese ningunha opción, estou seguro de que FON pediríalle aos usuarios desa zona, realizar accesos. Logo dependería da vontade social dos propios usuarios. FON non manexa os routers dos usuarios, senón que se adapta ás súas conexións, si en Senegal houbese un colexio sen ADSL e á beira houbese un fonero, nós non lle podemos obrigar a que permita o acceso ao colexio, pero lle tentariamos convencer. Ten que deixar de ser un ben escaso o acceso a Internet.

É coñecida a debilidade das redes inalámbricas e que os seus protocolos de seguridade máis habituais (WEP e WPA) foron descifrados. Que medidas adopta FON paira protexer aos usuarios que doan a súa conexión para que funcione esta comunidade?

“A integración da voz no modelo IP vai machucar ás compañías de telefonía móbil”
Si non es usuario de FON e por tanto identificado e autenticado, non podes acceder. Mesmo na zona de identificación, infórmase de quen se está conectando á túa router, canto tempo e desde onde. Aínda que claro, a seguridade total non existe, pero a contorna FON é o máis seguro de todos os viables hoxe en wifi.

Que lle parece a iniciativa de Google, una das empresas que investiu en FON, de implantar redes inalámbricas nas cidades? Si xeneralízase esa postura e Google fixese una rede wifi mundial de acceso gratuíto a cambio de publicidade relacionada, non iría en contra o modelo de negocio de FON?

Pois si, pero tamén contra todos os que venden hoxe acceso a Internet; rompería todos os modelos de negocio das telecomunicacións. Aínda que o vexo inviable, se alguén fose capaz de dar acceso gratuíto a todo o mundo, a min pareceríame xenial por máis que me quedase sen traballo. Doutra banda, paréceme difícil conseguir así a ubicuidad absoluta por razóns como as licenzas ou os custos. Por exemplo, Barcelona quixo pór una rede wifi e a CMT díxolle que non. O proxecto de Google coñézoo e até agora non xutou. Google, como todos os que dan servizo en Internet, quere ubicuidad total, porque a exposición é a máxima.

Que é o proxecto ‘FON Liberator’?

“A contorna FON é o máis seguro de todos os viables hoxe en wifi”
É a segunda versión da Fonera e actualmente estase desenvolvendo. Ten un porto USB, máis memoria e está deseñada cun concepto BitTorrent total. Permite subir contidos brutalmente desde a ‘Fonera’. Por exemplo, a cámara dixital pódese conectar directamente ao router paira subir as fotos a Flickr. Esperamos que estea listo nos próximos 3 ou 4 meses